Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxij. Capittel.

1

⁺EEst sake dat iemant eenen osse oft scaep ghestolen heeft, ende dat ghedoot oft vercocht, so sal hy vijf ossen voer eenen osse wedergheuen, ende vier scapen voer een scaep.

+ A

2

Eest dat een dief wort beuonden een dore open brekende oft ondergrauende, ende dat hy een wonde crijcht, ende daer af sterft, soe sal hy des bloets onschuldich wesen die hem gheslaghen heeft.

3

Maer heeft hy dat ghedaen nae der sonnen opganck, soe heeft hy eenen dootslach ghedaen, ende hy sal oeck steruen.

4

Eest sake dat een dief niet en heeft om voer sijn dieuerie weder te gheuen, soe sal hy vercocht worden, eest datmen by hem leuende vint tghene dat hy ghestolen heeft, tsij eenen osse, oft ezel, oft scaep, soe sal hy dat tweedobbel betalen.

5

Eest sake dat iemant scade doet in eenen acker oft wijngaert, ende dat hy sijn beeste heeft laten gaen om iemants anders goet af te eten, dalder beste dat hy heeft in sijnen acker oft wijngaert, sal hy gheuen nae die weerde van dier schaden.

6

⁺Eest datter een vier erghers wt coemt, ende vaet die aren, ende dat in die hoopen der schoouen comet oft oec int coren opt velt staende, soe sal hy dese schade oprechten, diet vier onsteken heeft.

+ B

7

Eest dat iemant sijnen vrint heeft te bewaren ghegheuen eenich ghelt oft vat, ende dat dit dieffelijck hem ontdraghen es diet te bewaren hadde, eest dat die dief beuonden wort, so sal hijt dobbel weder gheueu,

8

maer eest dat die dief verborghen blijft, soe sal die heere vanden huyse ghebracht worden by die goden, ende hy sal sweren dat hy sijn hant niet en heeft wtghereyct tot sijns naesten goet,

9

om eenich bedroch te doen, soe wel aen eenen osse als aen eenen ezel, ende aen een scaep ende cleedt, ende alle daermen schade aen doen mach, die sake van hen beyden sal voer die goden comen, ende eest dat sijt alsoe ordeelen, soe sal hijt sijnen naesten dobbel wedergheuen.

10

Eest dat iemant sijnen naesten te bewaren heeft ghegheuen eenen ezel, osse, scaep ende eenigherhande beeste, ende dat sulck ghestoruen es, oft cranc worden, oft vanden vianden ghenomen, ende dat niemant dat ghesien en heeft,

11

soe sal tusschen hen een middel wesen den eedt dat hy sijn hant niet wtghereyckt en heeft tot sijns naesten goet, ⁺ende die Heere sal den eedt ontfanghen, ende hy en sal dit sijnen naesten niet moeten oprechten,

+ C

12

maer eest dieflijck wechghenomen, soe sal hy den heere die schade oprechten,

13

eest van eenigher beesten verbeten, soe sal hijt tot den heere draghen datter ghedoot es, ende hy en sal dat niet moeten oprechten.

14

Die van sijnen naesten eenighe van desen ontleent, ende dat cranck wordt oft het sterft, daer die heere niet by en es, soe sal hy ghedwonghen worden dat op te richten,

15

maer eest datter die heere by es, soe en sal hy dat niet oprichten, besonder als hy dat ghehuert hadde voer sijnen arbeyts loon.

16

Eest dat iemant een maghet verleydt die noch niet verlooft en es aen eenen man, ende dat hy met haer slaept, soe sal hy haer beghiften, ende hy salse houden voer sijn huysvrouwe,

17

Eest dat die vader der maghet haer niet gheuen en wilt, soe sal hij gelt gheuen, na dat die maechden voer een bruytghifte pleghen te hebben.

18

Gheen tooueraers en suldi laten leuen.

19

Soe wie hem versaemt met eender beesten, die sal die doot steruen.

20

Soe wie den goden offerande doet sonder den Heere alleene, dien salmen doot slaen.

21

Den vreemdelinck en suldi niet bedroeuen, noch hem verdrucken, want ghy hebt oec vremdelinghen gheweest int lant van Egipten.

[p. *95]

22

Den weduwen ende weesen en suldi gheen scade doen,

23

Eest sake dat ghy hen hinder doet, soe sullen si tot my roepen, ende ic sal haren roep hooren,

24

ende mijnen torn sal seer gram worden, ⁺ende ic sal v metten swaerde verslaen, ende v huysvrouwen sullen weduwen worden, ende v kinderen, weesen.

+ D

25

Eest sake dat ghy ghelt leent mijnen armen volc dat by v woont, soe en suldi hen niet lastich sijn als een scatter, noch ghy en sult hen niet verdrucken met woeckerie.

26

Eest sake dat ghy van uwen naesten een cleedt te pande neemt, soe suldi hem dat weder gheuen voer der sonnen onderganck,

27

Want dat es het eenich cleedt sijns lichaems daer hy mede ghedect wordt, ende hy en heeft gheen ander daer hy in slapen mocht, eest sake dat hy tot my roept, ick sal hem verhooren, want ick bermhertich ben.

28

Die goden en suldi niet lasteren, ende den prince ws volcs en suldi niet vermalendien.

29

Uwe thienden ende ierste vruchten en suldi niet vertrecken te offeren.

Den ierste gheboren van uwen sonen suldi my gheuen,

30

Vanden ossen ende schapen suldi oeck diesghelijcs doen, seuen daghen latet by zijn moeder sijn, op den achtsten dach suldi my dat betalen.

31

Ghi sult wesen heylighe mannen voer my, vleesch dat vanden beesten te voren gheprueft es, en suldi niet eten, maer ghy sult dat den honden voer worpen.