Den gheheelen Bybel, Inhoudende het oude ende nieuwe Testament (Leuvense bijbel 1548)

Dat .xxxi. Capittel.

1

⁺MAer als Iacob gehoort heeft die woorden van Labans kinderen, die seyden, Iacob heeft ghenomen alle dat onsen vader toebehoorde, ende van sijnen goede es hy rijck ende heerlijck gheworden,

+ A

2

Oec soe heeft hy ghemerct het aensicht van Laban dat tot hem niet en was, als ghisteren ende eerghisteren,

3

ende aldermeest, want hem die Heere seyde, Keert wederom in uwer vaderen lant ende tot uwen gheslachte, ende ick sal met v wesen.

4

Dus heeft hy ghesonden, ende doen roepen Rachel ende Lia opt velt daer hy die cudden weydde,

5

ende hy heeft tot hen gheseyt, Ick sien ws vaders aensicht, dat niet en es te mijwaerts alst ghisteren ende eerghisteren, maer mijns vaders Godt heeft met my geweest

6

Ende ghy weet wel dat ick na alle mijn vermoghen uwen vader gedient hebbe.

7

Ende oock soe heeft v vader my bedroghen, ende hi heuet mijnen loon seuen reysen verandert, ende nochtans en heeft hem God niet toeghelaten dat hy my schaden soude,

8

Soe wanneer hy seyde, dat vee van verscheyden verwe sal uwen loon wesen, soe brachten alle die scapen bonte ende beplacte ionghen. Ende als hy contrarie seyde, ghy sult alle die witte voer uwen loon nemen, ⁺soe brachten alle die cudden witte ionghen voerts,

+ B

9

Ende God heeft ws vaders goet ghenomen, ende mi dat ghegheuen,

10

Want nae dat den tijt comen was, dat die schapen ontfanghen souden, soe hief ick mijn ooghen op ende ic heb in eenen droom ghesien, die mannekens climmende op die wijfkens menigherley, beplecte, ende van verscheyden verwen.

11

Ende die Enghel Godts heeft inden droom tot my gheseyt, Iacob? Ende ick antwoerde, Ick ben hier,

12

Ende hy heeft gheseyt, Heft op v ooghen ende siet alle die mannekens climmende op die wijfkens menigherley van verwe, beplecte, ende besprenckelde, Want ic heb gesien alle dat v Laban ghedaen heeft,

13

Ic ben die God van Bethel, daer ghy den steen ghesalft hebt, ende mi een gelofte ghelooft, Daerom nv staet op, ende ghaet wt desen lande, wederkerende tot het lant daer ghy gheboren sijt.

14

Ende Rachel ende Lia hebben gheantwoert, Hebben wij oec iet meer int goet ende in die erffelicheyt van ons vaders huys?

15

⁺En heeft hy ons niet ghelijck vreemde gheacht, ende ons vercocht, ende onsen prijs verteert?

+ C

16

Maer Godt heeft ons vaders rijcdommen ghenomen, ende die ons ende onsen kinderen ghegheuen, daerom doet al dat v Godt gheboden heeft.

17

Hier omme es Iacob opghestaen, ende als hy sijn kinderen ende huysvrouwen hadde op kemels ghesedt soe es hy wech ghereyst,

18

ende hy nam alle sijn hauelijck goet, ende sijn vee, ende al dat hy te Mesopotamien vercreghen hadde, reysende nae Isaac sijnen vader int lant van Chanaan.

19

Op dien tijt was Laban ghegaen om sijn schapen te scheren, ende Rachel heeft haers vaders afgoden ghestolen.

20

Ende Iacob en heuet sijnen swegher niet willen te kennen gheuen dat hy wech vloodt,

21

Ende als hy wech ghereyst was, soe wel hi, als alle dat hem nae recht toebehoirde, ende hi ouer den vloet was gaende teghen den berch Galaad,

22

soe eest Laban op den derden dach ghebootschapt, dat Iacob vloodt,

23

Die welcke heeft sijn broeders met hem ghenomen, ende hem veruolcht seuen daghen lanck, ende heeft hem achterhaelt opt gheberchte van Galaad,

24

Ende hy sach in sijnen droom den Heere tot hem segghende, ⁺Wacht v dat ghy niet scerpelijck teghen Iacob en spreect.

+ D

25

Ende Iacob hadde op dien tijt sijn tabernakel wtghespannen opden berch, ende als hi hem achterhaelt hadde met sijnen broeders, soe heeft hy op den seluen berch Galaad oeck sijn tente ghesticht,

26

Ende tot Iacob gheseyt,

Waer om hebdi aldus ghedaen, dat ghy sonder mijnen weten hebt mijn dochters wech ghedreuen, recht oft sij metten sweerde gheuanghen waren?

27

Waer om hebdi willen vlieden sonder mijnen weten, ende waer om en hebdijs my niet willen segghen, dat ick v hadde moghen wtgheleyde doen, met blijscappen met sanghe, met bommen ende herpen?

28

Ende ghy en hebt niet toeghelaten dat ic mijn sonen ende mijn dochteren hadde moghen cussen, ghy hebt dwaesselijc ghedaen,

29

ende voerwaer nv es mijn hant wel machtich v met quaet weder te loonen, maer ws vaders Godt heeft my ghisteren gheseyt, Wacht v dat ghy niet straffelijck tseghen Iacob en spreect,

30

Ende ghenomen dat ghi begheerdet tot v vrinden te reysen, ende dat ghy begheerte hadt nae ws vaders huys, waerom hebdi mijn goden ghestolen?

31

Ende Iacob antwoerde Dat ic sonder uwen weten ghereyst ben, Ic vreesde oft ghy met ghewelt my hadt v dochters willen ontrecken,

32

⁺Maer dat ghi mi diefte aentijcht, by den welcken ghy v goden beuint, laet dien dooden voer onse broeders. Ondersuect, ende wat ghy by my vint dat v

+ E

[p. *64]

toebehoert, neemt dat wech, ende dit segghende, en wist hi niet dat Rachel die afgoden ghestolen hadde

33

Dus es Laban ghegaen in dat tabernakel van Iacob, ende Lia ende van beyde der dienstwijuen, ende hy en heeft die niet vonden.

34

Ende als hi in Rachels tabernakel quam, soe heeft sij haestelijc die afgoden gheborgen onder der kemelen stroo, ende heeft daer op gheseten, ende doen hy alle haer tabernakel ondersocht ende niet en vant,

35

soe seyde Rachel. Mijn heere en belghe hem niet, dat ick voor v niet en can opstaen, want my es nv ghesciet nae der vrouwen ghewoonte, ende alsoe es die neersticheyt des ondersoeckers bedroghen.

36

Ende Iacob ophauich sijnde heeft gheseyt met kijuende woorden, Om welcke mijn schult, oft om welcke mijn sonde sijt ghy soe onsteken gheweest na my,

37

ende hebt allen mijnen huysraet ondersocht? Wat hebdi vonden van alle die haue ws huys? legt dat hier voer mijn broeders ende voer v broeders, op dat sij het recht vonnis moghen gheuen tusschen v ende my.

38

Daer om heb ick twintich iaer by v ghewoont, v schapen ende gheyten en hebben niet onvruchtbaer gheweest, Ic en heb die rammen van uwen cudden niet gheten

39

noch v ghetoont dat vanden beesten ghenomen was, ⁺Ic betaelde v weder alle die schade, ende wat by diefte verloren worde, dat eyschte ghy van my,

+ F

40

dach ende nacht heb ic gheleden swaer hitte ende coude, ende den slaep verghinc van mijnen ooghen.

41

Aldus heb ic v twintich iaren in v huys ghedient, veerthien iaren om v dochteren, ende sesse om v vee, ende ghy hebt oeck mijnen loon thien mael verandert,

42

En hadde Abraham mijns vaders Godt, ende die vreese van Isaac my niet by ghestaen, ghy soudt my nv by auontueren bloot hebben laten gaen, Maer Godt heeft mijn allendicheyt, ende den arbeyt van mijnen handen aensien, ende heeft v ghisteren ghestraft.

43

Ende Laban heeft hem gheantwoert, Mijn dochteren ende sonen, ende v cudden, ende alle dat ghi siet, die sijn mijne, wat mach ic mijnen kinderen ende mijnder kinderen sonen doen?

44

Daerom coemt ende laet ons een verbont maken, op dat een ghetuyghenisse mach wesen tusschen v ende my.

45

Hier omme heeft Iacob eenen steen gehaelt ende heeft dien opgherecht tot eenen titel,

46

Ende hy seyde tot sijnen broeders, Haelt steenen, Ende sij hebben steenen vergadert, ende eenen hoop gemaect, ende daer op gheten,

47

Den welcken Laban heeft ghenoemt eenen hoop des ghetuychs, ende Iacob eenen hoop des ghetuychenis, elc nae die maniere sijnder talen.

48

⁺Ende Laban heeft geseyt, Desen hoop sal heden een ghetuyghe wesen tusschen v ende my, ende daerom es hy ghenaemt Galaad, dat es eenen hoop des ghetuychs,

+ G

49

Die Heere wil aensien ende ordeel gheuen tusschen ons als wi van malcanderen sullen ghescheyden wesen,

50

eest sake dat ghy mijn dochters lijden aendoet ende ander wijuen daer toe inne brenghet, niemant en es ghetuyghe van onsen woerden sonder Godt, die hier teghewoerdich aensiet.

51

Ende hy heeft wederom tot Iacob gheseyt, Siet desen hoop, ende den steen die ick opgherecht hebbe, sal een ghetuyghe wesen tusschen my ende v,

52

desen hoop (segghe ic) ende desen steen sullen tot een ghetuyghenis sijn, eest dat ic desen voerby gae treckende nae v, oft dat ghy daer voerby gaet peysende quaet teghen my,

53

Abrahams Godt ende Nachors Godt, die sij een rechter tusschen ons, haerder vader Godt.

Daerom heeft Iacob ghesworen, by sijns vaders Isaacs vreese,

54

ende als hy sijn offeranden gheoffert hadde opden berch, soe noodde hy sijn broeders, dat sij souden broot eten, ende als sij gheten hadden, soe bleuen sij daer.

55

Maer Laban des snachts opstaende heeft sijn sonen ende dochteren ghecust, ende ghebenedijt, ende es wederghekeert tot sijn stede.