Geuzenliedboek

[p. 271]

119.
De Spaengiaerts voor vyanden verclaert zijnde van de Staten, bedrijven groote Tyranny met rooven, moorden, branden, vrouwen schenden Als geschiet is te Maestricht ende Tantwerpen. ⁺

Na de wyse van Job.

Wat Nieus sal ick u verclaren
Wilt hooren een droeffelijck Liet,
Tot Maestricht, wat leyder maren ^3.
Vande Moort die daer is gheschiet,
Men mach het wel beweenen
Aende Spaengiaerts wreet en quaet,
Zijn dit trouwe Conincx dienaren
Die de Landen soo vernielen,
Als zy tot Maestricht hebben ghedaen.

Hoort wat de Spaengiaerts deden
Aende cleyne Kinderkens voorwaer,
Zy stakense aende spiessen,
Doorhieuwense met zweerden aldaer,
En toghense levendich van malcanderen
Soo deden zy die groote Moort,
Sy moeten ruymen met schanden ^16:
Al uut der Nederlanden,
Sy willen ons doch alle slaen doot.

Vrouwen gaende zwanger van kinde,
Die namense levendich byden haer,
En bondense aen eenen Linde ^21.,
Was dat niet groot misbaer ^22.,
Mijn hart dat is in sorghen,
Van rouwe soo blijff ick doot,
Zy gingense de straten langs slepen,
Ende hebbense int water ghesmeten
t'Kint sterf aen ^27. des moeders lichaem doot.

+ No. 119. Naar I. Verder alleen in J. L. M. Bij V.L. CXV; Van Vloten II, 172.
Zie over de wijs bij n^o 64.
Kort na 4 Nov. 1576, de dag van de Spaanse Furie.

3. De 20e October hebben de Spaanse soldaten onder Montesdoca zich van Maastricht meester gemaakt. Zie o.a. Blok, III, 169; Bor I, 725.

16: Mogen zij….

21. linde: touw. Zie Verdam, Mnl. Wdb. i.v. lijnde.

22. misbaer: droefheid.

27. aen: nog verbonden aan.

[p. 272]

 

Noch ginghen zijt dus aenstellen,

 

Al binnen der selver Steed,

30

De Mans die ginghen sy quellen,

 

Alsmen de Vrouwen te voren deed,

 

Haer lichaem hebben sy opghesneden

 

De straten waren van bloede root,

 

End ginghen van binnen besoecken

35

Oft sy hadden t'gout op gaen sloecken ^35.,

 

Om het ghelt deden sy die moort.

 

 

 

Men hoorde schreyen end karmen

 

Roepend' om ghenade cleyn end groot,

 

Och Vrienden laetet u arbarmen,

40

Wat ghy aen ons doch doet,

 

Gheen ghenade en mach u ghebeuren,

 

Ghy moet lyden die groote pijn,

 

Hierom soo moet ghy treuren

 

Voor Maestricht binnen der mueren

45

Ghy en wolt ons niet laten in,

 

 

 

Och is daer dan geen ghenade,

 

Riepen die arme Jonckvrouwen fijn,

 

Hanghen ende te branden

 

Dat zal u ghenade zijn:

50

Een steenen hart mochtet arbarmen

 

Och wy en hebben doch niet misdaen

 

Het en baet kryten noch karmen,

 

Ghy moet sterven Rijck ende Armen,

 

Ghy wilt ons Spaengiaerts al dootslaen. ^54.

 

 

55

Doe hoordemen de Burghers spreken,

 

Sulcks en hebben wy niet verdient,

 

Doe gingense haer met zwaerden doorsteken

 

Alsulcks soo zal u gheschien,

 

Wistet die Coninck van Spaengien,

60

Spraken die Borghers goet,

 

Wistet die Coninck in zijnen Lande

 

Dat ghy ons doet sulcke schande,

 

Ghy soudet betalen met uwe bloet.

 

 

 

Op eender nacht hebben zy begonnen

65

Doe het quam aen den lichten dach:

 

By 400 Borghers en Duytsche knechten

 

Vermoort al op de straten lach,

 

Behalven Vrouwen en cleyne Kinderkens

35. op sloecken: opslokken, inslikken.

54. Inderdaad hadden de burgers zich verbonden met de Duitse soldaten van de Graaf van Overstein (Eberstein) en de Spanjaarden gewapender hand uit de stad over de Maasbrug naar Wijk verdreven. Daarna hadden zij Montesdoca verraderlik gevangen genomen.

[p. 273]

 

Dese waren beschreven niet, ^69:

70

Daer laghen zy als Honden,

 

Als off sy ^71. de Wolven hadden verslonden,

 

Sulcke moort is nu gheschiet.

 

 

 

Zy sullent noch beclaghen, ^73.

 

Die de poorten op hebben ghedaen

75

Zy worden selver doot gheslaghen,

 

Dat was den danck, die zy hadden ontfaen,

 

Een Vendel Duytsche knechten, ^{77, 78.}

 

Stonden die borghers trouwelijck by,

 

Wy willen met u vechten,

80

Al teghen die spaensche knechten

 

Vyfhondert bleven aende spaengiaerts sy.

69: Daar is de rekening niet van opgemaakt.

71. sy: hen,

73. Van een dergelijk verraad wordt in het verhaal van Bor niet gesproken.

77, 78. Bor t.a.p. daarentegen zegt: ‘De Duitsen hadden hen op de plaetse van S. Servaes in slag ordre gestelt, maer so haest de Spangiaerden op hun aenquamen, gaven sy hun over in der Spangiaerden genade’ enz.