Geuzenliedboek

86.
Hier na volgen de voornaemste Feyten, die onder den nieuwen Governeur Don Loys de Requesens geschiet zijn. Ende ten eersten vanden Slach voor Berghen op Zoom, gheschiet den xxviij. Januarij. ⁺

Op de wijse, Jonck dom herteken wat cont ghy maken etc.

Wilt met Processie nu al te samen
Uwen nieuwen Gouverneur vermaert,
Groot Commandeur van Castilien met namen
Inhalen met synen hoop vergaert.

In Antwerpen is hy gecomen druypen
Als een Haen die vanden reghen is nat,
Die Burgers gingen te samen sluypen,
Vragende wat mocht beduyden dat?

Den lesten Januarij voorleden,
Is de tijding gecomen int openbaer,
Tot Antwerpen al binnen der Steden,
Hoe dat die slach met haer verloren waer.

+ No. 86. Naar A. Het eerst opgenomen in de druk van 1575: χ Verder in B-D. F-M. S. Bij V.L LXXXVI; Van Vloten II, 106.
Het lied is gedicht onmiddellik na de slag voor Bergen op Zoom, 29 Januarie 1574, dus in Februarie, zie vs. 9.
De melodie in Van Duyse I, 483; vgl. II, 1742.
Don Louis de Zuniga y Requesens was 17 November te Brussel aangekomen en was aldaar inderdaad ‘met groten triumphen, eeren, en alle tekenen van blijschap en vrolikheid ontfangen’ ( Bor).
De vss. 5 vlgg. zien blijkbaar al op het terugkeren naar Antwerpen na de slag bij Bergen op Zoom.
De strijd om het bezit van Middelburg was vooral van Vlissingen uit reeds kort na de inneming van Den Briel en de overgang van Vlissingen begonnen en de stad was bijna voortdurend door de Geuzen belegerd. Alva zag het belang van het behoud van Middelburg volkomen in en deed telkens ernstige pogingen de stad van levensmiddelen en krijgsvolk te voorzien. Sinds Augustus 1573 was Mondragon gouverneur van de stad. Hij wist haar met grote hardnekkigheid tot 18 Februarie 1574 te behouden. De onderneming, die met de slag bij Bergen op Zoom mislukte, was de laatste poging tot ontzet. Een deel van de vloot onder Glimes en Romero werd op de Oosterschelde bij Reimerswaal onder het oog van Requesens, die op de dijk op Tolen getuige was van het gevecht, door Karel van Boisot totaal verslagen.

[p. 198]

 

Te Loddijcks hoeck ^13. by Berghen sy laghen

 

Aen haren Anckeren, die Papouwen ^14. snel

15

Die Geuskens quamen haer verjaghen, ^15.

 

Aen boort clampten sy haer wel.

 

 

 

Tgrof gheschut aen allen zijden

 

Ginck daer af als een donderslach,

 

De Roers die knapten te dien tijden,

20

Twelck velen was een hardt gelach.

 

 

 

Die Schepen onder den anderen dreven,

 

Die Geuskens leyden al aen boort:

 

Papouwen te vluchten men sach aenheven,

 

Tot onder Berghen seer verstoort ^24..

 

 

25

In grooter noot sy lieten steken

 

Thien van haer beste Schepen vaeliant,

 

Alsoot daer clarelick is gebleken,

 

Catte noch Hont quammer van te Lant.

 

 

 

Spaeniaerts, Walen, Italianen mede,

30

Menighen roep men hoorde daer:

 

Misericordia roepen, dat was haer zede,

 

Maer gheen ghenade en was aldaer.

 

 

 

By de twee duysent zijnder ghebleven,

 

Van die Papouwen, en dat is waer:

35

En op de Schepen die na Berghen dreven

 

Wasser seer vele ghewont aldaer.

 

 

 

De Gouverneur van Vlissingen moedich,

 

Monsuer Boisiot ^38. gheheeten is,

 

Sijn broeder was Ammirael hoochmoedich

40

Die volbracht heeft dit Feyt ghewis.

 

 

 

Papisten wilt doch eens overdencken,

 

Dat Godt de Heer boven u regeert:

 

Daer hy mede is, mach niemant krencken,

 

Twelck die Schriftuere ons oock wel leert.

 

 

45

Al binnen Vlissinghen soet uutvercoren,

 

Daer worden op een tijt binnen ghebracht,

 

Vier Schepen van de Papisten verloren,

 

Welck waren die principaelste van macht.

13. Loddijcks hoek aldus genaamd naar de voormalige heerlikheid Lodijke op Zuid-Beveland, die in 1530 door het water was verzwolgen.

14. Papouwen. Zoo in A, alle andere Spangiaerden.

15. A heeft verlaghen, waarschijnlijk een drukfout; alle andere verjaghen.

24. verstoort: verschrikt, in verwarring gebracht.

38. Karel van Boisot; de admiraal was Louis.

[p. 199]

 

Die ander vijve die sachmen blijven

50

Ter Vere binnen met groot gheluyt,

 

Twas al verblijt, Mannen ende Wijven,

 

Al van die groote schoone Buyt.

 

 

 

Met negentien Schepen sy volbrachten

 

Desen Tocht, teghen den vyant verwoet,

55

Welcke Victorie groot is te achten,

 

Die ons ghegheven heeft de Heer seer soet.

 

 

 

Laet ons den Heere dancken en loven

 

Voor zijn groote ghenaden niet cleyn,

 

En groot maken onsen Godt hier boven,

60

Met Lofsanghen ende Psalmen reyn.