Geuzenliedboek

97.
Vanden aenslach op Hollandt. ⁺

Op de wijse van Harlinghen.

Wie wil hooren een goet nieu Liet,
Al watter op Pinxterdach is gheschiet
Hoort toe ick salt u singhen,
Al van die Papouwen, hoort mijn bediet,
Noorthollant meynden sy te dwinghen.

+ No. 97 Naar A. Verder in B-R.U.W.IJ. Bij V.L. XCVI; Van Vloten II, 128.
In de winter had Henri de Vienne, Baron van Chevreaulx met 3000 Duitsers over de hardbevroren dijken Assendelft en Wormer bezet ‘door het besteck van die van Amsterdam’, maar toen het open water was geworden, werden zij door de vrijbuiters verdreven. Toen zij met Pinksteren de aanval hernieuwden, kwam de schutterij van Alkmaar de boeren te hulp. Overal werden de Spanjaarden verdreven; zelfs werd hun schans te Ilpendam veroverd. Slechts weinigen ontkwamen. Zie Van Meteren, fol. 102.
Het gedicht is dus wel van begin Junie 1574.
Voor de melodie zie bij n^o 39.

[p. 222]

 

Sy quamen te Wormer oft daer ontrent

 

Die Boeren van Assendelft maecten haer wel bekent,

 

Die Geusen lietent haer oock ghenieten,

 

Sy creghen daer oock een Pinxterbloem,

10

Om gracy wast dat sy riepen.

 

 

 

Tiete Hetting ^11., als een vroom Hopman,

 

Hy voerde zijn knechten so dapper an:

 

Allarm sloeghen die Trommen,

 

Die Vrijbuyters quamen oock stoutelick an,

15

Sy bleven daer al diet niet ontswommen.

 

 

 

Wat baten daer u groote cracht,

 

Die ghy Moortdammers ^17. hadt by den anderen ghebracht,

 

Veerthien hondert Papouwen wilt hooren,

 

Godt toonde daer zijn groote macht,

20

Papou gaft daer al verlooren.

 

 

 

Vijfthien aenslaghen hadden sy ghemaect,

 

Sy waren oock te Purmerent gheraect,

 

Sy meynden twas al ghewonnen,

 

Die Galeyen schoten daer so dapper in,

25

Seer weynich diet ontspronghen.

 

 

 

Achtentachtentich Vrijbuyters voorwaer gheseyt,

 

Die hebben daer weer neergheleyt

 

Meer als ses hondert bloethonden wilt hooren

 

En noch wel tweehondert tneghentich bekent,

30

Ghebrocht al binnen Hoorn.

 

 

 

Godt toonde daer zijn wonderwerck,

 

Door zijn crachtighe handt seer sterck,

 

Soomen te Ulpendam mocht aenschouwen.

 

Die Galeyen schoten daer oock int perck,

35

Papou quam int benouwen.

 

 

 

Vier hondert te Ulpendam bleven doot,

 

Die sy begraefden al inde sloot,

 

Sy creghen te Moordam ^38. nieuwe maren ^38.,

 

Hoe dat sy te Purmurent bloot

40

Ende te Wormer waren ghevaren.

 

 

 

Ons Admirael seer wijs bedacht, ^41.

 

Die was daer haestelick by ghebracht,

 

Door die verradersche tonghen,

 

Dan het is hem vergaen seer sacht,

45

Den dans is hy ontspronghen.

11. Tiete Hettinga, aanvoerder der Geuzen, volgens Van Vloten vroeger grietman van Wijmbritseradeel.

17. Moortdammers. B-D.F-H.K.O.P Amsterdammers.

38. Moortdam. B-D.F-H.K Amsterdam.

38. nieuwe maren: berichten.

41. Deze biezonderheid wordt door de geschiedschrijvers niet vermeld.

[p. 223]

 

Oorlof ghy Heeren op dit termijn,

 

Wilt onsen Prince ghetrouwe zijn,

 

Ende ghy Capiteynen by desen,

 

Laet ons ^49. trecken eenen Lijn,

50

Godt sal ons hulper wesen.

49. ons. B-D.F-H.P ons al; I.J.L.M ons nu.