Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .iiij. Capittel.

1

⁺ENde die nauolghende begonste te segghen, die gheseyt hadde van die stercheyt des Conincs.

+ A

2

O ghy mannen en gaen die menschen niet te bouen, die welcke die aerde ende die zee besitten, ende alle dat daer in is?

3

Ende die coninck gaet die al te bouen, ende hy heeft heerscappie ouer alle menschen, ende al dat hy hen seyt, dat doen sij.

4

Ende eest dat hijse sendt tot die orlooschs mannen, so gaen sij derwaerts ende sij worpen te neder berghen ende mueren ende torren,

5

Sy worden doot gheslaghen ende slaen oock doot, ende des conincs woert en laten sij niet, want eest dat sij verwinnen, soe brenghen sij den coninck alle dat sij gherooft hebben. Desghelijcs ooc alle dandere,

6

ende alle die niet en strijden, noch en vechten, maer bouwen die eerde, als sij weder mayen, soe brenghen sij den coninck tribuyten,

7

ende hy een alleen eest dat hy seyt, slaet doot, soe slaen sij doot, seyt hy vergheeft, soe vergheuen sij,

8

seyt hy slaet, soe slaen sij, seyt hy verdrijft, soe verdrijuen sij, seyt hy timmert, soe timmeren sij,

9

seyt hy houwet af, soe houwen sij af, seyt hy plant, soe planten sij,

10

ende alle tvolck, ende die machtighe sijn hem onderdanich, ende daer en bouen soe sidt hy ter tafelen ende drinct, ende slaept.

11

Maer dese bewaren hem rontsomme, ende sij en moghen niet gaen elck ende doen hen wercken, ⁺maer met eenen segghen sijn sij hem onderdanich.

+ B

12

Ghy mannen hoe en gaet die coninck niet te bouen, die alsoe vermaert wort? Ende hy heeft gheswegen.

13

Die derde die gheseyt hadde van die vrouwen ende van die waerheyt, (dese is Zorobabel) heeft begonst te spreken

14

ghy mannen. Die coninck en is niet groot, ende veel menschen, noch den wijn en gaet niet te bouen, Wie eest dan die heerscappie ouer dese heeft?

15

En hebben die vrouwen niet den coninck ghebaert, ende alle tvolck, dat heerscappie heeft ouer die zee ende ouer daerde,

16

ende sy sijn wt die vrouwen gheboren ende sij hebbense opgheuoet die de wijngaerden gheplant hebben, daer den wijn wt ghemaect wort?

17

Ende sij maken die cierlijcke cleederen van allen menschen, ende sij maken den menschen glorie ende die menschen en moghen van die vrouwen niet ghesceyden worden.

18

Eest dat sij vergadert hebben gout ende siluer, ende alle schoon dinghen, ende dat sij sien een vrouwe van goeder ghescictheyt, ende goeder ghedaenten

19

soe verlaten sij alle dese dinghen ende mercken op haer, ende met gapenden monde aensien sij haer, ende sij lockense meer aen dan gout ende siluer, ende alle costelijcke dinghen.

20

Een man verlaet sijnen vader die hem opgheuoet heeft, ende sijn lantscap, ende hy versaemt hem met die vrouwe.

21

⁺Ende metter vrouwe vermaect hy sijn ziele, ende hy en ghedenct sijns vaders noch moeders, noch lantscaps.

+ C

22

Ende hier wt moet ghy weten, dat die vrouwen heerscappie ouer v hebben. En rouwet v niet?

23

Ende die mensche neemt sijn swaert, ende hy gaet op den wech om diefte te doen ende dootslaghen, ende te varen ouer die zee ende vloeden,

24

ende hy siet eenen leuw, ende hy gaet in die duysternissen. Ende als hy diefte ghedaen heeft, ende bedroch, ende roouen, soe brengt hy dat sijnder beminder vrouwen.

25

Ende noch soe bemint een man sijn huysvrouwe meer dan sijnen vader oft moeder.

26

Ende veel isser ontsinnich gheworden om hen huysvrouwen wille, ende sijn slauen gheworden om haren wille,

27

ende daer isser veel verdoruen ende den hals afghesteken ende hebben ghesondicht om die vrouwen.

28

Ende nu ghelooft my die coninck is groot in sijn machticheyt, want alle die lantscappen ontsien hem aen te tasten.

29

Nochtans sach ick Apemem des wonderlicke Bezacis dochter des conincs concubine, sittende by den coninck aen sijn rechte sijde,

30

ende nemende die croone van des conincs hooft, ende stellende die op haer seluen, en met haer palmen vander slincker hant sloech sij den coninck.

31

Ende daer en bouen soe aensach hy haer met openen mont, ende eest dat sij op hem lacht, soe lacht hy, ⁺want eest dat sij op hem verbolghen is, soe smeect hy haer, tot dat hy weder versoent wort ter gratien.

+ D

32

O mannen waer om en sijn die vrouwen niet sterckere? Groot is die aerde, ende hooghe is den hemel, Wie maect dese?

33

Ende doen saghen die coninck ende die met purpur geecleedt waren, op malcanderen? ende hy heeft begonst te spreken van die waerheyt.

34

O ghy mannen en sijn die vrouwen niet sterck? Die aerde is groot ende den hemel is hooghe, ende den snellen loop der sonnen keert rontsomme den hemel tot in sijn plaetse op eenen dach.

35

En is hy niet grootdadich die dese dinghen doet? ende en is die waerheyt niet groot, ende stercker bouen al?

36

Alle aertrijck aenroept die waerhyt, ende den hemel ghebenedijt die oock, ende alle die wercken worden beruert ende beuen voor die waerheyt, ende met haer en is niet ontrechuaerdich.

37

Den wijn is onrechtuaerdich, onrectuerdich is die coninck, onrechtuaerdich sijn die vrouwen, onrechtuerdich sijn alle die kinderen der menschen, ende onrechtuerdich sijn allen hen wercken, ende in hen en is die waerheyt niet ende in hen onrechtuaerdicheit sullen

[p. *374]

sij vergaen,

38

ende die waerheyt blijft, ende wert stercker ende leeft ende duert in die eewe der eewen.

39

⁺By haer en is gheen wtnemen der persoonen, noch ondersceydt, maer sij doet een ieghelijck dat rechtuaerdich is, den onrechtuerdighen oock ende den boosen, ende sij crighen alle goedertierlijck behaghen in haer wercken.

+ E

40

Ende in haer vonnisse en is niet onrechtuerdichs, maer stercheyt ende regnatie ende macht ende maiesteyt van allen tijden, Ghebenedijt sij die Godt der waerheyt,

41

Ende hy hiel op van spreken. Ende alle dat volck riep ende seyde, Groot is die waerheyt, ende sij verwint.

42

Doen seyde die coninck tot hem, Begheert eest dat ghy iet meer wilt dan die dinghen die ghescreuen sijn ende ick salt v gheuen, nae dat ghy beuonden sijt wijser dan v naeste, ende ghy sult aldernaest my sitten, ende mijn macht ghenoemt worden.

43

Doen heeft hy den coninck gheseyt, Ghedenct uwer beloften die ghy beloeft hebt. Ierusalem te timmeren opden dach doen ghy dat conincrijck ontfinct,

44

ende alle die vaten die ghenomen sijn wt Ierusalem weder te senden, die welcke Cyrus wtgesceyden heeft doen hy Babilonien versloech, ende wilde die daer wederom senden.

45

Ende ghy hebt beloeft den tempel te timmeren, den welcken die Idumeen verbrant hebben doen Iudeen vanden Caldeen verdoruen worde.

46

Ende nu dit is tghene dat ic eyssche heere, ende dat ick beghere, dat is o maiersteyt dat ic van v versuecke, dat ghy doet die belofte die ghy beloeft hebt den coninck des hemels wt uwen monde.

47

⁺Doen stont die coninck Darius op, ende custe hem, ende hy heeft brieuen ghescreuen tot allen den Rentmeesters ende Drossaten, ende die met Purpur ghecleedt waren, dat sij hem souden gheleyden, ende die met hem waren alle die opwaerts reysden om Ierusalem te timmeren.

+ F

48

Ende alle den ouersten die in Syrien ende Phenicen ende Libano waren heeft hy brieuen ghescreuen dat sij Cederen houten souden doen trecken van Libanus bosch tot in Ierusalem, op dat sij die stadt met hen timmeren souden.

49

Ende hy heeft ghescreuen alle den Ioden die wt sijn conincrijck optrocken int Ioetsche landt om vrijheyt, dat gheen machtighe, noch wethouderen, noch drossaten aen hen doeren comen en souden,

50

ende dat alle dlantscap dat sij beseten hadden, soude hen tribuyt vrij sijn. Ende dat die Idumeen souden verlaten die casteelen der Ioden die sij inghenomen hebben,

51

ende datmen totter timmeringhen des tempels soude gheuen alle iaren twintich talenten, tot dat dien voltimmert soude sijn,

52

ende datmen op den heylighen outaer soude brantofferanden verbranden daghelijcs, alsoe sij tghebot hebben, datmen noch ander thien talenten offeren soude alle iare,

53

ende allen den ghenen die van Babilonien gaen om die stadt te stichten dat sij souden vrijheyt hebben soe wel sij als hen kinderen, ende alle die Priesteren die voergaen.

54

⁺Ende hy heeft oock ghescreuen die grootheyt, ende dat heylich cleedt heeft hy doen gheuen daer sij mede dienen souden,

+ G

55

ende hy heeft ghescreuen datmen den Leuiten gheuen soude datter gheboden is tot opden dach dat het huys sal volmaect sijn, ende Ierusalem op ghetimmert,

56

ende alle den ghenen die de stadt bewaerden, screef hy datmen gheuen soude deelen ende soudie.

57

Ende hy heeft alle die vaten die Cyrus wt ghesceyden hadde, laten gaen, ende alle dat Cyrus gheseyt hadde, heeft hy ooc beuolen datmen doen soude, ende senden in Ierusalem.

58

Ende doen die ionghelinck voerts ghereyst was soe heeft hy opheffende sijn aensicht na Ierusalem, ghebenedijt den coninck des hemels

59

ende gheseyt, Van v is die verwinninghe ende van v is die wijsheyt ende claerheyt. Ende ick ben v knecht,

60

Ghebenedijt sijdi die my wijsheyt ghegheuen hebt, ende v sal ic belijden O Heere Godt onser vaderen.

61

Ende hy heeft die brieuen ghenomen, ende is ghereyst in Babilonien, ende hy is comen ende heuet alle sijnen broeders ghebootscapt die in Babilonien waren,

62

ende sij hebben haerder vaderen Godt ghebenedijt, om dat hy hen ghegheuen heeft verlossinghe ende vermakinghe

63

dat sij opwaerts reysen souden ende timmeren Ierusalem, ende den tempel waer in dat sijnen naem ghenoemt is, ende sij hebben hen hooghelijck verblijt met musijck spelen ende vruechden seuen daghen lanck.