Geuzenliedboek

100.
Van het Pardoen des Commanduers.
Een nieu liedeken ⁺

op de wijse, Gods edel kinderen wilt doch ghedachtich wesen, etc.

Hollant, Zeelant, wilt ghy u nu ^1. bekeeren,
Doet Brabant ter eeren, den Coninck onderstant,
So meucht ghy al tsamen met vreuchden leven,
Pardoen is u ^4. gegeven, vanden Gouverneur vaeliant.

Papisten wy en vraghen niet naer u Pardoenen crachtich, ^5.
Wy ghelooven in God Almachtich, die alle dinck regeert,
Die geeft ons Pardoen van ons boose gedachte
O ghy Cains geslachte, peyst oock op God den Heer.

+ No. 100. Naar A. Verder in alle, behalve S. V. Bij V.L. XCVII; Van Vloten II, 130.
'De Groot-Commandeur heeft den 6 Junij 1574 doen verkondigen een groot pardon, twelck den achtsten dach van Martio anno 1574 by den Coninck tsijnder begeerten was gepasseert' ( Bor).
Voor de wijs vgl. Wieder, Schriftuurlijke Liedekens, n^o 282. In O.P is de wijsaanduiding: Susanna, Ghy Mannen ende Vrouwen, vgl. bij n^o 93.

1. nu ontbreekt in B-D.F-H.K.(T.X.Z.)AA.BB.

4. u ontbreekt in I.J.L-R.U.W.IJ.

5. Dit vers ontbreekt in AA.BB. Pardoenen crachtich. I.J.L-R.U.W.IJ Pardoen oncrachtich.

[p. 228]

 

O Geusen waerom blijft ghi dus vreemt van sinnen

10

Wilt ghy noch niet beminnen, onsen paus den ^10. Aertschen Godt,

 

Die geeft u Absolucy buyten ende binnen,

 

My dunct aen u beginnen, ghy hout met hem den spot.

 

 

 

Die Absolucy, die hy ons soude gheven

 

Hebben sy ^14. wel beseven ^14., te Zutphen int openbaer,

15

Te Naerden en te Haerlem, wat hebt gy daer bedreven

 

Wy hebbent al beschreven, in Brieven voorwaer.

 

 

 

Geusen onsen Gouverneur en is hier niet gecomen

 

Wy moghent ons wel romen, dan om te maken vree:

 

Daerom heeft hy Brieven van Spaengien mede ghenomen

20

Tot zijnder vromen, geloofter geen ter stee. ^20.

 

 

 

Valsche Papisten, wy sullen u niet ghelooven,

 

Ghelijck die Mooren, dickmael hebben ghedaen:

 

Alsulcke schelmerye leyt ghy haer oock te vooren,

 

Dus waren sy bedroghen, en jammerlick verraen.

 

 

25

O Geusen laet ons wesen in pays en vrede

 

Sonder begeven ^26. maken vast accoort

 

Dat elck in zijn gheloof mach leven ter stede

 

Het wert al vergeven, also dat oock behoort.

 

 

 

O Ghy Papisten, gelijck ghy deedt hier beneven

30

Te Parijs binnen der Steden, hielt ghy niet vast accoort

 

Den ongebooren benaemt ghy daer het leven,

 

En hebt bedreven, sulcken wreeden moort.

 

 

 

Hoe dat wijt backen, wy en connense niet bepraten,

 

Sy willen haer Geusen niet laten, sy geven ons gheen gehoor:

35

Dat zijt oock deden ten soude haer niet baten:

 

Haer leven souden sy laten, dat weten sy te voor ^36..

 

 

 

Oorlof ghy Princen en Heeren, wilt u vant Pardoen keeren,

 

Houdt u aent Woordt des Heeren,, wilt haer ghelooven niet:

 

Al willen sy ons vermeeren ^39.,, en met woorden verveeren ⁺,

40

Si mogen ons niet deeren'. God helpt ons uut verdriet ^40..

10. onsen paus den. Dit is de lezing van A.B. Daarvoor lezen C.D.F-H.K.CC.DD den Paus onsen; (E).I.J.L-BB den Paus den.

14. sy. B-D.F-H.K.CC. DD lezen wy.

14. beseven: bespeurd, ondervonden.

20. In de tweede helft van dit vers is zeker een fout; er staat immers juist het tegengestelde van hetgeen er staan moet. De lezing van A is trouwens anders: geloofter ge enter stee. Daaruit kan men desnoods verstaan: ‘gelooft ze gauw en terstond’, maar het blijft toch zeer twijfelachtig.

26. Sonder begeven: zonder ophouden; wel te verbinden met de vorige regel. De meeste latere drukken, nl. I-BB voegen en in na begeven.

36. te voor weten: zeker weten.

39. vermeeren: belasteren. Dit werd later niet meer begrepen en daarom veranderden I en alle latere, behalve U.CC.DD in verneren of verneeren.

+ verveeren. B heeft verneeren, zeker niets dan een drukfout; I.J.L.M blameren, waardoor zij het juist verdreven begrip herstellen; O. P met moorden regheren; AA.BB met moorden ververen.

40. In CC en DD volgen hier nog twee regels, zeker wel van veel latere tijd:

Een yder Christen Mens moet na geen valsheyd horen,
Daer door sal 's Vyands wens te niet gaen en versmoren,