Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxviij. Capittel.

1

⁺MAer eest dat ghi hoort die stemme des Heeren ws Godts, alsoo dat ghy doet ende bewaert alle sijn gheboden, die ick v heden ghebiede, soo sal die Heere v Godt v hoogher maken dan allen natien die op aertrijck verkeeren,

+ A

2

Ende alle dese ghebenedijdinghen sullen op v comen, ende v begrijpen, eest sake nochtans dat ghy sijn gheboden hoort.

3

Ghebenedijt suldy wesen in die stadt, ende ghebenedijt opt velt,

4

Ghebenedijt sal wesen die vrucht ws lichaems, ende die vrucht ws landts, ende die vruchten van uwen last draghende beesten die cudden van uwe runderen, ende die cooyen van uwen scapen,

5

V scueren sullen ghebenedijt sijn, ende uwe ouerschot sal ghebenedijt wesen,

6

Ghebenedijt suldi wesen incomende ende wtgaende,

7

Die Heere sal v verleenen dat v vianden die teghen v opstaen vallen sullen voor v aenscijn, door eenen wech sullen sij teghen v comen, ende door seuen weghen voor v aensicht vlieden,

8

Die Heere sal die ghebenedijdinghe wtsenden op v kelders, ende op allen die wercken uwer handen, ende hy sal v ghebenedijden int landt dat ghy sult vercreghen hebben,

9

Die Heere sal v verwecken voor sij seluen tot een heylich volck,

[p. *177]

ghelijck hy v ghesworen heeft, eest dat ghy die gheboden van uwen Heere Godt bewaert ende in sijn weghen wandelt,

10

Ende alle volcken der eerden sullen sien dat des Heeren naem ouer v aengheroepen is, ende sij sullen v vreesen.

11

Die Heere sal v weeldich ende rijck maken van alderley goet, van die vruchten ws lichaems, ende van die vruchten ws veets, ende van die vruchten ws landts, waer af dat die Heere uwen vaderen ghesworen heeft, ⁺dat hy v dat gheuen soude,

+ B

12

Ende die Heere sal sijnen besten scadt den hemel open doen om uwen lande te sijnen tijde reghen te gheuen, ende hy sal alle die wercken uwer handen ghebenedijden, Ende ghy sult veelder hande natien van volcke op woeckere leenen, ende van niemant te woecker nemen.

13

Die Heere sal v stellen tot dat hooft ende niet tot den steert, ende ghi sult altijt bouen ende niet onder wesen, eest dat ghy nochtans hoort nae die gheboden des Heeren ws Godts, die ick v heden ghebiede, ende dat ghy die bewaert, ende doet,

14

ende daer niet af en gaet, ter rechter noch ter slincker hant, ende dat ghy die vreemde goden niet en volcht, noch en dient.

15

Maer eest sake dat ghy nae die stemme vanden Heere uwen Godt niet hooren en wilt, om alle sijn gheboden ende ceremonien te bewaren ende te doen die ick v heden beuele. Soo sullen alle dese vermaledijdinghen op v comen, ende v beuanghen.

16

Ghi sult vermalendijt sijn in die stadt, ende vermalendijt opt velt,

17

Vermalendijt sal v schuere sijn, ende alle v bleuelinghen sullen vermalendijt sijn,

18

Vermalendijt sal sijn die vrucht ws lichaems, ende die vrucht ws lants, ende dat vee van uwen ossen, ende die cudden van uwen scapen,

19

Ghy sult vermalendijt sijn incomende, ende vermalendijt wtgaende,

20

Ende die Heere sal v toesenden dieren tijt ende hongher, ende berispinghe in allen uwe wercken die ghy doen sult, tot dat hy v verdoruen ende vernielt sal hebben haestelijck, om v alder quaetste vonden door die welcke ghy my verlaten hebt,

21

⁺Die Heere schicke v toe een pestilencie tot dat hy v verslinde vanden lande daer ghy henen gaet om dat te besitten.

+ C

22

Die Heere slae v met armoeden, cortse, ende couwe, brant, ende hitte ende met vuyle quade locht, ende versengtheyt, ende hy veruolghe v tot dat ghy vernielt sijt,

23

Den hemel die bouen v is worde metalen, ende die aerde welck ghy betreet yseren,

24

Die Heere gheue dat den reghen ws lants sij stof der aerden, ende dat vanden hemel op v asschen comen moeten tot dat ghy vernielt sult worden.

25

Die Heere leuere v vallende voor uwe vianden, door eenen wech moetty wttrecken teghen hen, ende door seuen weghen vlieden, ende wordet verstroyt alle die conincrijcken der aerden doere,

26

ende v doode lichaem sij een aes alle den voghelen des hemels, ende den beesten der aerden, ende daer en sij niemant diese veriaghe.

27

Die Heere slae v metten sweer van Egipten, ende dat deel ws lichaems daer den dreck door coemt, met schorftheyt oock, ende huersel, also dat ghy niet en moecht ghenesen worden,

28

Die Heere slae v met ontsinnicheyt, ende bleutheyt, ende rasernie des herten,

29

ende dat ghy tasten moet inden middach ghelijck een blende pleech te tasten in die duysternissen, alsoo dat ghy uwen wech niet en moecht recht houden, Ende tallen tijden moetti valscheyt lijden ende verdruct worden door ghewelt, ende niemant hebben die v verlosse,

30

Een huysvrouwe moet ghy trouwen, ende een ander moet bi haer slapen, Een huys moetty timmeren, ⁺ende daer niet in woonen, Eenen wijngaert moetty planten, ende daer gheen vrucht af lesen,

+ D

31

Vwen osse moet voor v ten offer gheslaghen worden, ende ghi en moet daer niet af eten, Vwen esel moet voor v ooghen gherooft worden, ende en worde v niet weder ghegheuen, Vwe scapen moeten uwen vianden ghegheuen worden, ende datter niemant en sij die v helpe,

32

Vwe sonen ende dochteren moeten gheleuert worden eenen anderen volcke, daert v ooghen sien sullen ende v begheuen alle den dach in hen aensien, ende datter gheen macht en sij in v hant,

33

Een volck dat v onbekent is, moet eten die vruchten ws landts ende alle uwen arbeyt, ende ghy moet altijt wesen valscheyt lijdende, ende verdruct

34

ende verbaest vanden grouwel der dinghen welck uwe ooghen sien sullen.

35

Slaen moet v die Heere met seer quade sweeren aen v kuyen ende braeyen, alsoo natmen v niet en sal moghen ghenesen, vanden hole uwer voeten, totten top ws hoofts toe,

36

Die Heere sal v ende uwen coninck die ghi ouer v stellen sult, voeren tot een volck welck ghy niet en kent, ghy nocht v vaders, ende aldaer suldy den vreemden goden dienen, steenen ende houten,

37

Ende ghy sult verloren sijn, ende voor een ghemeyn segghen ende een fabele wesen, alle den volck daer v die Heere onder brenghen sal,

38

Ghy sult veel saets in die aerde worpen, ende luttel vergaderen, want die sprinchanen sullent al verslinden.

39

Ghy sult eenen wijngaert planten ende grauen, maer daer gheenen wijn af drincken, noch ghy en sult daer niet af vergaderen, want vanden wormen salt verdoruen worden,

40

Ghy sult olijfboomen hebben aen allen uwe palen, ende metter olien niet ghesalft worden, want oliuetten sullen af vallen ende verloren gaen.

41

Ghy sult sonen ende dochteren winnen, ende daer gheen ghenoechte ws herten af hebben, want sij sullen gheuanghen wech gheleyt worden,

42

Die dorre versenctheyt sal allen v boomen, ende dat coren ws landts verderuen,

43

⁺Die vreemdelinck die met v int landt woont, die sal bouen v opghaen, ende sal hoogher sijn, maer ghy sult nederdalen, ende neerder sijn,

+ E

44

Hy sal v te woecker leenen, ende ghi en sult hem te woecker niet leenen, Hy sal int hooft sijn, ende ghy sult in den steert sijn.

45

Ende alle dese vermaledijdinghen sullen op v comen ende v veruolghen ende grijpen, tot dat ghi vergaen sult wesen, om dat ghy niet ghehoort en hebt, die stemme vanden Heere uwen Godt, ende sijn gheboden ende ceremonien niet ghehouden en hebt, die hy v beuolen heeft.

46

Ende daer sullen onder v teeckenen ende wonderlijcken dinghen sijn, ende onder v saet tot inder eewicheyt,

47

om dat ghy den Heere uwen Godt niet ghedient en hebt met blijtschappen, ende met ghenuechte ws herten, om die oueruloedicheyt van allen dinghen,

48

Ghy sult uwen viant dienen den welcken die Heere op v senden sal, met hongher ende dorst, ende naectheyt ende alle ghebreck, ende hy sal een yseren iock op uwen necke legghen, tot dat hy v vernielt sal hebben.

49

Die Heere sal een volck op v senden wt verren landen, ende vanden wtersten eynden der aerden ghelijck eenen arent metter macht vlieghende, wiens tale ghi niet en sult connen verstaen,

50

een seer wreet spijtich volc, die eenen ouden man niet toegheuen en sul-

[p. *178]

len, noch des cleynen kindts ontfermen,

51

ende si sullen verslinden alle die vrucht van uwen last draghende vee, ende die vruchten ws lants, tot dat ghy vergaen sult sijn, ende sij en sullen v niet laten tarwe, wijn ende olie, vee van ossen ende cudden van scapen, tot dat sij v bedoruen

52

ende vernielt sullen hebben, in allen uwe steden, ende tot dat v stercke ende hooghe mueren sullen ghebroken worden, ⁺daer ghi v betrouwen op hadt in alle v landt. Ghy sult binnen uwe poorten beleydt worden, ouer alle dat lant welck die Heere uwe Godt v gheuen sal,

+ F

53

ende ghy sult die vrucht ws lichaems eten, ende uwer sonen ende dochteren vleesch, die welcke v die Heere uwe Godt sal ghegheuen hebben, in die benautheyt, ende verwoestheyt, daer v viant v mede verdrucken sal.

54

Een teer ende wellustich man onder v lieden, die sal seer benijden sijnen broeder ende sijn huysvrouwe die in sijnen schoodt slaept,

55

dat hi hen niet en gheue van sijnder kinderen vleesch, dwelck hy eten sal, om dat hy anders niet en sal hebben om te eten, in dat belegghen ende inden dieren tijt, waer door v vianden v verdoruen sullen hebben binnen v poorten.

56

Een teere ende wellustighe vrouwe die op die aerde niet gaen en mocht, oft eenen voetstap vast setten, om haer seer groote weecheyt ende teericheyt, die sal haren man benijden, die in haren schoot slaept, op haer soons ende dochters vleesch,

57

ende van die onreynicheyt der moeder liefkens die wt dat midden van haren dgyen comen, ende op die kinderkens, die opder seluer vren gheboren sijn, Want sij sullen dese heymelijck eten, wt grooten ghebreke van alderley dinghen in dat belegghen, ende verwoestheyt daer door v vianden v verdrucken sullen binnen uwen poorten.

58

Ten sij dat ghi bewaert ende doet alle die woorden van deser wet, die in dit boeck ghescreuen sijn, ende ten sij dat ghy sijnen eerlijcken ende vreeselijcken naem vreest, dat is den Heere uwen God,

59

soo sal die Heere vermeerderen uwe plaghen, ende die plaghen ws saets seer groote ende langheduerighe plaghen die alder quaetste siecten altijt duerende,

60

ende hy sal op v keeren alle die plaghen van Egipten, die ghi ghevreest hebt, ende die sullen v aencleuen,

61

⁺Ende daer toe noch alle die siecten ende plaghen die int boec van deser wet niet ghescreuen en sijn, sal die Heere op v brenghen, tot dat hy v vernielen sal,

+ G

62

ende ghi sult luttel van ghetale ouerblijuen, die te voren waert ghelijc die sterren des hemels in menichten, om dat ghi die stemme des Heeren ws Godts niet ghehoort en hebt.

63

Ende ghelijck die Heere te voren hem verblijt heeft op v lieden, v weldoende ende v vermenichfuldighende, alsoo sal hy hem verblijden v vernielende ende verderuende, dat ghi wech ghehaelt wordt van dat lant daer ghy ingaen sult, om dat te besitten.

64

Die Heere sal v verstroyen onder allen volcken van dat wterste der aerden tot aen sijn eynden toe, ende ghy sult daer den vreemden goden dienen, die ghy ende v vaders niet en kent, den houten ende steenen,

65

Ende onder dat volck en suldy gheen rust hebben, noch v voetstappen en sullen daer niet rusten, Want die Heere sal v daer een veruaert herte gheuen, ende ghebrekelijcke ooghen, ende een ziele verteert van onghenoechten,

66

ende v leuen sal wesen als hanghende voor v. Ghy sult nacht ende dach vreesen ende uwen leuen niet betrouwen.

67

Des morghens suldi segghen. Wie sal my den auont verleenen? Ende des auonts. Wie sal my den morghen gheuen? om die veruaertheyt ws herten, Waermede ghy sult verscrict sijn, ende om die dinghen die ghy met uwen ooghen sien sult,

68

Die Heere sal v met veel schepen weder in Egipten voeren, door den wech daer hy v af gheseyt heeft, dat ghy dien niet meer sien en soudt, Daer suldy uwen vianden vercocht worden tot slauen ende dienstwijuen, ende daer en sal niemant sijn die v coopen sal.