Gewoonten, vryheden en privilegien der stad Sint-Truyen (XIVe eeuw)

[p. 1]

Gewoonten, vryheden en privilegein der stad Sint-Truyen (XIV^e eeuw.)

I. Den Peys van Nuwenhoven.

§. 1.

Allen den gheenen die dese teghenwoerdighe litteren ansien sullen. Adulphus, by der gratien Gods busscop van Ludich, ende Adam, by toelaeten der selver ghenaden abt des cloesters van S^t. Truyden, des ghestichts van Ludyck, van der oerden St. Benedicti, ende schouteten, scepenen met al den volke der stadt van S^t. Truyden, groete in hen die daer is ghewarighe heyl alre menschen. U ghemeynte sal bekennen dat van der materien des twist hier voermaels tusschen u ende ons opgeresen, ende der vyant des menschelijcken gheslechts toeradende, langhe verwect by oersake der gemeynter, dy welcke wy scoutiten ende scepenen ende al't volck der

[p. 2]

selver stadt ghehantristicht hebben ende der vesticheit die by eenen spacie des tijts ontfanghen hebben in die voernoemde stadt ende dat bedecte excess der ghemeynter ende vesticheit aldusdanyghen bedrijfs. Daernae die goddelijcke goedertierenheit gunnende op die selve twestinghe, met rypen berade voerghehadt, sijn wy aengegaen eenen vrede ende een eendrachticheit ghemaect byeen in deser manyeren. Dat wy scouteten ende scepenen met al den volke denselven onsen tijttelijcken heren, den here den bisscop ende den abt ende honnen naevolgers, busscoppen van Ludick ende abden des cloesters, op dat wy honne gonste oft goetwillicheit lichtelijcker vercryghen moegen, ende gracie voer ons ende onse erfgenamen ende naecomelinghen in toecomenden tyde, (Pene) by gheloeve ende onsen eede ende op die pene des bans in ons scouteten ende scepenen ende sonderlingen personen des selven volxs onderscreven, contrarie doende onser beloeften in deele oft in al, ende dat gheheel volck van S^t. Truyden, eest dat sy anders doen, hebben wy beloeft ende beloven 't gheen volghen sal.

§. 2. Van truwicheit.

Te weten dat van nu voertaen ten euwighen tyden den selven onsen heren ende hennen naecomelingen voerseit in bescermyngen ende onderhaldingen der erfflijcheit ende honnen rechten ende kercken, soe in der selver stadt als buyten, bennen den bewinde des bisdoms van Ludick, als gode ondersaten ende getruwe honnen heren doen ende sculdich sijn te doene, behalven onse vriheiden ende al de previlegien der selver stadt geapprobeert, nae onse macht ghetruwelijck by te staen.

[p. 3]

§. 3. Van der gemeynten nyet te versamen.

Item, dat van nu vorts nummermeer dy ghemeynte in der selver stadt oft vriheiden oprichten noch opgelucht ons gegeven oft verleent van yetmanne tot desen dage toe in eenygher manyeren te bescudden der selver ghemeynten in allen synen werck oft der brieven daer op gemaect van nu voerts gelijek te vertyen.

§. 4. Van nyet te verbynden.

Item, dat egheen verbont met yemanne maken en sullen noch voertijt ghemaect te halden oft den selven nae te volghen by ons, ons oft onsen, heymelijck noch openbaer, sonder onser voerseide heren wille, raet ende consent.

§. 5. Van der assysen.

Item, dat in der selver stadt, noch in eenyger plaetsen der vriheit, assyse oft gabellen genoemt op dy copen oft vercopen by ons oft yemant onser in eenygher manyeren voertaen ontfangen noch doen heyschen, sonder volcomen macht, autoriteit, orloff ende consent onser twee heren voernoemt.

§. 6. Die beloeffte der heren van den scepenen.

Wy Adulphus ende Adam abt voernoemt vermoedende uut den voerseiden oft ander derghelijcker toevoeginghen, dat onse voerseide scepenen ende volck der selver stadt oetmoedelijck wederom ten weghe der waerheit keeren sullen, ende

[p. 4]

teghen ons ende onse naevolgers onser kercken als goede ende ghetruwe ondersaten, tegen ons heren voertane truwelijck te hebben. By den voerseiden myddel hebben wy gheloeft ende gheloven den selven dat wy ‧XIIII‧ scepenen der selver stadt sullen doen vergeren in der selver stadt, nae usantie, gewoente ende privilegie der selver stadt, goede, alde ende ghepruefde ter monitien der voerseide onse scoutiten oft eenen van hen, nae dat daer pleech te gescien, eenen yeghelijcken sullen doen expeditie ende rechts vervullinghe.

§. 7. Van den raetsluyden der stadt.

Item, dat wy ‧XII‧ wyse, rype mannen in woenres der plaetsen, die daer toe nut ende bequaem achten, nae die alde ghewoente der stadt aennemen der voerseider ghemeynten van alden tyde ghehalden, sullen wy voersetten ende ordineeren in raetsluyden, die den ghemeynen orber der stadt ende des volx ende anders dat behoerlijck is ter officien des raets om t'samen metten voerseiden scepenen sullen sculdich sijn te doene. Ende soe dicke als van hen ghebrict oft sterft oft der officien des raets beroeft wordt, wy oft dy voerseiden onse scoutiten, met rade der scepenen, sullen eenen anderen ghetruwen instellen.

§. 8. Die quitatie der heren.

Ende dat die scoutiten, scepenen ende voerseide volck in desen peys ende eendrachticheit soe vele te vaster halden sullen, ende in bescermyngen ende onderhaldingen der heerlijcheit ende onser reehten oft onser kercken, ons ende onser

[p. 5]

nacomelinghen ende den kercken voerscreven, herttelijcken ende ghetruwelijcken by te stane den selven scoutiten, scepenen ende al 't volk van dyen by bescijnsel der voorseide ghemeynten vesticheit ende statuten by hen gemaect, mesdaen ende overtreden teghen ons by hen oft andere in 't ghemeyn quyteren wy ende quytschelden bermhertelijck by desen teghenwoerdigen scriften.

§. 9. Van der onderhaldinghe der ghewoenten, vriheiden ende previlegien.

Hier in boven believet als ons den Busscop ende Abt, als Scouteten, scepenen ende den volck voerseit, dat die goede, alde, ghepruefde ghewoenten, vriheiden ende previlegien ende der selver stadt ten ewelijcken tyden, indien sy den voerseiden tusschen ons gheaccordeert nyet contrarie en sijn van nu voerts gans ghehalden ende ewelijck sullen blyven in henre macht ende visticheit.

§. 10. Die bezeegelinge.

In welker getugenys ende vesticheit wy Busscop ende Abt onse zegelen voer ons, ende wy Scoutiten, scepenen ende al 't gheheel volck der selver stadt groote ziegelen, der welker wy in desen deele ghebruycken, desen tegenwoerdighen letteren hehben wy laten aenhangen. Gegeven ende gemaect te Nuwenhoven, by dy voerseide stadt, in 't jaer Ons Heeren duysent dry hondert ‧xxix‧ den ‧xx‧^sten dach december.