Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .iiij. Capittel.

1

⁺IC Nabugodonosor was stille in mijn huys, ende bloeynde in mijn palleys,

+ A

2

hebbe eenen droom ghesien die my veruaert heeft, ende mijn ghedachten in mijn bedde, ende die visioenen mijns hoofts hebben my ontstelt.

3

Ende doer my is dit ghebodt vercondicht datmen in mijn aensicht inbrenghen soude alle die wijse van Babilonien, ende dat sij het verclaren des drooms my segghen souden.

4

Doen quamen daer in die waersegghers, tooueraers, Chaldeen, ende besienders des inghewants, ende ick heb den droom vertelt in hen teghenwoerdicheyt, ende sij en hebben my die bediedenisse niet te kennen ghegheuen

5

tot dat Daniel die medegheselle binnen is ghecomen voer mijn aensicht, wiens naem was Baltassar nae mijns Godts naem, die den gheest der heyligher goden in sij seluen heeft, ende ick heb den droom voer hem gheseyt.

6

Baltassar prince der waersegghers want ick weet dat ghy den gheest der heyligher goden in v hebt, ende gheen verborghentheden en is v ommoghelijck, vertelt my dat dat visioen van mijnen droomen, die ick ghesien hebbe, ende vertelt

[p. *678]

my haer bedietsele.

7

Dat visioen mijns hoofts in mijn bedde. Ick sach, ende siet eenen boom was int midden der eerden, ende zijn hoochde was wtermaten groot.

8

Het was eenen grooten boom ende sterck, ende zijn hoochde gheraecte tot ten hemel, ende zijn aensien was tot die wterste palen van gheheel eertrijck.

9

Sijn bladeren waren seer schoon, ende zijn vruchten waren wtermate vele, ende het voetsel van alle dieren was in hem, onder hem woonden die dieren ende beesten, ende in zijn tacken verkeerden alle die voghelen des hemels, ende van hem adt alle vleesch.

10

Ick sach in mijns hoofts visioen, op mijn bedde, ende siet die waker ende heylighe is vanden hemel neder ghedaelt.

11

Hy heeft sterckelijck gheroepen, ende alsoo gheseyt, Houwet aff den boom, ende houwet sijn tacken aff, scuddet sijn bladeren aff, ende verstroyt sijn vruchten. Laet die beesten vlieden die daer onder sijn, ende die voghelen des hemels van zijnen tacken.

12

⁺Maer nochtans laet dat spruytsel van sijnen wortelen in die eerde, ende latet ghebonden worden met eenen yseren ende metalen bant, in die cruyden die buyten sijn, ende laet dat metten dauw des hemels nat worden, ende laet sijn deel wesen metten wilde dieren int cruyt der eerden.

+ B

13

Sijn herte laet verandert worden van een menschelijck herte, ende laet hem therte van een wilde beeste ghegheuen worden, ende laet seuen tijden op hem veranderen.

14

Int vonnisse der wakers ist ghesloten, ende het is dwoert, ende die begheerte der heylighen, tot dat die leuende bekennen dat die alderhoochste heerscappie heeft int rijck der menschen ende dat hy dat gheuen sal wien dat hy wilt, ende den aldernedersten mensche sal hy daer ouer stellen.

15

Desen droom heb ick Nabugodonosor die coninck ghesien. Daer om ghy Baltassar vertelt haestelijck die bediedenisse, want alle die wijse van mijnen rijcke, en connen my het bedietsel niet ghesegghen. Maer ghy vermoghet, ⁺want den gheest der heyligher goden is in v.

+ C

16

Doen begonst Daniel (wiens naem Baltassar is) in sij seluen stillijck te peysen, by nae een vre, ende zijn ghedachten maecten hem verbaest. Ende die coninck antwoerdende heeft gheseyt Baltassar, den droom ende het bedietsel en verstae v niet Baltassar heeft gheantwoert ende gheseyt, Mijn heere desen droom sij den ghenen die v haten, ende sijn bedietsel sij uwe vianden.

17

Den boom die ghy ghesien hebt hooghe ende sterck, diens hoochde raect totten hemel, ende zijn aensien in allen landen,

18

ende zijn tacken dalderschoonste, ende zijn vruchten wtermaten vele, ende die spijse van een ieghelijck daer aen, ende onder dien woonden die beesten des velts, ende in zijn tacken woonden die voghelen des hemels.

19

Dat sijt ghy coninck, die groot gheworden sijt ende machtich, ende v grootheyt is ghewassen, ende ghecomen totten hemel toe, ende v macht is tot die palen van gheheel eertrijck.

20

⁺Maer dat die coninck ghesien heeft den waker ende heylighen nederdalen vanden hemel, ende segghen houwet den boom aff ende verstroyt dien. Maer nochtans laet die spruyte van zijnder wortelen in die eerde, ende laetet binden met ysere, ende metael in die cruyden buyten, ende laetet bespraeyt werden metten dauw des hemels, ende metten wilden beesten laet zijn voetsel wesen. Tot dat die seuen tijden ouer hem verandert worden.

+ D

21

Dit is dat bedietsel van der sentencien des alderhoochsten, die ghecomen is op mynen heere den coninck.

22

Sy sullen v veriaghen van die menschen, ende metten beesten ende wilde dieren sal uwe wooninghe zijn, ende ghy sult hoy als eenen osse eten, ende metten dauw des hemels suldi bestort worden. Ende seuen tijden sullen ouer v veranderen, totten tijde dat ghy weten sult, dat die hoochste regneert op dat rijcke der menschen, ende wien hy wilt dien gheeft hy dat.

23

Maer dat hy gheboden heeft, datmen het spruytsel van zijnen wortelen laten soude, dat is des booms, ⁺v rijck sal v blijuen, nae dat ghy sult bekent hebben datter een hemelsche macht is.

+ E

24

Waerom ghy coninck laet mijnen raet v behaghen, ende verlost v sonden met almissen, ende v boosheden met die bermherticheden aen die armen, by auontueren sal hy v misdaden vergheuen.

25

Alle dese dinghen zijn ghecomen ouer Nabugodonosor den Coninck.

26

Nae deynde van twaelf maenden wandelde hy in des conincs sale.

27

Ende die coninck heeft gheantwoert ende gheseyt. En is dit niet die groote Babilon die ick ghetimmert hebbe tot een huys des rijcs, in die macht van mijnder stercheyt, ende in die glorie van mijnder cierlijcheyt?

28

Ende als die redene noch in des conincs mont was, soo isser een stemme vanden hemel gheuallen segghende, V wert gheseyt, Nabugodonosor coninck. Het conincrijck sal van v wech gaen,

29

⁺ende sij sullen v vanden menschen wtiaghen, ende met die wilde dieren sal v wooninghe wesen, ghy sult hoy als eenen osse eten, ende seuen tijden sullen ouer v verandert werden, tot dat ghy weetet dat die hoochste heerscappie heeft in der menschen rijck, ende dat hy dat gheuet wien dat hy wilt.

+ F

30

Ende ter seluer vren werde het woert volbracht ouer Nabugodonosor, ende hy is vanden menschen verworpen gheweest, ende hy heeft hoy als eenen osse gheten, ende metten dauwe des hemels es zijn lichaem nat gheworden, tot dat zijn hayren wiessen in die ghelijckenisse eens arents vederen, ende zijn naghelen als der voghelen clauwen.

31

Aldus dan nae dat eynde der daghen heb ick Nabugodonosor mijn ooghen op ghegauen tot den hemel, ende mijn verstant is my weder ghegheuen, ende ick heb den alderhoochsten ghebenedijt, ende den leuende inder eewicheyt heb ick gheloeft, ⁺ende gheglorificeert, want zijn macht is een eewighe macht, ende zijn rijck is van gheslachte tot gheslachte.

+ G

32

Ende alle die bewoonders der aerden zijn by hem als niet gheacht, Want hy doet nae zijnen wille, soo wel in die crachten des hemels, als in die bewoonders er eerden, ende daer en is niemant die zijnder handt wederstaet, ende hem segghe. Waer om hebdijt ghedaen?

33

Inden seluen tijt is mijn verstant wederom tot my ghekeert, ende ick ben ghecomen tot die eere ende cierlijcheyt mijns rijcs, ende mijn ghedaente is tot my wederghekeert, ende mijn edel mannen, ende wethouderen hebben my wederom ghesocht, ende ick ben weder om ghestelt in mijn rijck ende my is noch meerder heerlijcheyt daer toe ghegheuen.

34

Daer om ick Nabugodonosor loue nu, ende prijse grotelijck, ende glorificere den coninck des hemels, want alle zijn wercken zijn warachtich, ende zijn weghen sijn ordeelen, ende hy mach die ghene die in houerdie wandelen vernederen.