Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .vi. Capittel.

1

⁺ENde hy heeft tot my gheseyt. Int beghinsel van die aertsche werelt, ende eer die wtghanghen der werelt stonden, ende eer die vergaderinghen der winden blaesden,

+ A

2

ende eer gheluyt maecten die stemmen der donderen, ende eer dat die scijnsels der blixemen blicten, ende eer die fundamenten des paradijs vast ghemaect waren,

3

ende eer dat ghesien waren die schoone bloemen, ende eer gheuesticht worden die beruerde crachten, ende eer vergadert waren die ontellijcke heyrscaren der enghelen,

4

ende eer dat verhauen waren die hoochden der locht, ende eer dat ghenoemt worden die maten der firmamenten, ende eer dat heet waren die ouens in Sion,

5

ende eer ondersocht worden die teghenwoordighe iaren, ende eer dat vervreemt worden die vonden der gheender die nv sondighen, ende eer sij tsamen gheteekent waren diet ghelooue tot eenen scadt vergadert hebben,

6

doen heb ict ghedacht, ende sij sijn door my alleen ghemaect, ende niet door eenen anderen ende dat inde is door my, ende niet door eenen anderen,

7

Ende ick heb gheantwoort ende gheseyt. Welck sal die sceydinghe der tijden sijn oft wanneer sal dat eynde des iersten sijn, ende tbeghinsele des naeuolghende,

8

Ende hy heeft tot my gheseyt. Van Abraham tot Isaac toe, wanneer van hem geboren sijn Iacob ende Esau, die hant van Iacob hielt van tbeghinsel die versene van Esau,

9

want het eynde van deser werelt is Esau, ende tbeghinsel der nauolghender is Iacob,

10

Eens menschen hant tusschen die versene ende die hant, Anders en vraecht niet Esdra,

11

Ende ic heb gheantwoort ende gheseyt. O Heerscapper Heere, heb ick gracie gheuonden voor uwe ooghen,

12

soo bid ick dat ghi uwen dienaer wilt toonen dat eynde van uwen teekenen, der welcker een deel ghi mi ghetoont hebt inden voorleden nacht,

13

Ende hi heeft gheantwoort ende tot my gheseyt. Staet op v voeten, ende hoort die alder volste stemme des gheluyts,

14

Ende tsal sijn ghelijck een beroeringhe, nochtans en sal die plaetse niet beroert worden daer ghi op staen sult,

15

Daerom alst spreect soo en verscrict v ghi niet, want vanden eynde wort het woort ende dat fundament der aerden verstaen,

16

want van desen wort dat woort verscrict ende beroert, want het weet dat hen eynde moet verandert worden,

17

⁺Ende tis ghesciet doen ict ghehoort hadde soo stont ic op mijn voeten ende ic heb ghehoort, ende siet een stemme was sprekende, ende haer gheluyt was ghelijck tgheluyt van veel wateren,

+ B

18

ende sij heeft gheseyt. Siet die daghen comen, ende tsal sijn als ick sal beghinnen by te comen om te besoecken die inwoonders der aerden,

19

ende als ick sal beghinnen te ondersoecken vanden ghenen die onrechtuaerdelijck scade ghedaen hebben in hen onrechtuerdicheden, ende als veruult sal wesen die vernederinghe van Sion,

20

ende als ouerteekent sal worden die werelt dwelck sal beghinnen voorby te gaen, soo sal ick dese teekenen doen, Die boecken sullen open ghedaen worden voor dat aensicht des firmaments, ende sij sullent al te samen sien,

21

ende kinderkens van eenen iare sullen met haren stemmen spreken, ende die bevruchte vrouwen sullen ontijdeghe vruchten baren van drij ende vier maenden ende sij sullen leuen ende verwect worden,

22

Ende onuersienlijc sullen die besaeyde plaetsen scijnen niet besaeyt, ende volle schueren sullen onuersiens ydel gheuonden worden,

23

ende dat trompet sal slaen met een gheluyt, die welcke als sij alle sullen hooren, so sullen sij onuersienlijc verscrict worden,

24

Ende tsal sijn in dien tijden dat die vrinden sullen hen vrinden bestrijden als vianden, ende die aerde sal haer verscricken met desen, ende die aderen der fonteynen sullen staende blijuen, ende sij en sullen niet voorts loopen binnen drij vren,

25

ende tsal sijn, dat alle die ouerghebleuen sal wesen van allen desen, vanden welcken ick v voorseyt hebbe, die sal behouden worden, ende hy sal mijn salicheyt sien, ende deynde van uwer werelt,

26

Ende die menschen die ontfanghen sijn, sullen sien, die de doot niet ghesmaeckt en hebben van haerder gheboorten, ende therte der inwoonders sal verandert worden, ende tsal verkeert worden in eenen anderen sin,

27

Want het quaet sal wtgheuaecht worden, ende het bedroch sal wtghebluscht worden,

28

Ende tghelooue sal bloeyen, ende die bederffenisse sal verwonnen worden ende die waerheyt sal vertoont worden die sonder vrucht gheweest is, soo veel daghen,

29

Ende tis ghesciet doen hy mi toe sprac, ende siet ick sach allinxkens op hem voor den welcken ic stont,

30

ende hi heeft tot mi dese dinghen gheseyt. Ick ben comen om v te toonen den tijt vanden toecomenden nacht,

31

Daerom eest dat ghy wederom biddet, ende wederom vastet seuen daghen, soo sal ic v wederom bootscappen meerder dinghen dan dese, door den dach den welcken ick ghehoort hebbe,

32

want v stemme is ghehoort by den alder hoochsten, ⁺Want die stercke heeft v ghescictheyt ghesien, ende hi heeft voorsien die cuyscheyt die ghi ghehadt hebt van uwer ioncheyt,

+ C

33

ende daerom heeft hi mi ghesonden om v alle dese dinghen te toonen ende v te segghen. Betrout ende en wilt niet vreesen,

34

ende en wilt niet haestich sijn metten voorleden tijden te dencken ydel dinghen, dat ghi v niet en haest van die wterste tijden,

35

Ende tis ghesciet nae desen, ende ick heb wederom gheweent, ende ick heb desghelijcks gheuast seuen daghen, dat ick soude veruullen die drij weken die my gheseyt waren.

36

Ende tis ghesciet inden achtsten nacht, ende mijn herte worde wederom verstoort in mi, ende ick begonste te spreken voor den alderhoochsten,

37

Want mijnen gheest worde seer ontsteken, ende mijn ziele worde beanxt,

38

ende ic heb gheseyt. O Heere sprekende hebt ghi ghesproken van tbeghinsel der creatueren, opden iersten dach segghende. Laet ghemaect worden hemel ende aerde, ende v woort is een volmaect werck,

39

Ende doen was daer den gheest ende die duysternissen worden alom ghedreuen ende stillicheyt, dat gheluydt van des menschen stemme en was noch van v niet,

40

Doen hebt ghi gheseyt dat van uwen scatten souden voorts ghebracht worden een vollichtende licht, waer door v werc soude ghesien worden,

41

Ende opden tweeden dach hebdi ghescapen den gheest des firmaments, ende ghi hebt dien gheboden dat het soude deylen ende deylinghe maken tusschen die wateren, alsoo dat het een deel soude opwaerts gaen, ende een deel beneden blijuen,

42

Ende opden derden dach hebdy den wateren gheboden

[p. *387]

dat sij vergaderen souden in tseuenste deel der aerden, Maer die ses deelen hebdi ghedroocht ende bewaert om dat wt desen soude sijn dienende tghene datter ghesaeydt is van Godt ende gheoeffent,

43

Want v woort ghinck voorts, ende dwerc ghesciede ter stont,

44

Want onuersienlijck quam voorts een onghemeten vrucht der menichten, ende veelderhande manieren van smaken der begheerlijcheyt, ende bloemen van een onuerwandelbaer verwe, ende welriekende dinghen van ongrondelijcken ruecke, ende opden derden dach sijn dese dinghen ghemaect,

45

Maer opden vierden dach hebdi gheboden dat ghemaect soude worden der sonnen claerheyt dlicht der manen, der sterren ghescictheyt,

46

ende ghi hebt hen gheboden dat sij souden dienen den toecomende mensche die ghemaect soude worden,

47

Maer opden vijfsten dach hebdi gheseyt den seuensten deele daert water verghadert was, dattet voorts brenghen soude dieren, ⁺ende gheuoghelte ende visschen, ende het ghesciede alsoo,

+ D

48

dat het stomme water ende sonder ziele maecte die dieren die door Godts wille gheboden worden, dat daer wt die nacien uwe wonderlijcheden souden vertellen,

49

Ende doen behielde ghy twee zielen, Der eender naem hiet ghy Henoch, ende den naem der tweeder hiet ghi Leuiathan,

50

ende ghi sceydet die van malcanderen, Want het seuenste deel daert water vergadert was en consten die niet begrijpen,

51

Ende ghy hebt Henoch ghegheuen dat een deel dwelc gedroocht was opden derden dach, dat die daer woonen soude, daer duysent berghen sijn,

52

Maer Leuiathan hebdi dat seuenste vochtich deel ghegheuen, ende ghi hebt dien bewaert om dat hi worden soude tot een verslinden den ghenen die ghi wilt, ende wanneer ghi wilt,

53

Maer op den sesten dach hebdi der eerden gheboden dat si sceppen soude behelpighe beesten, ende wilde dieren ende cruypende dieren,

54

ende bouen dese Adam, den welcken ghi ghestelt hebt eenen ouersten ouer alle die wercken die ghi ghemaect hebt, ende van dien worden wij alle voorts bracht, ende alle tvolck dat ghi vercoren hebt

55

Ende dese dinghen heb ick voor v al gheseyt Heere, want ghy om onsen wille die werelt ghemaect hebt,

56

Maer alle die andere natien van volcke van Adam gheboren die hebdi gheseyt niet te wesen, ende want sij den speecsel gheleken sijn, ende ghelijck een druppel van eenen vate hebdi hen oueruloedicheyt gheleken,

57

Ende nv Heere siet dese natien die voor niet gheacht sijn hebben begonnen heerscappie ouer ons te hebben, ende ons te verslinden,

58

Maer wij v volck het welc ghi ghenaemt hebt uwen iersten gheboren, ende eenighen gheboren ende uwen nauolgher, sijn in hen handen gheleuert,

59

ende eest soe dat om onsen wille die werelt ghescapen is, waerom en besitten wij gheen erffenisse metter werelt, Hoe langhe sullen dese dinghen sijn?