Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .vij. Capittel.

1

⁺ENde tis ghesciet doen ick voleynt hadde dese woorden te spreken, dat die Enghel tot my ghesonden is, die tot mi ghesonden was in dierste nachten,

+ A

2

Ende hi seyde tot mi. Staet op Esdra ende hoort die redenen die ick ben comen tot v te spreken,

3

Ende ick seyde. Spreect mijn Godt, Ende hi heeft tot mi gheseyt. Die zee is ghestelt in een ruym plaetse om dat die diep ende onghemeten sijn soude,

4

maer haer sal eenen inganck wesen in een enghe plaetse ghestelt dat sij soude ghelijck sijn den vloeden,

5

Want wie isser die willens soude willen gaen in die zee ende die besien oft daer heerscappie ouer hebben, eest dat hi door die enghe plaetsen niet gheghaen en is, hoe sal hi tot die breetheyt connen comen,

6

Item een ander, Een stadt is ghetimmert ende ghestelt in een blacke plaetse, ende sij is vol van allen goeden,

7

haren inganck is enghe ende in eenen diepen nederganck ghesedt, alsoo datter ter rechter sijden soude sijn vier, ende ter slincker sijden diep water,

8

ende eenen wech alleen is tusschen hen ghestelt dat is tusschen dat vier ende dwater, also dat den wech niet meer begrijpen en mach dan den voetstap van eenen mensch,

9

Maer eest dat die stadt den mensch sal ghegheuen worden tot een erffenisse, hoe sal hy sijn erffenisse ontfanghen, eest dat hi dat voor ghestelt perikel nemmermeer door en gaet?

10

Ende ic heb gheseyt. Tis alsoo Heere, Ende hi heeft tot mi gheseydt. Alsoo is het deel van Israel,

11

Want om hen heb ick die werelt ghemaect, ende doen Adam mijn insettinghen ouertreden hadde, soo eest gheuonnist datter ghedaen was

12

Ende die inganghen van deser werelt sijn worden enghe ende pijnlijck ende arbeydelijck, maer luttel, ende quaet, ende vol perikelen, ende seer met arbeyde besedt,

13

Maer der meerderder werelts inghanghen sijn ruym ende sonder perikel, makende vrucht der onsterffelijcheyt,

14

Hierom eest dat die ingaende die leuen, niet in en gaen dese enghe ende ydele dinghen, soo en moghen sij niet ontfanghen dat daer bewaert wort,

15

Aldus waerom worde ghi nv verstoort, daer ghi verganckelijck sijt? ende waerom worde ghi beroert, daer ghi sterffelijck sijt?

16

Ende waerom en hebdi in v herte niet ontfanghen dat toecomende is, maer dat in desen tijt is?

17

Ende ick heb gheantwoort ende gheseyt. Heerscapper Heere, Siet ghi hebt door v wet besteldt, dat die rechtuerdighe dese dinghen sullen voor een erffenisse hebben, maer die ongoddelijcke sullen vergaen,

18

ende die rechtuerdighe sullen die enghe dinghen verdraghen hopende die ruyme dinghen, want die ongoddelijck ghedaen hebben, ende benautheden gheleden hebben, die en sullen die ruymten niet sien,

19

⁺Ende hy heeft tot my gheseyt daer en is gheen richter bouen Godt, Noch gheen verstant hebbende bouen den alderhoochsten,

+ B

20

want veel teghenwoordighe vergaen om dat niet gheacht en wort die wet Gods die voor ghestelt is,

21

Want ghebiedende heeft God gheboden den comenden doen sij comen waren, wat doende sij leuen souden, ende wat onderhoudende sij niet ghepijnicht en souden worden

22

Maer desen en eest niet wijs ghemaect, ende sij hebben teghen hem gheseydt, ende sij hebben hen seluen ghestelt een ghedachte der ydelheyt,

23

ende sij hebben voor hen ghestelt die bedriechlijcheden der misdaden ende sij hebben den alderhoochsten ouergheseyt niet te sijn, ende sijn weghen en hebben sij niet bekent,

24

ende sijn wet hebben sij versmaet, ende sijn beloften hebben sij verloochent, ende in sijn wettelijcke gheboden en hebben sij gheen ghelooue ghehadt, ende sijn wercken en hebben sij niet voldaen,

25

Daerom Esdra die ydel dinghen den ydelen, ende die volle dinghen den vollen,

26

Ende siet den tijt sal comen, ende tsal sijn als die teekenen comen sullen die ic v voorseyt hebbe, ende die bruyt sal ghesien worden, ende openbarende sal die aerde ghetoont worden die nv bedect wort,

27

ende alle die verlost is van die voorseyde quaden die sal mijn wonderlijcke dinghen sijn.

28

Want mijn sone Iesus sal vertoont worden met den ghenen die met hem sijn, ende sij sullen hen verblijden die ghelaten sijn in vier hondert iaren,

29

Ende tsal sijn nae dese iaren ende mijn sone Christus sal steruen, ende alle die menschen die adem hebben,

30

ende die werelt sal ghekeert worden in die oude stillicheyt seuen daghen, ghelijck in die ierste ordeelen, alsoo

[p. *388]

datter niemant en sal achterghelaten worden,

31

Ende tsal sijn nae die seuen daghen, ende die werelt sal verwect worden die noch niet en waect ende dat bedoruen was sal steruen,

32

ende die aerde sal wederom gheuen die in haer slapen, ende dat stoff der aerden, die ghene die daer in stillijck woonen, ende die verborghen plaetsen sullen die zielen wedergheuen die hen beuolen sijn.

33

Ende die alderhoochste sal gheopenbaert worden op den stoel des ordeels, ende die allendicheden sullen voor by gaen, ende die lancmoedicheyt sal vergadert worden.

34

Maer dat recht vonnisse sal alleen blijuen, die waerheyt sal staen, ende tghelooue sal toe nemen,

35

ende het werck sal daer nae volghen, ende den loon sal ghetoont worden, ende die rechtuerdicheden sullen waken, ende die onrechtuerdicheden en sullen gheen heerscappie hebben,

36

Ende ick heb gheseydt, Dierste Abraham heeft voor die Sodomiten ghebeden, ende Moyses voor die vaderen die in die woestyne ghesondicht hebben,

37

ende die nae hem waren voor Israel in die daghen van Achaz,

38

ende Samuel, ende Dauid voor die ontweebrekinghe, ende Salomon voor die ghene die tot die wydinghe quamen,

39

ende Helias voor die ghene die den reghen ontfanghen hadden, ⁺ende voor den doode dat hij leuen soude,

+ C

40

ende Ezechias voort volck in die daghen van Sennacherib, ende veel andere voor vele.

41

Dus eest dat nv (als die bederffelijcheyt vermeerdert is, ende die onrechtuerdicheyt vermenichfuldicht is) ende die rechtuerdighe hebben ghebeden voor die ongoddelijcke, waerom en salt nv oock alsoo niet sijn?

42

Ende hij heeft tot my gheantwoort ende gheseyt, Dese teghewoordige werelt en is het eynde niet, die glorie blijft daer dicmael in, daerom hebben si voor die onmachtighe ghebeden,

43

want den dach des ordeels sal deynde van desen tijt sijn, ende tbeginsel vanden tijt der toecomender onsterffelijcheyt, waer in dat die bederffelijcheyt is vergaen,

44

ende die onghetempertheyt ontbonden, ende die ongheloouicheyt affghesneden, maer die rechtuerdicheyt esser ghewassen, ende die waerheyt opghestaen,

45

want dan en sal niemant hem moghen helpen die verloren ghegaen is, oft hem verdrucken, die verwonnen heeft.

46

Ende ick hebbe gheantwoort ende gheseyt, Dit is mijn ierste ende leste woert, dat beter gheweest hadde Adam die aerde niet te gheuen, oft als hy hem die ghegheuen hadde, dat hi hem hadde bedwonghen, dat hy niet ghesondicht en hadde.

47

Want wat batet den menschen in desen teghenwoordighen tijt te leuen in droefheyt, ende dat die dooden souden hopen die pijninghe?

48

O ghy Adam wat hebdi ghedaen? Want al hebdi ghesondicht, den val en es van v alleen niet ghesciet, maer tes oock den onsen die van v ghecomen sijn,

49

Want wat batet ons al eest dat ons beloeft is den eewighen tijt, maer dat wy hebben dootlijcke wercken ghedaen?

50

Ende dat ons te voren geseyt is die eewige hope, ende dat wy dalder quaetste sijn ydel gheworden,

51

Ende dat voer ons bewaert worden woonsteden der ghesontheyt, ende der sekerheyt, maer dat wy qualick ghewandelt hebben,

52

ende dat die glorie des alderhoochsten bewaert wort om te beschermen die ghene die lancmoedichlijck gheleeft hebben, maer dat wy die alder quaetste wegen ghewandelt hebben,

53

Ende dat het Paradijs sal vertoont worden wiens vrucht blijft ombedoruen, daer vrijcheyt ende medecijn in is, maer dat wy daer niet in gaen en sullen,

54

om dat wij in onghenuchelijcke plaetsen ghewandelt hebben.

55

Ende dat bouen die sterren hen aensichten blincken sullen, ⁺die soberheyt ghehadt hebben, maer dat onse aensichten sijn swarter dan duysternissen,

+ D

56

want wij leuende en peysden niet als wij boosheden deden, dat wij nae die doot sullen beghinnen te lijden.

57

Ende hij heeft gheantwoert ende gheseyt, Dat is het ghepeyns des strijdts dat strijden sal die mensche die op der aerden gheboren is,

58

op dat hij (bij alsoo hij verwonnen wort) sal lijden tghene dat ghij gheseyt hebt, maer eest dat hij verwint, soo sal hij ontfanghen dat ic segghe,

59

want dit is dleuen dwelc Moyses seyde doen hij leefde tot den volcke segghende, Kiest voor v dleuen dat ghij leuen moecht,

60

maer sij en hebben hem niet ghelooft, nocht oock nae hem den propheten, noch oock mij niet, die tot hen ghesproken hebbe,

61

want daer en soude gheen droefheyt in hen verderfenisse sijn, ghelijck daer een blijscap sal op hen wesen, den welcken die salicheyt wijs ghemaect is.

62

Ende ick heb gheantwoort, ende gheseyt, Ic weet wel Heere, dat die alderhoochste daer door is bermhertich ghenoemt, om dat hij dier ontfermt die noch in die werelt niet comen en sijn

63

ende dat hij ontfermt der gheender die tleuen maken in sijn wet,

64

ende hij is lancmoedich, want hij toont lancmoedicheyt den ghenen die ghesondicht hebben als met haren wercken,

65

ende hij is milt, aenghesien dat hij voorwaer gheuen wilt nae die behoefelijcheden,

66

ende hij is van veel bermherticheden, want hij vermenichfuldicht meer zijn bermherticheden den ghenen die teghenwoordich sijn, ende den ghenen die voorleden sijn, ende die toecomende sijn.

67

Want en vermenichfuldichde hij sijn bermherticheden niet, soo en soude die werelt niet leuendich worden metten ghenen die daer in gheerft waren,

68

Ende hij vergheeft, want en vergaue hij niet van sijnder goetheyt, op dat sij verlicht souden werden die ongherechticheyt ghedaen hebben van haren boosheden, soo en soude het thienwarf tduysentichste deel der menschen niet moghen leuende worden.

69

Ende die richter eest dat hij niet en vergheeft den ghene die met sijnen woorde ghenesen sijn, ende niet wt en vaecht die menichte der kiuagien,

70

soo en souden by auontueren daer niet gelaten worden dan zeer weynich in die ontellijcke menichte.