Germania. Jaargang 6

Moderne Duitsche letterkunde
door G. Niko Gunzburg. (Brussel)

Onder dien titel gaf de heer S.B. von Maarssen van Frankfurt een artikel, dat wel bondig was, doch juist daardoor misschien wat al te onvolledig. Voor de lyriek vooral, ontbraken eenige namen van dichters die ten minste zoo hoog staan als bij b.v. Presber of Wilhelm von Scholz, die genoemd werden. Een dier vergeten talenten is voorzeker Gustav Falke, de vijftigjarige, die verleden jaar van den Hamburgschen staat een welverdiend eerepensioen ontving en de heer van Maarssen zal het me niet ten kwade duiden, zoo ik op dezen dichter de aandacht wil vestigen der lezers van ‘Germania’. Geboren te Lübeck, den 11^den Januari 1853, in een familie waar de muziek in eere stond, werd de jonge Falke vroegtijdig muziekbeoefenaar, wat hem later in zijn verzen die harmonie verleende. Doch op wensch van

[p. 503]

zijn stiefvader, moest hij eene meer opbrengende bezigheid zoeken en trad in den boekhandel. Zeven jaar later kwam hij terug bij zijne moeder, te Hamburg, en leefde van toen af als klavier-leeraar. Te Hamburg ontwaakte zijn sluimerend dichtertalent, aangemoedigd door Detlev von Liliencron en Otto von Leixner. Sedert den bijval van zijn eersten bundel ‘Mijnheer de Dood’ verschenen in 1892, gaf Gustav Falke zes verzenbundels uit, die telkens een andere zijde van zijn rijk talent vertoonden; vooral zijn bekend beide laatste: ‘Mit dem Leben’ 1899 en ‘Hohe Sommertage’ 1902. Buitendien zond hij ook in het licht twee romans, waarvan de eene ‘Der Mann im Nebel’ een meesterwerk is van fijne zielenteekening; talrijke novellen en ook een sprookjes-komedie in vijf bedrijven, ‘Putzi’, een wonderbare bronne van frissche jeugd.

Hoe zwak een vertaling ook den indruk van een gedicht weergeven moge, denken we toch, dat het eenvoudigste middel om het lyrisch talent van Falke te doen kennen, zal zijn, eenige zijner perels hier in vrije vertaling mede te deelen.

1. - An den Tag

Wien mijn hert het welkom zingt.
Stroom, o dag! uit reine transen
Waar de sterren-kransen glansen
En je bronne-goud ontspringt.
Laat met klanken klaar en fijn
Al je gladde golven glijden;
Oeverwaarts zal je begleiden
Simpel-zacht mijn liedekijn.

uit: Tanz und Andacht 1893.

2. - Nachts in der traeumenden Stille

's Nachts in de droomende stilte
Komen gedachten die zweven;
's Nachts in de droomende stilte
Ademt, siddert een beven;
's Nachts in de droomende stilte
Vragen, die kwellen, die breken...
- Ver bóven al het spreken
Komen gedachten die zweven,
Ademt, siddert een beven,
's Nachts in de droomende stilte.

uit: Tanz und Andacht.

3. - Die Sorglichen

Ter Lente, toen de Maartwind blies,
Toen elke twijg vol botten wies,
Toen vroegen zij met vreezen:
Wat zal de Zomer wezen?

Toen 't koren hoog stond op het land
Door zonne-gloed in laaien brand,

[p. 504]

 

Toen zuchtten zij en zwegen.

 

Straks komt er wind en regen!

 

 

 

De Herfstwind kwam en rustte niet;

 

Geen blad hij aan de boomen liet.

 

Malkaar bekijkend: ginder,

 

(Zij spraken) nadert Winter!

 

 

 

En dit was zeker wèlbedacht;

 

De Winter kwam er na den nacht.

 

Die arme, arme lieden!

 

Wat zal de toekomst bieden?

 

 

 

Zij zitten achter 't stoofken stil

 

En wachten of 't niet dooien wil,

 

En martlen zich en zorgen

 

voor morgen.

4. - Das mitleidige Maedel

't Herte mijn droeg ik op de hand;
Waaide een wind wijd over 't land.

Weg was het!

Ging daar een moederken: ‘Och, 'k geloof,
Gij hebt mijn herte?..’ 't Oudje was doof,

Knikte maar.

Kwam de jager; bromde iet:
‘Zoo een herte scheelt me niet!

Vraag elders!’

Vroeg ik de wegen op en af,
Niemand mijn hert me weder gaf,

Weg was het.

Kwam daar, kijk, des hoefsmids kind:
‘Meisken, zaagt ge geen hert in den wind?’

Lachte ze zacht:

-Heeft ook de wind niet, g'en hebt er geen!
‘Meêlij heb ik; hier 't mijn, neem heen!

Maar: hou 't vast!’ -

uit: Mit dem Leben 1899.

5. - Die bunten Kuehe

Drij bonte kalme koeien, drij
En 's buurmans liefste Liesken erbij
Ontmoette ik in den morgenstond,
Lief Liesken en drij koeien bont.

Dat gaf een goeden vroolijken dag;
De zon langs al de weiden lag,
Geheel de wereld was bont en blank.
Lief Liesken en heur koeien dank!

Wat denkt ge, zoo ge 's morgens ontmoet,
Geen bonte drij, - drij zwart als roet!
En niet lief Liesken, maar de ouwe Griet?
- Geheel de dag is verwenscht en te niet!

uit: Hohe Sommertage 1902.