Geuzenliedboek

98.
Een Claechliedeken van Amsterdam. ⁺

Op de Voyse vanden Graef van Roomen.

Wy Amsterdammers zijn gheleghen
Tusschen twee stoelen inder as:
Het loopt nu heel met ons t'ondeghen
Wat wy spinnen, tis al quaet vlas:
Ten wil met ons ten draet niet loopen,
Het is hart end oock boos
Al wat wy spinnen, t'wort vol knoopen,
Dus worden wy nu sinneloos.

Het is met ons al uut het reeden ^9.
Wie sal ons nu comen te baet
Ons Faem ^11. hoortmen over al verbreeden
Dus worden wy nu desperaet:
Onsen soeten Naem seer ghepresen
Vande Koecketers zijn wy quijt,
Een ander Naem is van ons gheresen,
Dat ons is een groote spijt.

Moordammers worden wy gehieten
Off menschen-vilders, dat is het best:
Het mach ons wel verdrieten
Dat wy dit hooren moeten int lest:
Dit doet Enchuysen end Hooren
End oock de Water-steden eenpaer ^22.
Die gaen ons soo dapper verstooren ^23.
Ende brenghen ons in lyden zwaer.

+ No. 98. Naar I. Verder in J.L.M.S. Bij V.L. XCV; Van Vloten II, 126.
Dezelfde wijsaanduiding vinden we bij n^o 128, dat intussen een geheel andere maat heeft. Aangezien de duitse wijs der Graff zu Rom volgens J. W. Enschedé een wijs is, waarop de duitse vertaling van het Wilhelmus werd gezongen en de maat van 128 veel meer met die van het Wilhelmus overeenkomt dan die van dit lied, veronderstel ik dat hier de wijsaanduiding foutief is.
Ik plaats het lied kort na de mislukte aanslag op Noord-Holland. In elk geval niet al te lang na de inneming van Middelburg, dus ongeveer Junie 1574.

9. uut het reeden: in het ongerede.

11. Faem, hier in ongunstige zin: schande.

22. De watersteden zijn de steden van het Waterland.

23. verstooren: afbreuk doen, vernielen.

[p. 224]

25

Och Antwerpen hoe sullen wy't stellen

 

Wy zijn in grooten last:

 

Wy worden nu arme ghesellen

 

Wy en haddent soo niet ghepast ^28.:

 

Wy hadden soo vast betrouwen

30

Op den Duckdalba onsen Heer:

 

Maer hy laet ons int benouwen

 

En hy is nae Spaengien soo veer.

 

 

 

Amsterdam wat wilt ghy klaghen ³³

 

Aen Antwerpen uwen noot:

35

Wy en connen niet verdragen

 

Van Vlissinghen desen stoot: ^36:

 

Want wy tselve Vlas oock spinnen

 

Dat ghy hebt aent Rocken ghedaen,

 

Al worden wy buyten onse sinnen

40

Ten wil met ons te draet niet gaen. ^40.

 

 

 

Wy weten niet wat ons mach letten, ^41:

 

Ons twee Steden al van ghewelt

 

Hoe dat wy't nu aensetten

 

Ons dunct dat onse rijckdom smelt,

45

Wy waeren seer hooch gheseten

 

Met de Hoere van Babel rijck,

 

Nu zijn wy neder ghesmeten

 

En vallen met haer int slijck.

 

 

 

Onse beminde Suster ^49. vercoren

50

Middelburch die schoone Stee,

 

Die hebben wy nu verloren

 

Dit doet ons harte soo wee,

 

Want zy was een Medecijne

 

Daer wy door werden ghevoet:

55

Maer nu moeten wy verdwijnen

 

En vergaen door groot armoedt.

 

 

 

O Papouwen ghy sult noch loopen

 

Aenden Prins van Oraengien vol loff,

 

Ende van hem spillen koopen, ^59.

60

Want zy zijn seer goet van stoff,

 

Sijn Craem heeft hy opghesleghen

 

En zijne spillen voortghedaen ^62.,

 

Maer u Papen-Craem is omgheleghen

 

Ghy meucht met Melis nae Spaengien gaen.

28. ghepast: berekend, vorondersteld.

33 vlg. zijn het antwoord van Antwerpen.

36: De overlast, die ons wordt aangedaan door de Zeeuwen, die van Vlissingen uit onze handel belemmeren. Wij zitten in dezelfde moeilikheden als gij. Misschien ook wordt met desen stoot bepaald de nederlaag bedoeld, die in n^o 96 bezongen is.

40. Het wil bij ons geen draad worden; vgl. vs. 7.

41: Wij weten niet, waaraan het bij ons hapert.

49. suster. Alle drukken hebben susters, dat toch wel drukfout zal zijn.

59. Nu Amsterdam en Antwerpen klagen, dat zij hun vlas niet goed kunnen spinnen, raadt de dichter hen nieuwe spillen van den Prins te koopen. Vgl. n^o 76, vs. 41 vlgg.

62. voortghedaen: uitgestald.

[p. 225]

65

Ons Prins van Oraengien zijn spillen

 

Die en sullen niet worden moe:

 

Maer ghy Papen vercocht ons Brillen ^67.

 

En ghy gaeft de Huyskens toe:

 

End als wy't dan wel besaghen

70

Soo en hadden wy niet voor t'ghelt,

 

Daeromme wil God u plaghen,

 

Dat u Cramery gantschelijck smelt.

67. brillen vercopen: bedriegen, voor de gek houden.