Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxv. Capittel.

1

ENde die Heere heeft tot Moysen ghesproken opden berch van Sinai, ⁺segghende.

+ A

2

Spreect tot die kinderen van Israhel ende ghi sult hen segghen. Als ghi sult comen zijn int lant dat ic v gheuen sal, soo suldi dat lant laten rusten ende des Heeren sabboth houden.

3

Ses iaren suldi uwen acker besayen, ende ses iaren suldi uwen wijngaert snijden, ende sijn vruchten vergaderen,

4

Maer int seuenste iaer salt des lants sabboth wesen van des Heeren rusten, het lant en suldi niet besaeyen, noch den wijngaert snijden

5

Al wat die eerde van selfs voortsbrenghen sal, dat en suldi niet maeyen, ende die druyuen der ierster vruchten en suldi niet vergaderen, ghelijc een wijnsnijdinghe, want het is een iaer der lantrusten,

6

maer die sullen v lieden wesen tot eender spijsen, v ende uwen knecht, uwer dienstvrouwen, ende uwen huerlinck, ende den vreemdelinc die bi v verkeert.

7

Alle dat wasset, sal spijse gheuen uwen grooten vee ende cleynen vee,

8

Oock suldy voor v tellen seuen weken der iaren, welck sijn seuenwerf seuen iaren, die tsamen maken neghenenveertich iaren,

9

ende ghy sult ter seuenster maent met trompetten slaen opden thienden dach der maent, ten tijde van der versoeninghen ouer allen v landt,

10

⁺Ende ghi sult dat vijftichste iaer heylich maken, ende ghy sullet noemen een vrijheyt voor alle den ghenen die in v lant woonen, want dit is het iubileus iaer. Een mensch sal dan wederkeeren tot zijn besittinghe, ende een yeghelijc sal wederom gaen tot zijn ierste familie,

+ B

11

want het is dan het iubileus ende tvijfstichtse iaer, Ghi en sult dan niet saeyen noch maeyen, datter van selfs opt lant wast, ende dierste vruchten van uwen wijngaert en suldi niet vergaderen,

12

om die heylichmakinghe van dat iubileus iaer, maer ghy sult eten, dat v ter stont sal in handen comen.

[p. *128]

13

Int iubileus iaer sal een ieghelijc weder keeren tot sijnder eruen.

14

Als ghi uwen borgher yet vercoopen sult, oft yet van hem coopen, soo en bedroeft uwen broeder niet, maer ghi sult dat van hem coopen nae tghetal van dat iubileus iaer,

15

ende hi sal v dat vercoopen nae die scattinghe vanden vruchten,

16

hoe daer meer iaren blijuen sullen nae dat iubileus iaer, soo den prijs meerder wesen sal, ende soo ghi min tijts rekenen sult, soo den coop oec van minderen prijse wesen sal, want hi sal v den tijt der vruchten vercoopen.

17

En wilt die naesten van uwen gheslachte gheen lijden aen doen, maer een yeghelijc sal sijnen Godt vreesen, Want ick ben die Heere v Godt.

18

⁺Doet mijn gheboden, ende onderhout mijn ordeelen ende volbrengt die, op dat ghy sonder eenige vreese int lant moecht woonen,

+ C

19

ende dat die aerde v mach haer vruchten voorts brenghen, die ghy tot versaetheden moecht eten, niemants oploop vreesende,

20

Eest dat ghy segt wat sullen wi op dat seuenste iaer eten, eest dat wij ons coren niet en saeyen oft en maeyen?

21

Ic sal v mijn benedictien gheuen, opt seste iaer, ende die sal maken vruchten voor drij iaren,

22

ende ghy sult op dat achtste iaer saeyen ende die oude vruchten noch eten tot dat neghenste iaer, tot dat die nieuwe vruchten ghewassen zijn, suldy die oude eten.

23

Het lant en sal ooc niet voor eewelijck vercocht worden, want this mijne, ende ghi sijt mijn aencomelinghen ende vreemdelinghen,

24

Ende daer om sal alle dat lant dat ghi besidt vercocht worden op die voorwaerde van te moghen lossen.

25

⁺Eest sake dat v broeder arm gheworden is ende zijn deelken erue vercoopt ende sijn naeste maeschap wilt, soo mach hi lossen tghene dat die vercocht hadde,

+ D

26

maer en heeft hi gheenen naesten, ende dat hi seluer den prijs vinden can om te lossen

27

soo salmen die vruchten scatten van dien tijt, als hy dat vercocht heeft, ende datter ouerblijft sal hi den cooper gheuen, ende alsoo sal hy zijn erue wederom ontfanghen,

28

Maer eest sake dat zijn hant soo vele niet vinden en can dat hy den prijs mach wederom geuen, soo sal die cooper behouden dat hi ghecocht heeft, tot dat iubileus iaer, want op dat iaer sal alle vercochte erue weder tot sijnen heere comen, ende tot den iersten besitter.

29

Soo wie een huys vercoopt binnen der stadt mueren, die sal orlof hebben dat te lossen, tot dat een iaer ouerleden is,

30

eest dat hi dat niet en lost, ende dattet iaer omme is verloopen, soo sal die cooper dat besitten ende zijn naecomelinghen inder eewicheyt, ende men en sal dat niet moghen lossen, ooc in dat iubileus iaer.

31

Maer is dat huys in een dorp dat gheen mueren en heeft, soo salt vercocht worden nae der landen recht, eest sake dat te voren niet ghelost en is, ⁺soo salt int iubileus iaer wederom comen tot sijnen heere.

+ E

32

Der Leuiten huysen die in besloten steden zijn, die moghen altijt ghelost worden,

33

eest sake dat sij niet ghelost en worden, soo sullen sij int iubileus iaer weder tot haer heeren comen, Want die huysen vander Leuiten steden sijn voor haer erfbesittinghen onder die kinderen van Israhel,

34

Maer hen erue in die voorsteden en sullen niet vercocht worden, want het is een eewighe besittinghe.

35

Eest sake dat v broeder verarmt is, ende cranc in die hant, ende dat ghi hem opghenomen hebt als eenen vreemdelinc oft wtlander, ende dat hi by v leeft

36

soo en neemt gheenen woecker van hem, noch yet meer dan ghi ghegheuen hebt. Vreest uwen Godt, dat v broeder bi v mach leuen,

37

Ghi en sult hem v gelt te woecker niet gheuen, ende ghi en sult van hem gheen woecker des graens eysschen.

38

Ick ben die Heere uwe Godt die v gheleyt hebbe wt dat lant van Egypten, dat ic v soude gheuen het lant van Chanaan, ende dat ic v Godt wesen soude.

39

⁺Eest dat v broeder door armoede bedwonghen sijnde, hem seluen vercoopt, soos en suldi hem niet verdrucken, met die slauernie der knechten,

+ F

40

maer ghi sult hem houden als eenen huerlinc ende een huysghenoot, ende hy sal by v wercken tot dat iubileus iaer, ende

41

daer nae sal hi wtgaen met sijnen kinderen, ende hi sal wederkeeren tot dat gheslachte ende besittinghe van sijnen vaderen,

42

want het zijn mijn knechten, ende ick hebse gheleyt wt dat lant van Egypten, sij en sullen niet vercocht worden nae maniere der knechten,

43

noch en pijnichtse niet met ghewelt, maer vreest uwen God.

44

Ghi sult knechten ende dienstwijuen hebben, van dien natien die ontrent v rontsomme woonen,

45

ende vanden aencomelinghen die by v verkeeren oft die van dese gheboren zijn in v lant dese suldi voor slauen hebben,

46

ende die suldi met erfrechte uwen nacomelinghen achterlaten, ende die eewelijc besitten, Maer uwe broederen kinderen van Israhel en suldi met ghewelt niet verdrucken.

47

⁺Eest dat by v lieden machtich wort die hant van eenighen vreemdelinc oft wtlander, ende dat v broeder van armoeden benaut sij seluen dien vercoopt oft yemanden van sulcs gheslachte,

+ G

48

soo machmen hem altoos lossen na dat hi vercocht is, Soe wie dat wilt van sinen broeders die mach hem lossen,

49

ende sijns vaders broeder ende sijns ooms sone, ende zijn neue, ende maech, Maer en is dat niet, soo mach hy hem seluen lossen, can hi dat doen,

50

alleen rekenende die iaren van den tijde dat hi vercocht was, tot dat iubileus iaer, ende tghelt daer hi mede vercocht was, sal hi rekenen nae dat ghetal der iaren, ende nae die rekeninghe der huerlinghen.

51

Eest sake datter noch veel iaren zijn eer dat iubileus iaer comen sal daer nae sal hi den prijs gheuen,

52

eest datter luttel iaren sijn, soo sal hi met hem rekenen nae tghetal der iaren, ende hy sal den cooper gheuen die iaren die daer noch comende zijn,

53

hem afgherekent den loon der iaren die hy hem te voren ghedient heeft, Hi en sal hem niet met ghewelt verlasten voor v aenschijn,

54

Maer eest sake dat hi door dese middelen niet en can verlost worden, soo sal hi int iubileus iaer vrij wtgaen met sijnen kinderen,

55

Want die kinderen van Israhel zijn mijn dienaers, die ic wten lande van Egypten gheleyt hebbe