Geuzenliedboek

175.
Een heerlijcke tocht ghedaen van sijn Princelijcke Excellentie Graef Maurits van Nassou, in Brabant 1602. In de maent Junij, ⁺

Op de wijse: Het Meysken op een Revierken sadt.

Verblijdt u nu ghy Mannen en Vrouwen,
Ghelijckerhandt,
Om dat Graef Maurits van Nassouwen
Treckt al na Brabant.

+ No 175. Naar N. In geen der andere, ook niet bij V.L.
De wijs wordt ook genoemd bij n^o 33.
Het lied betreft een der tochten van Maurits in de Zuidelike Nederlanden tijdens en in verband met de belegering van Oostende, in 1602. Waarschijnlik is het nog tijdens die tocht gemaakt, want in vs. 71 wordt wel van de aanvang van de belegering van Grave (18 Julie), maar niet van het einde (19 Sept.) gesproken. In vs. 93 vlgg. wordt op een aanstaand ingrijpen van Hendrik IV gedoeld, dat echter niet heeft plaats gegrepen.

[p. 109]

5

In Hollandt hoortmen de Trommelen slaen

 

Aen elcken cant,

 

Wie met Graef Maurits woude gaen

 

Al na Brabant.

 

 

 

Veel waghens moestmen voor alle saken,

10

Om te voeren Provant,

 

Uut alle die Dorpen vaerdich maken

 

Om gaen al nae Brabant.

 

 

 

Men sach ons Prince van Nassouwe

 

Met sijn Heeren becant ^14.,

15

Met sijn Ruyters en Soldaten ghetrouwe,

 

Trecken al na Brabandt.

 

 

 

Men sach ons volck int openbaren

 

Seer triumphant,

 

By den Elterenberch vergaren

20

In Gelderlant.

 

 

 

Aldaer soo laghen ons vrome Soldaten

 

Met die Ruyters playsant

 

Sy worden ghemonstert van mijn Heeren de staten

 

In Gelderlant.

 

 

25

Sy monsterden 31.duysent man sterck

 

Seer vroom ghemant ^26.

 

Noch 34 hondert waghens int perck

 

Om gaen na Brabant,

 

 

 

Men sach veel hondert bootsghesellen

30

Veel van die Zeecant,

 

Om dat gheschut te brenghen en stellen

 

Al na Brabant.

 

 

 

Die trommels hoortmen over al roeren

 

Aen elcken cant,

35

Veel Ambachtsluyden die sachmen mee voeren

 

Al na Brabant.

 

 

 

In Hollandt sachmen biddach houden

 

Met ghevouden hant,

 

Dat ons God victorie gheven souden

40

Al in Brabant.

 

 

 

Over de Wael sijn sy ghetoghen

 

En Rijn playsant,

 

Haer Vaendelen doen lustich vloghen

 

Int Cleefsche Landt.

14. becant: aanzienlik.

26. ghemant: manhaftig; tenzij het een rijmlap zonder meer is.

[p. 110]

45

Doen toghen sy door Gods zeghen

 

Na haer vyant,

 

Al door die stadt al van Nimmeghen

 

Al na Brabant.

 

 

 

Sy toghen daer aen drie partyen

50

Over die Heyde was lanck,

 

Ons Ruyters sachmen soo lustich ryen

 

Al na Brabant.

 

 

 

Sy hebben te Cuyck een brugge gheslaghen

 

Over de Maes bekant,

55

Daer toghen over ons Ruyters en waghen,

 

Soo al na Brabant.

 

 

 

Van daer ^57. soo ginghen sy marcesseeren,

 

Door Luycker Landt,

 

Die soldaten met die Edel Heeren,

60

Al door Brabandt.

 

 

 

Den Bisschop van Luyck sant hen ten tijden

 

Voor ghelt provant,

 

Om dat ^63. sy gheen hongher souden lijden,

 

Al in Brabant.

 

 

65

Wy ginghen al die Conterbucy ^65. vergaren

 

In het Luycker landt,

 

Die wy seven jaren ten achteren waren,

 

In wals Brabandt.

 

 

 

Graef Maurits ginck weeromme keeren

70

Met goet verstant,

 

Die Graef beleyde ^71. hij met sijn Heeren

 

Al in Brabandt.

 

 

 

Hy quam daer voor al met ghedruysen

 

Met sijn Soldaten vailant,

75

Spangiaert die sal moeten verhuysen

 

Al uyt Brabandt.

 

 

 

D'Infante mach het wel besuchten, ^77:

 

Al in Brabandt,

 

Na die stadt van Gent so ginck sy vluchten

80

In Vlaenderlant.

57. daer. N haer, zeker wel niets dan een drukfout. Dat haer op de brugge van vs. 53 zou slaan, is toch haast ondenkbaar.

63. Om dat: opdat.

65. Conterbucy: schatting.

71. Die Graef: Grave. — beleyde: belegerde.

77: Isabella mag er wel om zuchten.

[p. 111]

 

Seyngneur ^81. ghy sult het noch beclaghen,

 

Voor Oostende met schandt,

 

Graef Maurits comt ^83. wil u verjaghen

 

Al uyt Brabant.

 

 

85

U Moordaet laet ghy over al blijcken, ⁸⁵

 

Tot uwer schant,

 

Als aen de Coninck van Vranckrijcke

 

Int Fransche landt.

 

 

 

Ghy meende de Coninck te verraden

90

Tot uwer schandt,

 

Maer nu sult ghy hebben geen ghenaden

 

Al in Brabant.

 

 

 

Den Coninck comt nu lustich aene

 

Teghen die Tyrant,

95

Jae wel met veerthien duysent mannen

 

Na Vlaenderlandt.

 

 

 

Hy wil helpen verjaghen die malcontenten,

 

Tot haerder schant,

 

Sy sullen niet meer halen haer renten

100

In dat Vlaemsche Landt.

 

 

 

Graef Maurits meent desen tocht uyt te rechten

 

Met sijn volck vailiant,

 

Wy hopen hy sal victorie vechten,

 

Al in Brabant.

 

 

105

Malcontenten ^105. begint wech te sijghen ⁺

 

Van Oostent met schandt.

 

Hy ^107. sorcht dat hy sal slaghen crijghen

 

Al in Brabant.

 

 

110

Och ghenadichste God gheeft doch u gracy

 

Door u moghende handt

 

Dat doch al die Spaensch Nacy

 

Moet comen uyt Brabant.

 

 

115

Wat God ons gunt moet zijn gheleden,

 

Door sijn moghende hant

 

Gheeft ons eendrachtich Pays en vreden

 

In ons Nederlandt.

81. Seyngneur: Albertus.

83. comt. Wij zouden hierachter een komma of en plaatsen.

85 vlg. Dit doelt zeker wel op het verraad van Biron, waaraan echter Albertus geen deel had, al zal hij er misschien wel van geweten hebben. Biron werd 31 Julie 1602 onthoofd.

105. Malcontenten: Spaansgezinde Nederlanders.

+ wech sijghen: wegvloeien.

107. Hy: Albertus.

[p. 112]

 

Dat bidden wy nu allegare

120

Met goet verstant,

 

O God doch wilt Graef Maurits bewaren

 

Met die Heeren vant Landt.