Geuzenliedboek

[p. 40]

154.
Een Liet van Geertruydenberch, ⁺

op de wijse van den 68. Psalm, staet op Heer thoont u onvertsaecht.

Weest al verblijt, ende verheucht
Looft nu met vlijt in rechter deucht,
God onsen Heer ghepresen
Die ons dit teghenwoordich jaer,
Nu wederom int openbaer,
Sijn goetheyt heeft bewesen,
Voor de stadt van Geertruyden berch,
Die vande boose boeven erch,
(Nu gheleden vier jaren)
Worde vercocht aenden vyant,
Maer sy zijn meest comen te schandt,
Tot hunlieder beswaren.

Graef Maurits des Lants Gouverneur
Die isser weer ghecomen veur,
Drie daghen in Aprille,
Tnegentich drie, tzy u verclaert,
Heeft de stadt vry en onbeswaert ^17.,
Beleyt na sijnen wille,
Hy heefter om ghemaeckt een perck,
Om daer in sijn vyanden sterck,
Vry wederstant te bieden,
Als sy quamen met al hun macht
Om de stadt tontsetten met cracht,
Twelck niet conde gheschieden.

Graef Mansvelt was oock op de baen
Met sijn volck om te comen aen
Tquartier van d'Excelentie,
Maer doen hy sach, dat hy geen cans
En had aen d'Excellenti schans,
Maeckte hy schier geen mencie ^30.,
Als of hy daer ghecomen waer,
De stadt tontsetten, maer van daer
Is hy weder ghetoghen,
Na t'quartier van Graef Hohenlo
Alwaer hy oock bleef ligghen so
Sonder t'ontset te pooghen.

+ No. 154. Naar N. Verder in E. I en alle latere, behalve K. S. V. Bij V.L. CXLVIII; Van Vloten II, 326.
Het lied is natuurlik van 1593.

17. vry en onbeswaert: zonder veel moeilikheden.

30. mency: melding. Hij kikte er niet meer van.

[p. 41]

 

Doe ons volck eerst quam voor de stadt

 

Heeft den vyant een schans ghehadt, ^38.

 

Buyten de stadt gheleghen,

40

Daerom ons volck hen heeft ghestelt,

 

Om dit te winnen met ghewelt,

 

End hebbens oock ghecreghen,

 

Doen den vyant de schans was quijt

 

Doen is ons volck al metter tijt

45

Naerder de stadt ghecomen,

 

Daer lach noch een Fort tusschen tween,

 

Dat heeft ons volck oock afghescheen ^47.,

 

Vande stadt sonder schromen.

 

 

 

Doen heeft die vyant noch ghehadt

50

Een schans teghen over de Kat, ^50.

 

De Contrepunt by namen,

 

Waer naer ons volck oock heeft ghetracht

 

Om die te winnen metter macht,

 

Derwaert dat sy oock quamen,

55

Op S. Jans dach of daer ontrent

 

Dat sy de Contrepunt present,

 

Te bestormen begonnen,

 

Capiteyn Haen, end Buberi

 

Elck van een Zeeusche Compaigni,

60

Hebben die ^60. punt ⁺ ghewonnen.

 

 

 

Als den vyant sach op dat pas

 

Dat hy de Contrepunt quijt was,

 

Socht hy om taccordeeren,

 

Dees mare wert al metter spoet

65

Ghedraghen aen Graef Maurits goet ^65.

 

Diet niet wou refuseren,

 

T'accoort dat wert besloten saen,

 

Het Garnisoen soude uyt gaen

 

Met haer lien zijd' gheweyren,

70

Maer sestien Vendelen seer schoon

 

Die moesten sy (voor haren loon)

 

Oock altemael ontbeyren,

38. Het Fort van Steelhoven tussen Geertruidenberg en Oosterhout; dit werd reeds 5 April overgegeven; zie Bor III, 690.

47. afghescheen: afgescheiden, hetzelfde als afghesneen van Q-DD.

50. Met de Kat wordt een schans der belegeraars bedoeld. Over de hier bedoelde inneming zegt Bor III, 698: ‘Eyntelik heeft syn Excellentie opten 24 Junij des achter noens omtrent vijf uren int gesichte van den Vyand, het Ravelyn vailljantelick afgenomen, 't welck aldus geschiede: de Capiteyn Haen van Doornik, Capiteyn Beverij en Capiteyn Kalff, hebbende door haer krijgsluyden een houten Brugge op Biesen vast gemaekt, over de Vesten recht tegen over de Poinct van 't Ravelyn, doen schieten en vast maken en terstont daerop mannelik aenvallende, hebben 't selve stormender hand ingenomen.’

60. die. I. J. L. M. O. P dit, minder juist; vgl. vss. 51, 56, 62

+ punt. N pont, drukfout.

65. Graef ontbreekt in N. Q-DD Prins.

[p. 42]

 

In Junio twintich en vier

 

Zijnde den dach ten avont schier

75

Is de stadt opghegheven,

 

Maer eerst des anderendaechs daer aen,

 

Zijn de soldaten uytghegaen,

 

Maer drie zijnder ghebleven

 

Die den Berch meed hadden vercocht,

80

Twelck hun heeft aen een galg ghebrocht

 

Ten Berch zijnse ghehanghen,

 

Dus sietmen dat sulcken volck fel,

 

Die hun overheyt zijn rebel,

 

Noch al hun loon ontfanghen.

 

 

85

Binnen t'belegh ist oock gheschiet ⁸⁵

 

Dat Graef van Hohenloo subijt,

 

Maeckte een loos Alarme,

 

Des stadts Gouverneur coen en fier

 

Ghenaemt de Heer van Masier

90

Hy was doen also warme,

 

Om tontset te sien comen aen,

 

Is hy op den Thooren ghegaen

 

Zijn Cappelaen oock mede

 

Alwaer sy quamen inden noot,

95

Want sy zijn daer gheschoten doot,

 

De schiltwacht oock ter stede.

 

 

 

Ons volck heeft oock cloeck ende stout,

 

Uutghevallen soo menich fout,

 

Teghent heyr der vyanden ^99.

100

Hebben malcanderen gheslaen,

 

Ons volck brachter dickwils ghevaen,

 

Den vyant tsijnder schanden:

 

Tot Turnhout ende elders siet,

 

Dat den vyant quam int verdriet

105

Heefter veel volcx ghelaten

 

Ghelooft zy God ghebenedijt,

 

Die ons nu langhe heeft bevryt

 

Voor de gheen die ons haten.

 

 

 

Oorlof ghy inwoonders al tsaem

110

Van Hollant ende Zeelant bequaem,

 

Laet ons doch den Heer vreesen,

 

Die ons nu wel int seste jaer

 

In al onse benautheyt swaer,

 

Sijn bystant heeft bewesen,

85 vlgg. Bor III, 694. Daar wordt verteld dat Hohenlo, die had opgemerkt dat herhaaldelik van de toren af ‘de gelegenheyd des legers’ werd bezichtigd, van te voren zijn geschut ‘bedektelijk na des Stads toorn’ had gesteld en toen door zijn ‘loos alarm’ de goeverneur ‘Masieres een kloek ende ervaren soldaet’ naar de toren had gelokt.

99. Tegen het leger van Mansfelt, dat de stad trachtte te ontzetten.

[p. 43]

115

Soo wy leven nae sijn ghebodt,

 

Hy sal ons vry (dit is het slot)

 

Sijn ghenade bewijsen,

 

Gheduerichlijck tot alder stont,

 

Dus laet ons hem uyt s'herten gront,

120

Voor sijn weldaden prijsen.