Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxi. Capittel.

1

DIt sijn die rechten die ghi hen voerlegghen sult,

2

Eest dat ghi eenen hebreeusschen knecht coopt, die sal v ses iaren dienen, int seuenste iaer soe sal hi om niet vrij wtgaen.

3

Met hoedanighe cleedt dat hy inghecomen es, met soedanighe laet hem wtgaen, is hy incomen hebbende een huysvrouwe, soe sal die huysvrouwe oec met hem wtgaen,

4

maer eest dat sijn heere hem een huysvrouwe ghegeuen heeft, ende dat die sonen ende dochteren ghebaert heeft, soe sal die vrouwe met haren kinderen den heere toebehooren, maer hy sal met sijnen cleederen wtgaen.

5

⁺Maer eest sake dat die knecht seyt, Ick heb mijnen heere lief ende mijn huysvrouwe, ende mijn kinderen, ick en sal niet vrij wtgaen,

+ A

6

soe sal hem die heere brenghen voer die goden, ende men sal hem aen die doere ende aen die posten voeghen, ende hy sal hem met eenen priem sijn oore doersteken, ende het sal hem een erfknecht wesen inder eewicheyt.

7

⁺Eest sake dat iemant sijn dochter vercoopt tot eender dienstvrouwen, die en sal niet wtgaen ghelijc die dienstwijuen pleghen wt te gaen.

+ B

8

Eest sake dat sij des heeren ooghen misnoeghet, den welcken sij ouergheleuert was, soe sal hy haer laten gaen, maer hi en sal gheen macht hebben haer te vercoopen eenig hem vreemden volcke, eest dat hy haer versmaet.

9

Maer eest sake dat hi haer sijnen sone ten houwelijcke beloeft heeft soe sal hy haer doen, alsmen den dochteren pleech te doen.

10

Ende eest dat hy sijnen sone een ander wijf neemt, soe sal hy der iongher dochter bruloft besorghen, ende hy en sal haer niet weygheren cleederen te gheuen ende den prijs van haerder eerbaerheyt.

11

Eest dat hy dese drij dinghen niet en doet, soe sal sij vrij wtgaen sonder ghelt.

12

Soe wie eenen mensch slaet willende hem doot slaen, die sal dye doot steruen,

13

maer die niet en heeft daer toe laghen gheleyt, maer Godt heeft hem in zijn handen gheleuert, ick sal v een plaetse stellen daer hy toe vlieden moet.

14

Eest sake dat iemant al willens ende wetens sijnen naesten dootslaet, ende by bespieden, dien suldy van mijnen outaer trecken, datmen hem doode.

15

Soe wie sijnen vader oft moeder slaet, die moet die doot steruen.

16[21:17]

⁺Soe wie sijnen vader oft moeder vermalendijt, die moet die doot steruen.

+ C

17[21:16]

Die eenen mensch ghestolen heeft ende dien vercocht, als hi van dier schult verwonnen es, soe moet hy die doot steruen.

[p. *94]

18

⁺Eest datter eenighe mans tseghen malcanderen kijuen, ende dat die een den anderen slaet met eenen steen, oft met een vuyst, ende dat die niet en sterft, maer te bedde leyt,

+ D

19

eest dat hy opstaet ende buyten wandelt op sijnen stock, soe sal hy ontschuldich sijn, die hem gheslaghen heeft, behoudelijck nochtans dat hy hem betale sijn werck dat hi verlet heeft, ende den cost aen die medecijns ghehanghen.

20

Soe wie sijnen knecht oft sijn dienstwijf met een roede slaet, ende dat sij doot blijuen onder sijn handen, soe sal hy des misdaets schuldich wesen,

21

maer leeft sulck noch eenen oft twee daghen, soe sal hi der peinen ontslaghen wesen, want tes sijn ghelt.

22

⁺Eest datter mannen kijuen, ende datter iemant slaet een vrouwe die beurucht es, ende dat haer daer een misboerte af coemt, maer sij te leuen blijft, soe sal hy schade hebben, soe veel als die man vander vrouwen eysschen sal, ende die middelaers dat ordeelen sullen,

+ E

23

maer eest dat der vrouwen doot daer nae volcht, soe sal hy gheuen ziel voer ziele,

24

ooghe voer ooghe, tant voer tant, hant voer hant, voet voer voet

25

verbrantheyt voer verbrantheyt, wonde voer wonde, buyle voer buyle.

26

Eest sake dat iemant slaet die ooghe van sijnen knecht oft dienstwijf, ende dat hy die blendt in deen ooghe maect, soe sal hy die vrij laten gaen, voer die ooghe die hy hen wtghesmeten heeft.

27

Desghelijcks oeck eest dat hy sijnen knecht oft dienstwijf eenen tant wtslaet, soe sal hy die oeck insghelijcs laten vrij gaen.

28

⁺Eest dat eenen osse metten horne eenighen man oft vrouwe ghequetst heeft, ende dat die ghestoruen sijn, soe sal dien osse met steenen ghedoot worden, ende sijn vleesch en salmen niet eten, ende die heere van dien osse sal onschuldich wesen,

+ F

29

maer es dien osse metten hornen stootachtich gheweest van ghisteren ende eerghisteren, ende dat sij sijnen heere daer af vermaent hebben, maer hy en heeft dien niet opghesloten, ende die doodet eenighen man oft vrouwe, soe salmen dien osse steenen, ende sijnen heere oec dooden,

30

maer eest datmen hem eenen prijs van ghelde daer op stelt, soe sal hi voer sijn ziele gheuen, watmen van hem eysschen sal.

31

Eest dat hy oec eenen sone oft dochter metten hornen stoot, soe sal hem desghelijcs gheschieden.

32

Eest dat hi eenen knecht oft dienstwijf oploopt, soe sal hy den heere vanden knecht oft dienstwijf gheuen dertich siclen siluers, maer den osse salmen steenen.

33

⁺Eest dat iemant eenen put open doet ende graeft, ende dien niet en bedect, ende daer eenighen osse oft ezel inne valt,

+ G

34

soe sal die heere vanden put betalen die weerde van dien beesten, maer datter doot es dat sal sijn wesen.

35

Eest dat iemants osse eens anders osse quetst, ende dat dien osse sterft, soe sullen sij dien dooden osse vercoopen, ende dat ghelt vanden coop sullen sij deylen, ende dat doode lichaem sullen sij oec tusschen hen tween deylen,

36

maer eest dat hi wel wist dat dien os metten hornen stekende was van ghisteren ende eerghisteren, ende dat hem sijn heere niet en heeft bewaert, soe sal hy eenen osse voer dien osse gheuen, ende het lichaem vanden dooden sal hy gheheel behouden.