Geuzenliedboek

183.
Een Liedt, ghesteldt,, tot Loff den Heldt, draegh Reverenty, Den Stam Nassou,, Spruyten ghetrou zijn Exelenty. ⁺

Op de wijse: Phoebus die is lang over de Zee.

Ras ontwaeck Liefhebbers vry
Des Vaderlandts vroom eendrachtigh,
Komt nu voort, helpt zingen met my,
Loff, prijs en eer waerachtigh
Nassouwe,, vol trouwe,, behouwe voort Lant
Orangien,, Almangien,, maeckt Spangien, ter schant,
Door Godes mogende handt.

Spijt al dijn vyanden hoe wreet,
Den Stam Nassouwe ghepresen,
Is vry 'tuwer ^10. schanden en leet
In eeren hoogh op-gheresen,
Al omme,, zijn Blomme,, men roemen hoort seer
Zijn rancken,, niet krancken,, wy dancken u Heer,
Plant voor Nassouwen vol eer.

+ No. 183. Naar V. In geen andere druk. Bij V.L. CLXXII.
V teekent hierbij aan: Anno 1613. den 14 Februarij, is Fredericus de vijfde Pals-Grave aan den Rijn, binnen Londen Getrout met Elisabeth des Conings van Enghelandts eenighe Dochter. Willem Boudartius Lib. 5. Pag. 13.
De wijs bij Valerius bl. 110; Scheltema, Nederl. Liederen, bl. 130, 154; Van Duyse II, 1292.

10. 'tuwer. Wij zouden verwachten t'hunner, omdat met dijn nog de vrome vaderlanders uit de eerste strophe worden aangesproken. Maar de dichter gaat hier midden in de zin tot het aanspreken der vijanden over.

[p. 136]

15

Ziet hoe schoon Orangien nu staet

 

Verciert met Rooskens ontloocken,

 

Fy, fy, u ghy Moordenaers quaet,

 

Ghy haddet den Stam ghebroocken,

 

Moranen,, Roffianen,, u wanen is vals,

20

Ziet Guyten,, daer buyten,, zijn spruyten, groen als ^20.

 

Nu bloeyen schoon inden Pals.

 

 

 

Merckt hier inne u groot abuys,

 

Ghy blinde Mollen vol gallen,

 

Die om-vroetet dijn eyghen huys,

25

Om ander ter neer doen vallen.

 

Begonnen,, tot Lonnen,, verslonnen, wou heel ^26.

 

Den Kooningh,, zijn kroningh,, en Wooningh Prieel,

 

Wert nu Nassouwen deels deel.

 

 

 

Al hebt ghy het Lelyken siet ^29.

30

Moordadelick afghehouwen,

 

'Tdistel-bloemken sterck nu biet ^31.

 

Sijn hulpe vast aen Nassouwen,

 

Met Borsten,, der Vorsten,, gevoedet op ^33. net;

 

Nu paren,, te garen,, Orangien met

35

Fredericus Elisabeth.

 

 

 

Te vergeefs arbeydet met een ³⁶

 

Ghy Moorders met u bedryven,

 

Nassous stam te roeyen uyt, neen

 

Die was, noch is, en sal blijven,

40

Seer goedich,, eer spoedicht, kloeckmoedigh oock voor,

 

Beradigh,, ghenadich,, weldadigh daer door

 

Tandem fit surculus Arbor.

 

 

 

Maer al mocht ghy moorders te saem,

 

Die spruyten Nassouwe bederven

45

Hun vroomheyt, Lof, Edel, deughtsaem

 

En sult ghy nimmer doen sterven,

 

Veel minder ons jonstich,, goet gonstich, aerdt vroom,

 

Zal strijden,, altijden, voort Vaderlants rom,

 

Soo langh den Globus gaet om. ^49:

20. Frederik V was een kleinzoon van Willem I en als zodanig een spruit van Oranje.

26. Dit ziet wel op het Buskruitverraad van 1605. Met de zinsbouw springt de dichter ter wille van het rijm al heel vrij om.

29. Hier wordt gedoeld op de moord van Hendrik IV.

31. De distelbloem in het wapen der Stuarts, terwijl de Paltsgraaf tot het huis van Nassau gerekend wordt.

33. gevoedet op: opgevoed.

36 vlgg.: Tevergeefs doet gij aanhoudend met uw listen en lagen moeite om de stam van Nassou uit te roeien — neen, dat lukt u niet — die was, nog is en zal blijven goedig, altijd voorspoedig, vroeger en nu kloekmoedig, verstandig, genadig en weldadig; daardoor zal het rijsje eindelijk een boom worden.

49: zolang de aarde draait.

[p. 137]

50

Komet voort ghy Maegdekens schoon,

 

Omvlechtet met Laurier Kransse

 

Nassous Hoofdt, wel weerdigh de Kroon,

 

Honi soit qui mal y pense,

 

Waarachtig,, bedachtig, eendrachtig, getrou,

55

Bevonden,, ghebonden,, u Pijlen vast hou,

 

Je mayntienderay Nassou.

 

 

 

Prince, Lof Nassouwen Vorst fijn,

 

Godt sparet dijn spruyten groene

 

Voort Spaensche arch-listigh Fenijn,

60

Bewaartse Heer in saysoene,

 

Laet bloeyen,, op-groeyen,, Nassouwen vergaert,

 

Den Name,, lofsame,, kloeck fame verklaert

 

Tot Antipodes vermaert.