Logo DBNL
Germania. Jaargang 5 (1902-1903)

Germania. Jaargang 5

(1902-1903)– [tijdschrift] Germania–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Hans Brakels
Een burgerlijk drama in drie bedrijven
door Neel Hiddar

Derde bedrijf

Tooneelschikking

Zelfde als voor het tweede bedrijf.

Eerste tooneel

(Bij 't ophalen van de gordijn ligt de kamer in het duister; de vensterluiken zijn gesloten; men hoort de wind in den schoorsteen fluiten. - Op de tafel staat een kaars te branden).
VROUW BRAKELS
vrouw brakels:

(Zij draagt een lange witte slaapjapon; de haren hangen haar los op den rug; hare wangen zijn bleek en ingevallen; de oogen staan wijd gesperd. - Zij zit bij het open vuur op de knie«n; naast haar liggen klompjes hout; zij heeft een paar klompjes in de handen. - Na een oogenblik in die houding gezeten te hebben, staat ze recht en luistert naar het huilen van den wind. - Zij neemt de kaars en gaat met groote stappen van de deur rechts naar de deur van 't achterplan).
Hans! - - Zijt gij het? - - Hans! -
(Zij luistert bij de deur van het achterplan. - De storm loeit. - Zij komt tot bij hei raam).
- Hans! - Waar zijt gij in zoo 'n weer?- -
(Luistert).
Hans! --

oswald:

(achter de schermen)
Moeder!

vrouw brakels:

Hoor!

- - (De wind huilt in den schoorsteen).
Stil! - - Hij is 't. -

oswald:

(achter de schermen).
Moeder!

vrouw brakels:

(zucht. - Luistert bij de deur links).
Gij? -- Hans? -
(Oswald van rechts op).

Tweede tooneel

VROUW BRAKELS, OSWALD
oswald:

(Hij is barvoets; heeft enkel broek en slaaphemd aan; zijn haren liggen ongekamd; men merkt dat hij uit zijn slaap opgeschrikt is).
Moeder!

vrouw brakels:
(beziet hem verbaasd en trekt zich tot de sofa terug).
oswald:

Ik had gerucht gehoord. - Wat doet ge?

vrouw brakels:

(zet de kaars op tafel).
Oswald --

oswald:

Wat doet ge, moeder?

vrouw brakels:

Ik kon niet meer slapen.

oswald:
(neemt zijn moeder bij den arm).
vrouw brakels:

(legt de hand op het hart).
Hier zit het --

oswald:

Ge zijt weer niet in bed geweest, vannacht.

vrouw brakels:
(zwijgt).
oswald:

Dat is bespottelijk! - Kom! -

(Wil zijn moeder naar rechts voeren. - Men hoort een wekker afloopen).

vrouw brakels:

Weg, Oswald. - Ik wil alleen zijn - straks komt hij -

oswald:

De morgen breekt weldra aan. - Ge hoeft rust. - Wat wilt ge om hem u afmartelen.

vrouw brakels:

Ga slapen - Oswald. - Gij moet rusten.

oswald:

Ik moet niet rusten. - Als ge zóó voortgaat wil ik geen rust meer. - Kom nu?

vrouw brakels:

Neen.

(Zei zich op de sofa).

oswald:
(komt naast haar zitten. - De wind huilt door den schoorsteen. - Poos).
vrouw brakels:

Komt Kurd?

oswald:

Hij zal hiervan morgen nog zijn, moeder.

vrouw brakels:

Hij is braaf.

(Poos).

oswald:

Als ge niet te ruste gaat, zal ik het bem zeggen. -

vrouw brakels:

Zeg het niet!

(Kucht).

oswald:

Ik zal. - - Of ik ga met hem mee.

vrouw brakels:

(weent)
Niet genoeg dat hij alles verbrast; gij moet nu ook nog mij pijn aandoen.

oswald:

Ik?

vrouw brakels:

Daar zal een einde aankomen. Zoo blijf ik niet leven.

oswald:

(staat recht)
Kom laat ons gaan. -Binnen eenige uren zal Kurd al thuis zijn; wij zullen Lins dan trachten te winnen voor vader.

vrouw brakels:
(knikt ontkennend).
oswald:

Hij zal toestemmen; hij kent onzen toestand.

vrouw brakels:

En Jo. - Hier grijs geworden. Ze heeft hem opgekweekt. - Nu moet ze op straat!

(Kucht).

oswald:

Jo zal blijven.

vrouw brakels:

Hij heeft gezegd dat ze vandaag weg moet.

(Weent).

oswald:

Ze blijft. - - Kom nu. - Rust wat, dan zal Kurd niet merken, dat ge niet geslapen hebt.

(Hij voert zijn moeder naar rechts.) - (Jo op door de deur van het achter plan).

Derde tooneel

Vorigen, met Jo
vrouw brakels:

Daar is ze al.

jo:

(Zij is op haar best gekleed).
Goeden morgen. - - Ach, zijt ge weer niet slapen geweest, madame? - En zoo koud zijn! - Het stormt waarlijk. - Is mijnheer nu nog niet thuis? - Ach, dat zijn dingen!- -

vrouw brakels:
(weent stil en kucht).
oswald:

Ik vond ze weer hier, Jo. - Ze moet rusten.

jo:

Ach, madame; zet die dingen uit uw hoofd. 't Zal beteren.

vrouw brakels:

(de hand op het hart leggend)
Hier is 't, Jo. -- Ach, gaat ge nu toch? -

oswald:

Neen, neen, moeder.

jo:

Mijnheer wil het.

oswald:

Gij zult bij ons blijven, Jo.

jo:

Hij zal 't niet dulden. - - Ik word oud. - Kan nog moeilijk het werk doen. - 'k Heb hem grootgebracht - u grootgebracht. - - Ik heb altijd gedacht hier te mogen blijven. - - Nu kan ik niet meer dienen voor hier.

(Weent stil).

oswald:

Straks is Kurd thuis; hij zal ook niet gedogen, dat ge heengaat.

vrouw brakels:

Blijf Jo, blijf.

(Kucht).

jo:

Dat zijn dingen, dat zijn dingen!

vrouw brakels:

Ge zult blijven, zoolang wij een boterham hebben.

oswald:

Waarom hebt ge uw beste kleederen aangetrokken, Jo? - - En waarom zóó vroeg opstaan?

jo:

(neemt haar zakdoek)
Als ik hier wegmoet - sterf ik liever.
(Weent).

oswald:

Kom, kom! - Doe maar uw werk alsof er niets gebeurd ware.

jo:

Ach, mijnheer Oswald.

oswald:

Kom nu, moeder. - Vandaag komt hier verandering, groote verandering.

vrouw brakels:

Ja - Oswald - groote verandering.

(Kucht).

(Beiden rechts af.)

Vierde tooneel

JO
jo:

Hoe ver het slecht vrouwvolk een zwak mensch leiden kan!

(Gaat hoofdschuddend naar het vuur, steekt het aan en werpt er de klompjes hout in. - Neemt de kaars en blaast ze uit).
- 't Is al morgen en nog is hij niet terug.
(Gaat tot de deur links).
Dat zijn dingen! Dat zijn dingen!
(Opent de deur links met een sleutel dien ze op zak heeft; opent langs buiten de luiken. - De storm is gaan liggen. - Het wordt licht. - Jo komt terug binnen).
Waren het nu maar leugens, die de menschen over hem zeggen. -
(Neemt de kaars en gaat naar rechts).
Ach, die koten! Die koten! -- Dat zijn dingen.

(Brakels van links op).

Vijfde tooneel

JO, BRAKELS
brakels:

(licht bedronken. - De hoed zit hem vast op het hoofd).
Zijt ge al wakker, - Ja? -

jo:

(van aan de deur rechts)
Mijnheer!

brakels:

(ontlast zich van zijn mantel).
Brrrr! - Hondenweer! -
(Werpt zijn mantel op de sofa).
Op z'n Zondags, - ja? -

jo:

Brakels! Hoe kunt ge! - - Zijt ge vergeten -?

brakels:

(zet zich op de sofa)
Ik ben de baas. - Gaat ge vandaag, - ja?

jo:

Verdien ik het, zóó behandeld te worden? - Weet ge dan niet meer, dat uw ouders altijd gezegd hebben, dat ik hier zou blijven? -

brakels:

Om mij te tergen zeker? - Ja? -

jo:

Ik zal gaan, Brakels! - Maar God is in den Hemel - -

brakels:

Hahaha! -

jo:

En zoowaar hij daar is, zal hij u straffen.

(Wil heengaan).

brakels:

Ge stookt mijn wijf op!

jo:

(Een paar stappen vooruitkomend)
Ik? -

brakels:

Ja! -

jo:

(zet de kaars op tafel).
Ik moet madame niet opstoken! - Heel het dorp kent u!

brakels:

Ze gaat niet uit; hoe kan ze 't weten?

jo:

De kraaien zouden het uitbrengen! - Hans, Hans! Iedereen spreekt van u!

brakels:

Wie iets te zeggen heeft, kome tot mij; 'k zal hem antwoorden! -

jo:

Waarom zijt ge ooit met dat volk in aanraking gekomen?

brakels:

(aarzelend)
Ik kom er niet meer. - Al in lang niet meer! -

jo:
(blikt hem ongeloovig aan).
brakels:

Ik kom er niet meer, zeg ik! Verdomd! -

jo:

Waar zit ge dan heele nachten?

brakels:
(zwijgt).
jo:

Kunnen het fatsoenlijke huizen zijn, waar men drinkt en brast, den heelen nacht? - Neen, Hans, voor een glas bier houdt dat volk u niet op! - Wijn - - champagne moet er gedronken worden! - - Geld verkwist. - -

brakels:

Ziet ge wel, dat gij haar opstookt!

jo:

Wat onrecht is, is onrecht en dat zal ik altijd zeggen! - - Hans, - ik weet niet, hoe ge nog onder de oogen van uw eigen jongens durft komen! - -

brakels:

Is het nu uit? - -

jo:

Ik moet uw vrouw niet opstoken. - Ik zou haar niet willen zeggen, wat ik in 't dorp hoor. - Ge zult ze gauw genoeg kwijt zijn! -

brakels:

(vliegt op haar toe met gebalde vuist)
Wijf! - Vuiltong! -

jo:

Ik zal niet wijken! - - Ik ken u! - 'k Heb u grootgebracht. - Sla mij sla mij, die hier grijs geworden is! - - Sla mij, Hans, als ge kunt! - -

brakels:

(komt terug op de sofa zitten).
Laat mij alleen! - Ge zoudt mij razend maken! -
(Brengt de hand aan het voorhoofd).

jo:

Dat zijn alles uw eigen zonden! - Ge zijt nog niet dood! -

brakels:

Duurt het voort? - -

jo:

'k Zal zwijgen. -

(Wil weg)
. 't Zijn dingen.

brakels:

Wat zegt ge daar, dat ze in 't dorp vertellen? -

jo:
(fixeert hem zwijgend).
brakels:

Wat vertellen ze in 't dorp, Jo?

(Nadert haar).

jo:

Ach, mijnheer! ge zijt diep gezonken!

brakels:

Wat zeggen ze? - Spreek! -

jo:

(ziet rond of niemand haar beluisterd).
Ge komt nog in ‘de Gouden Vest’!

brakels:

(huichelend)
Leugens! -

jo:

Ik weet het. - - In stilte - -

brakels:
(blikt Jo zenuwachtig aan).
jo:

Bijna eiken nacht! - -

brakels:

(gedempt).
Wie zegt dat, Jo? - Ik zal - -

jo:

Zwijg!

brakels:

(gaat wanhopig op en neer).
Wat is er nog?

jo:

(met de eene hand op tafel steunend; de andere naar het raam uitgestrekt en 't lijf over de tafel gebogen, tot Brakels).
Ze is zoo - hé!

brakels:

(slaakt een gil).
Jo! -

jo:

(steekt hem vijf vingeren toe).
Vijf maanden! - Hé! -

brakels:
(staat als verplet. - Dan brengt hij de handen aan het hoofd, wrijft zich over de oogen, stampt op den grond en komt emsklaps op de sofa af, waar hij zijn mantel neemt).
jo:

(verspert hem den weg)
Wat wilt ge doen?

brakels:

(zonder naar Jo te zien).
Weg! Weg! -

jo:

Uw vrouw weet niets. -- Ik zal zwijgen.

brakels:

Zult ge zwijgen? - Ja? - Zult ge?

(Neemt geld).
Hier, dat is voor u, Jo. -

jo:

'k Wil uw geld niet! - Neen!

brakels:

o, Blijf bij ons, blijf bij ons!

(Poos).

jo:

Alles is nog niet verloren. - Kurd komt vandaag; verzoen u. --

brakels:

Dàt kan niet.

jo:

't Moet. - Er moet verandering komen.

brakels:

Ja - - verandering?

jo:

Uw vrouw is van heel den nacht niet te bed geweest. -

oswald:

(achter de schermen).
Jo! Jo! -

jo:

Blijf hier. - Zij is zoo gelukkig, als ge thuis blijft. - Ik zal uw koffie klaar maken.

(Jo neemt de kaars. - Rechts af.)

Zesde tooneel.

BRAKELS
brakels:

(haar naroepend)
Geen koffie! -
(Komt bij de sofa; laat er zich op neerzij gen).
Zij weet alles - - alles!
(Denkt na).
Ze moet weg. - Zij stookt haar op. -
(Staart ten gronde).
(Oswald van rechts op).

Zevende tooneel.

BRAKELS, OSWALD
oswald:

(is nu geheel aangekleed; is echter blootshoofds. - Blijft bij de deur staan en blikt bedroefd naar zijn vader).
Goeden morgen.

brakels:
(wendt het gelaat af.)
oswald:

(blijft staan).
Goeden morgen, vader.

brakels:

(blikt zijn zoon aan; ziet dan ten gronde).
Dag.

oswald:

Ge zijt vannacht niet thuis geweest?

(Komt naar voren).
Moeder ligt met de koorts.

brakels:
(wendt het gelaat af, naarmate Oswald nadert).
oswald:

Komt er nu nog geen einde aan, vader? -

(Paos).

brakels:

(gedempt)
Laat mij alleen.

oswald:

Moeder wordt krankzinnig, als ge zóó voortgaat. -

brakels:
(hoest).
oswald:

Ach, ik deed het liefst niet - - maar ik moet mij tegenover u stellen, vader!

(Poos).

brakels:

Ze luistert naar leugens.

oswald:

Waarom altijd heele nachten wegzijn?

brakels:
(zwijgt).
oswald:

(komt vóór zijn vader staan).
Kan 't zóó voortduren? -

brakels:
(Zwijgt).
oswald:

Ik heb altijd veel van u gehouden, vader -

brakels:

Ja. - De andere -

oswald:

Kurd ook. - Maar Kurd lijdt te veel om zich nog kalm te houden. - Er moet verandering komen.

brakels:

Ja - verandering.

oswald:

Geef gij het voorbeeld.

brakels:
(denkt na).
oswald:

Ge zwijgt. - Ik bid u, vader, - - niet om mij, - - maar om moeder, - die gij in den put helpt.

brakels:

(vaart op)
Oswald!

oswald:

Ja. - Om haar. -

brakels:
(zijgt terug op de sofa en brengt de hand aan het voorhoofd).
oswald:

Blijf ginder weg.

brakels:

Weet ge wat ge zegt?

oswald:

Ja.

brakels:
(gaat op en neer).
oswald:

Jo wilt ge buiten zetten. -

brakels:

Ze stookt uw moeder op!

oswald:

Niet waar! - Dat is niet waar! -

brakels:

Als 't zoo is. -

(Gaat op en neer).

oswald:

Het zou schandalig zijn, moet ge zoo 'n mensch wegjagen.

brakels:

Ze kan blijven.

(Lang poos).

oswald:

Vandaag komt Kurd.

brakels:

'k Wil hem niet zien!

oswald:

Jawel.

(Poos).

brakels:
(komt bij het raam en blikt naar buiten).
oswald:

Ook Lins zal komen. -

brakels:

Wat moet dat worden? -

(Komt tot bij het vuur).
Wie doet dat? -

oswald:
(zwijgt).
brakels:
(gaat op en neer).
oswald:

Wij zullen Lins bidden, dat hij u weer zou nemen.

brakels:

Mij? - Onmogelijk! - - Onmogelijk! - - Ik ga niet terug! - Ik wil niet! -

oswald:

Ge zult willen! - Daarin ligt uw redding - en die willen wij!

(Vrouw Brakels op door de deur van 't achterplan).

Achtste tooneel

VORIGEN, met VROUW BRAKELS
vrouw brakels:

(draagt dezelfde japon van daarstraks; de haren zijn opgekamd).
Ach! -
(Brengt de hand op het hart. Kucht).

brakels:
(verbleekt; trekt zich geheel naar voren terug).
oswald:

Vader is al lang thuis, moeder.

vrouw brakels:

(komt zachtjes naar Brakels toe)
Zijt ge daar al? -
(Kucht).
Veel vermaak gehad? - Ja? - Veel wijn gedronken? -

brakels:
(wil haar blik ontwijken).
oswald:

(vat zijn moeders hand)
Kom. - Ge moet rusten.

vrouw brakels:

Ik kàn niet rusten. -

(Op het hart de hand leggend).
- Hier, - hier. - -
(Kucht. - Tot Brakels).
Heeft ze in uwen arm gelegen? - Hebt ge ze gezoend? - Heeft ze - -

brakels:

(zuchtend)
Zwijg! -
(Wil zijn vrouw ontwijken).

oswald:

Kom, moeder, naar uw kamer.

vrouw brakels:

Neen. - Ik wil niet meer op mijn kamer. - Kurd komt; hij moet zien - zien, wat

(op haar man wijzend)
wat hij kan!

brakels:

(schijnheilig)
Ach, - ga rusten - vrouw.

vrouw brakels:

Rusten? - Rusten, niet waar? - - Dan kunt ge er bijzitten, wijn drinken -

oswald:

Moeder, houd op! - In Gods naam! - Is dat nu nog een leven?

brakels:

(schijnheilig)
Ja, is dàt nu nog een leven?

vrouw brakels:

Geld verkwisten, - - mijn geld - - mijn geld - -

oswald:

Moeder, - hoort ge niet?

vrouw brakels:

(tot Brakels)
Dan zult ge lachen, hé? - Als ik op 't kerkhof zal liggen - -
(schatert als een zinnelooze en wijst met de handen in het ledige).
- Dáár, dáár! - - Oswald!

oswald:

(grijpt hare hand)
Moeder, wat is er?

vrouw brakels:

(de andere hand in het ledige uitstrekkend)
Zie! - Oswald! Kurd! Jo! - Daar gaat hij! Daar! - -

oswald:

Ge ijlt, moeder? -

(Tot zijn vader)
Vader! - Vader! -

brakels:
(trekt zich naar hei raam terug).
vrouw brakels:

Ziet ge hem?! - Kurd! Kurd! - Ziet! - Zij is bij hem! - Zij is bij hem! - - Daar! Daar! Arm in arm! - - Oswald! Kurd! - Ze zoenen elkaar! - -

(Slaakt een gil).
Ach! - Ze rijden weg! - Kurd! Oswald! Kinderen! - Hen na! Hen na! -

brakels:
(slaakt een gil en vlucht rechts af.)

Negende tooneel

VORIGEN, min BRAKELS
oswald:

(die de handen zijner moeder gegrepen heeft).
Wat begint ge, moeder? - Daar is niemand.
(Lange Poos).

vrouw brakels:

(wordt kalm; schiet nu als uit een droom).
Wat was dat?

oswald:
(leidt haar tot de sofa).
vrouw brakels:

(laat zich op de sofa neer).
Vaders mantel. - Is hij thuis?

oswald:

Hij is al lang thuis, moeder. -

(Poos).
Hij is naar de keuken. - - Straks is Kurd thuis.

vrouw brakels:
(kucht)
oswald:

(Poos).
Zoudt ge u niet aankleeden?

vrouw brakels:

(lacht)
Voor wie?

oswald:

Wel, Kurd kunt ge toch zóó niet tegemoet gaan?

vrouw brakels:

(staat recht)
Ja.

vrouw brakels en oswald
(gaan naar de deur van het achterplan).
oswald:

't Zal een bevrijdingsfeest zijn vandaag, moeder.

vrouw brakels:
(blijft staan; schijnt Oswald niet begrepen te hebben).
oswald:

Nu ja. - Komt Lins niet, om met Kurd en mij te onderhandelen over vader? - Vader wordt terug aanvaard. - - Is dat geen bevrijdingsfeest? -

(Beiden af, door de deur van 't achterplan. - Kurd van links op).

Tiende tooneel

KURD
kurd:

(zet zijn reistaschje op tafel; ontlast zich van hoed en jas, die hij op de sofa legt).
Eindelijk thuis. -
(Trekt zijn handschoenen uit en bemerkt de vioolkas).
Ach! - Oswald studeert toch nog. -
(Steekt de handschoenen in de tesch).
Hoe de menschen mij vreemd bezien in het dorp. - Ik kan niet begrijpen --

(Oswald op, door de deur van hei achterplan).

Elfde tooneel

VORIGE, OSWALD
oswald:

(op Kurd toetredend, met open handen).
Kurd!

kurd:

(drukt Oswald de hand).
Oswald!

oswald:

Zoo vroeg? -

kurd:

Ach, ja! - Welnu? - Hoe is 't? -

kurd:

(neemt een stoel)
Slechter dan ooit.

kurd:

(heeft ook een stoel genomen).
Dat kon ik wel tusschen de regels lezen, als ik brieven van u zag.
(Poos).

oswald:

Ge zult hier moeten blijven.

kurd:
(ziet verwonderd op).
oswald:

Ik kon u niet alles schrijven; ik mocht niet. - Ik ken u te goed.

kurd:

Hij houdt nu toch niet meer aan met dat wijf?

oswald:
(zwijgt).
kurd:

(vliegt op)
Oswald! - Als hij 't nog doet, zijn er ongelukken!

oswald:

Wees kalm.

(Poos).

kurd:

(zet zich)
Hoe is 't met moeder?

oswald:

Die slaapt niet meer. - - ijlt. - - Kurd, ge moogt niet meer van hier weg, zoolang hier geen verandering komt.

kurd:

De boel zal gekuischt worden.

oswald:
(pinkt een traan weg).
kurd:

Maar Oswald! - Ik geloof dat ge wilt weenen? - Ge maakt me razend! -

(Staat recht).
Wat is er dan toch? Is het ergste nu nóg niet geschied? -
(Poos).

oswald:

Ik weet niet.

(Poos).

kurd:

Waar is moeder nu? En waar is hij? Ik wil tot haar.

oswald:

(weerhoudt hem)
Vader is in de keuken; moeder is op haar kamer. - Zij is den heelen nacht niet slapen geweest. -

kurd:

Hoe dat? -

oswald:

Hij komt bijna nooit meer thuis vóór twee, drie uur 's morgens - en dan ijlt zij

(Poos).

kurd:

Waarom schreeft ge mij dat niet?

(Poos).

oswald:

Ik dacht dat hij zich beteren zou.

kurd:

Beter worden? - - 't Is gedaan met hem, Oswald! - 't Is uit! -

(Gaat op en neer. - Blijft staan).
Van als ik wist, dat hij in die kroeg kwam, dacht ik dat wij te gronde moesten!
(Poos).

oswald:

Als Lins te winnen is -?

kurd:

Lins zou dwaas doen, als hij hem neemt.

(Gaat op en neer).

oswald:

Kurd! Kurd! - Zoudt gij u nu achteruit gaan trekken? -

kurd:
(staat na te denken).
oswald:

Zult gij dan bij Lins geen woord over hebben voor vader?

kurd:

'k Wil alles doen, om hier verandering te brengen. - Ik wil bij Lins voor hem bedelen. - - Ik wil - als 't moet - hem neerschieten als een hond! -

oswald:

Kurd! - Wat beteekent dàt! - Spreek niet zóó!

kurd:

(komt vóór Oswald)
Ons geld verzuipt hij bij slecht vrouwvolk; moeder helpt hij in het graf; hij maakt haar kapot! - Ons drijft hij de deur uit! - Schulden op schulden maakt hij - -

oswald:
(wil spreken).
kurd:

Gij zegt het in uw brieven zelf!

oswald:

't Is zoó.

kurd:

Verdient hij meer, dan neergeschoten te worden?

oswald:

Ontwijkt hem - Kurd. - - 't Is toch onze vader.

kurd:

Is dat een vader? - Ja? -

(Gaat op en neer).
Ik haat hem! Haat hem! -

(Vrouw Brakels op door de deur van het achterplan)

Twaalfde tooneel

VORIGEN, met VROUW BRAKELS
vrouw brakels:

(draagt het japon uit het eerste bedrijf.)
Ach!

kurd:

Moeder! -

(Snelt tot haar)
Lieve Moeder! -

vrouw brakels en kurd:
(drukken elkaar koortsig aan de borst).
vrouw brakels:

Gij zult hier blijven -?

kurd:

Ja! Ja! Ik zal! - - Voor u! - - o 'k Heb zoo naar u gesmacht, moeder! Zoo naar u gesmacht! -

(Innige omarming).

vrouw brakils:

(Laat haar zoon los)
Nu blijft ge voor goed, - niet waar?

kurd:
(beziet lang zijn moeder; wendt bedroefd het gelaat af.)
oswald:
(pinkt een traan weg).
kurd:

(mompelt)
Een levend lijk. -

vrouw brakels:

(kucht. - Legt de hand op het hart).
Hier, Kurd - - hier zit het! -

kurd:

Ach, - moeder -

vrouw brakels:

Als ik sterf - -

kurd:

Spreek niet van sterven, - moeder.

vrouw brakels:

'k Voel het. -

(Haar gelaat verschiet: de oogen sperren zich ver open).

kurd:
(blikt naar Oswald).
oswald:
(maakt teeken dat hij stil zon blijven).
vrouw brakels:

(gillend)
Daar! - Kurd! Kurd! - Oswald! - Ziet! - Daar is ze weer! -

oswald:

(stil tot zijn broer)
De tweede maal vandaag.

kurd:

(tot zijn moeder gaande).
Wat is er, moeder?

vrouw brakels:

Kurd! Kurd!

kurd:

Ik ben bij u, - moeder.

vrouw brakels:

(verbergt het gelaat aan zijn borst).
Ach! - Hij is bij haar! - Oooo! - -
(Schiet in een schaterlach)
Hoort ge 't! - Ze zingen! Ze dansen! De glazen klinken! - - Kurd! Oswald! Jo! - Ach! Hulp! Hulp! - Zij gaat met hem!
(Loopt naar de deur van het achterplan).

kurd:

(die haar weerhoudt).
't Is niets! 't Is niets - moeder!
(Tot Oswald)
Dat is zijn schuld! - o! Oswald, dat is zijn schuld!

vrouw brakels:

Kurd - gij zult bij mij blijven? -

kurd:

(die met zijn moeder afgaat, door de deur van 't achterplan).
Ja zeker! - Kom! - Ge hoeft rust. - Ik wil de dokter roepen, - moeder.

(Beiden af.)

Dertiende tooneel

OSWALD
oswald:

(blikt ten hemel)
God, waar is hier de uitkomst? =
(Staat een oogen-

blik met gevouwen handen; dan weent hij, met de hand voor de oogen).

(Lins komt op van links).

Veertiende tooneel

OSWALD, LINS
lins:

(heeft zijn overjas aan en zijn wandelstok bij zich. - Hij draagt de twee registers uit het eerste bedrijf.)
Den goeden dag. - Weenen? - Tja?

oswald:

(verschrikt)
Ach! -
(Herstelt zich snel)
Dat ge toch gekomen zijt, mijnheer Lins.

lins:

o, Tja.

(Neemt den hoed af.)
Ik moet wel.

oswald:

(biedt hem een stoel aan)
Ontlast u van uw overjas, mijnheer Lins.

lins:

Dank, dank u. - Zitten wil ik wel een oogenblikje.

(Zet zich).
Tja. - Slecht weer, Oswald. - Tja. -
(Hij legt den hoed op den hoek der tafel; houdt den wandelstok in de handen).

oswald:

Kurd is gekomen.

lins:

Zoo. - 't Is waar ook, - ik heb 't in uw brief gelezen. - Tja.

(Poos).
En hoe stelt hij het op de redactie van zijn blad?

oswald:

Uiterst goed.

lins:

Tja. - Dan is hij in zijn element? - Tja?

oswald:
(glimlacht).
lins:

Dan blijft hij ook maar voor een paar dagen thuis -?

oswald:

Ja. - Dat wil zeggen, mijnheer Lins -

lins:

Zoo? -

oswald:

Ge kunt begrijpen, dat hij ginder gelukkiger is dan hier -

lins:

Zeker. - Zeker.

oswald:

Maar hier is hij noodig, - ginder niet.

lins:

(blikt hem ondervragend aan).
Ha, - zoo?

oswald:

Althans voor 't oogenblik. - Moeder is erg ziek.

lins:

Ach!

oswald:

Kan eten noch slapen.

lins:

Vreeselijk!

oswald:

En ijlt

(Pinkt een traan weg).

lins:

Nu, nu - dat zal veranderen. - Tja.

(Poos)
Ge wildet me spreken -?

oswald:

Ach, - verschooning, dat ik u gevraagd heb naar hier te komen; - 't was mijn plicht, zelf tot u te gaan -

lins:

Bah! Dàt is 't minste! - Wij kennen elkaar, - hè! - En - en - ik moest toch zelf eens hier zijn. - Tja - want -

oswald:

Ja, ik wenschte u te spreken. - 'k Zal ook Kurd roepen. - Hij is er voor gekomen.

(Roept aan de deur van 't achterplan)
Jo! Jo! -

lins:
(is opgestaan en bezichtigt een der schilderijen).
oswald:

(komt tot bij Lins)
Hoe is 't op de fabriek, mijnheer Lins? -

lins:

Uitstekend! - Uitstekend!

(Op de schilderij wijzend).
Heel lief - dat ding.

oswald:

Nog een geschenk van een vriend.

lins:

Ha, zoo! -

(Jo op, door de deur van het achterplan).

Vijftiende tooneel.

VORIGEN, met JO
jo:

(is gekleed als in het eerste bedrijf.)
Ach, - mijnheer Lins is daar! - Dat zijn dingen - hé, mijnheer Lins? - Dat zijn dingen! -

lins:
(schudt deelnemend het hoofd).
oswald:

Waar is moeder?

jo:

Ze ligt te bed. - Kurd heeft om den dokter gezonden. - Ze moet rusten, mijnheer Lins.

lins:

Zeker.

oswald:

En vader?

jo:

In 't salon. - Hij rust ook. - Wat een mensch in zijn leven kan overkomen, hè, mijnheer Lins?

lins:

't Is het leven, Jo. - Wat wilt ge er aan doen? - Tja -

oswald:

Roep Kurd.

jo:
(gaat heen).
oswald:

Laat moeder rusten. - Neem dit mee.

(Overhandigt haar Kurds reistaschje).
(Jo af, door de deur van het achterplan).

Zestiende tooneel

LINS, OSWALD
lins:

Een getrouwe meid, hebt ge, Oswald. -

oswald:

Ach, ja! - Ze heeft ons allen grootgebracht. - Moeder houdt erg van haar.

lins:

Kan 't best gelooven.

(Kurd op, door de deur van het achterplan).

Zeventiende tooneel.

VORIGEN, met KURD
lins:

Daar is de jonge - ‘Letterkundige’ - niet waar?

(Lacht)
Tja. -

kurd:

(drukt lins de hand)
Mijnheer Lins.

lins:

(zet zich)
En ge stelt het goed, hoor ik, - Tja. -

kurd:

o, Ja!

lins:

Nu, dàt doet me genoegen. - - En ge blijft eenige dagen thuis? Tja?

kurd:

Dat hangt af van den uitslag dien ons onderhoud zal opleveren, - mijnheer Lins.

lins:

Zoo. - Nu ter zake dan, - niet waar?

kurd:
(blikt naar Oswald).
oswald:
(zet zich op de sofa).
kurd:
(neemt een stoel en zet zich vooraan de tafel).
oswald:

Gij kent den toestand waarin wij verkeeren, - mijnheer Lins?

lins:
(knikt bevestigend).
oswald:

Een maand is vader bij u nu weg.

lins:

Tja. - Zoo ongeveer. - Nu? -

kurd:

Vader heeft dwaas gedaan.

lins:

Ach, tja. - Eens de dwaasheid begaan, ziet men ze best in, - niet waar? - Tja.

oswald:

't Is voor moeder een harde slag geweest.

lins:

Kan best gelooven. -

kurd:

En zooals 't nu gaat, kan het niet lang meer duren -

lins:

Neen.

oswald:

Gij weet niet alles. - mijnheer Lins.

(Poos).
Ik heb nooit gesmeekt - nooit - en ware het voor mij, dat ik het doen moest, ik zou het nooit. - - Maar voor moeder -

kurd:

Voor moeder is het, ja.

oswald:

De omstandigheden kunnen iemand tot het uiterste leiden, - mijnheer Lins.

lins:
(knikt bevestigend).
oswald:

Hier is 't zóó. -

(Staat op).
En daarom heb ik gevraagd, dat gij komen zoudt. - En Kurd ook is naar hier gekomen om u een gunst te vragen.

kurd:

Ja.

(Poos).

lins:

En -?

(Poos).

oswald:

Zou vader terug kunnen komen? -

lins:

(blikt ten gronde; tikt met den wandelstok tegen den pikkel der tafel).
Ik dacht het wel.

oswald:

(na lang Lins bezien te hebben)
Dáárin ligt redding voor hem, voor moeder, voor ons! -

lins:
(hoest).
kurd:

Niet voor hem; voor moeder smeeken wij.

lins:

Een brave vrouw. - Tja. -

oswald:

Zij kwijnt weg, dat men 't ziet.

(Lange poos).

lins:

Tja, voor vrouw Brakels zou ik wel veel willen doen, - maar - tja, het moest toch eens gezegd worden -

(Legt de registers op tafel)
uw vader is niet geheel zuiver vertrokken. - Neen, - hij heeft niet erg deftig gehandeld met mij.

kurd:

(staat op)
Wat bedoelt ge, - mijnheer Lins?

oswald:

Toch - geen tekort?

lins:

(neemt zijn brilkas en zet zijn bril op).
Tja. - Dàt is het.

kurd en oswald:
(blikken Lins ondervragend aan).
lins:

'k Heb altijd veel achting voor u allen gehad - - en veel geduld met Brakels. - Maar dat hij me zou bestolen hebben -

kurd en oswald:

Bestolen?!

oswald:

Dàt kan niet, mijnheer Lins!

kurd:

Neen, dàt zou hij niet doen!

lins:

(legt de registers open)
Ik wilde zelf komen. Een woordje uitleg van Hans zelf heldert misschien op - - Daarom heb ik me nog niet tot het gerecht gewend, ziet ge! - Tja.

kurd:

Roep hem, - Oswald.

oswald:
(rechts af.)

Achttiende tooneel.

KURD, LINS
lins:

Wie met vuur speelt, verbrandt zijn vingeren, Kurd. - Tja,

kurd:
(staart ten gronde. -Zucht).
lins:

Uw vader is altijd een braaf, goed bestuurder geweest, maar sedert hij die kroeg bezoekt -

kurd:

Ik weet het wel.

lins:

Voor vrouw Brakels en voor u heb ik hem niet vroeger weggejaagd; ik had het anders al lang moeten doen.

kurd:
(schudt zenuwachtig het hoofd).
(Van rechts komen pratend op: Brakels en Oswald).

Negentiende tooneel

VORIGEN, OSWALD, BRAKELS
brakels:

Mijn zoon spreekt van een tekort. - Ik ben geen dief.

lins:

Zoo niet, Hans. - Bij het nazien der boeken heeft mijn nieuwe bestuurder een tekort van 3000 frank gevonden.

oswald en kurd
(blikken elkaar verwonderd aan, dan hun vader).
brakels:

Die nieuwe bestuurder liegt. - Ik ben geen dief.

lins:

Zulke uitdrukkingen niet, Hans. - Wij kennen elkaar al lang genoeg hè! -

(Bladert in de registers)
Ik ben zelf gekomen, ziet ge - Tja. - Ik heb de som ook niet gevonden. - Laat eens zien. -

brakels:

(denkt na)
En waarin zit dat tekort? -

lins:

(bladert voort)
3000 frank, die betaald zijn door Verbauwen, vinden wij niet als betaald ingeschreven.

brakels:

Dat is onmogelijk! -

lins:

Des te beter, Brakels. - Hier. - Wilt ge zelf zien? -

brakels:
(staart op de bladzijde en denkt na).
oswald en kurd:
(zijn in pijnlijke afwachting).
lins:

Nu? - Verbauwen werd een rekening gestuurd van 3000 frank

(wijst in den register)
Hij antwoordt, dat ze betaald werden in October.
(Lange poos)
Nu? -

brakels:

Dat is zoo.

oswald:

Ziet ge wel, mijnheer Lins.

lins:

Dus betaald zegt gij?

brakels:

Ja zeker. - En in October - -

lins:

Den twee en twintigsten.

brakels:

(denkt na)
Ja, ja, zoo is het.

oswald:

Als ze betaald zijn, zullen ze ook wel ingeschreven zijn, - mijnheer Lins.

brakels:

Uw nieuwe bestuurder zal slecht gezien hebben.

lins:

Toch niet. Ge moet hier zelf bekennen, dat de 3000 frank niet betaald zijn gebracht.

brakels:

Laat zien.

(Bladert in de registers).
Zoudt ge mij voor oneerlijk willen houden, mijnheer Lins?

lins:

'k Heb nooit zoover gedacht van u, mijnheer Brakels. - Maar als ik dit bemerkte -

brakels:

Ja, daarom hebt ge 't gedacht.

lins:

Wie zou 't niet. - Ik wilde eerst u zelf spreken. - Tja. -

brakels:

(schuift een register voor Lins)
Dáár! Wie niet vuil is moet niet bang zijn! -

oswald en kurd:

(zien toe).

brakels:

Een kleinigheid! De post is verkeerd overgebracht. - Hier staan de drie duizend frank, onder Vergauwen, in plaats van onder Verbauwen. - Wie vergist zich nooit? -

lins:

(onderzoekt zelf. - Sluit zijn bril weg).
Gij hebt gelijk, Hans. Tja.

brakels:

Een kleine vergissing! - Een onoplettendheid!

lins:

Slordigheid, Hans! - Beken het maar ronduit, tja. Slordigheid! -

(hij sluit de registers).

oswald:

Vader heeft u dus in 't minst niet willen bechiegen, mijnheer Lins?

brakels:

Wie zegt dat?

lins:

(zet zich)
Niemand, Hans.

oswald:

En voor moeder zoudt ge nu iets willen doen?

brakels:
(blikt Oswald ondervragend aan).
oswald:

Neem hem terug op 't kantoor

brakels:

(oppvarend)
Mij?

kurd:

Ja.

oswald:

'k Weet het, mijnheer Lins, - en Kurd weet het ook: - vader verlangt naar 't kantoor.

brakels:

(loopt op en neer)
Wie zegt dàt?

lins:

Tja, Brakels, - wij hebben elkaar altijd als vrienden gekend, hè? 't Is maar sedert een maand - Tja.

brakels:

Haal geen oude koeien uit de gracht, Lins!

lins:

Nu, we zullen dat maar weglaten. - Tja, - Maar uw jongens willen u terug op het kantoor zien.

brakels:

Wilt ge dieven? -

lins:

Nu, nu, zóó niet beginnen. - Wie zegt zóó iets? -

brakels:
(zwijgt).
lins:

Wij moeten hier niet diplomatisch zijn, - Hans! - - Nu ik wil u wel terug. - Tja. -

oswald en kurd:

Ach, Dank! -

(Bezien hun vader).

lins:

Ge zwijgt, - Brakels?

brakels

(gedempt)
Wat kan ik zeggen! - - Mijn plaats is toch - -

lins:

Tja, dàt! - - Uw plaats is ingenomen, Hans - - en ge begrijpt zelf. - - Maar als commies?

oswald:

Ja, - als commies, vader?

kurd:

En later misschien - - niet waar, mijnheer Lins? -

brakels:
(beziet met vlammend oog zijn zoon).
lins:

Nu - later - - wie weet. - - Tja.

(Poos).

oswald:

Welnu, vader?

(Poos).

brakels:

Neen!

kurd en oswald:
(zien verbaasd op).
lins:
(schudt bedenkelijk het hoofd).
brakels:

(afgemeten)
'k Wil geen knecht zijn!

oswald:

Maar, dat is geen knecht zijn!

lins:

Wel neen, Hans.

(Poos).

brakels:

Neen, zeg ik.

oswald:

Om moeders wil dan. - Doe het!

(Poos).

lins:

Hans, - ik ken u. -

brakels:

Mijnheer Lins. - 'k Heb u gediend, goed gediend; gij hebt daarjuist gezien dat ik geen dief ben. - - Gij hebt mij betaald - dus -

lins:

(staat recht)
Ik begrijp, Hans. -
(Zet zijn hoed op; neemt de registers onder den arm).
Tja - nu - -

kurd en oswald:

Maar vader!

lins:

(wil weg)
Heeren.

oswald:

Vader! - Doe het! -

brakels:

Ik ben de baas! - - 'k Wil geen knecht zijn! -

lins:

Goeden dag jonge heeren.

(Gaat ter deur links. - Keert zich nog eens naar Brakels).

kurd:

(die Lins volgt, tot Oswald, de vuist naar zijn vader uitstekend).
Welnu! - Verdient hij iets?! -

(Beiden links af.)

Twintigste tooneel.

BRAKELS, OSWALD
brakels:

(gaat op en neer)
Denkt ge dat ik mij belachelijk zal maken! - Voor wie neemt ge mij? - Ik wil alleen baas zijn!

oswald:

Wij willen u redden.

brakels:

Gij? - Mij redden? - Redt u zelf! - Ziet dat gij niet van honger omkomt met uw prul kunst!

oswald:

(opgewondeu)
Van honger? - Ja, misschien! - - Kunstenaars lijden honger - - dàt is geen schande! Maar vrouwenterger zijn, en vrouwenmoorder! - Dat - - dat!

brakels:
(gaat met gebalde vuisten af op Oswald).
oswald:

Dàt is schandalig!

(Rechts af).

Eenentwintigste tooneel

BRAKELS
brakels:

Luiaards!

(stampt op den grond).
Zijn ze hier dan allen tegen mij?! - Zijn ze hier dan allen tegen mij?! - -
(Slaat de nanden in het haar).
Gespuis! - Dorpsgespuis, dat alles overdraagt! - Ik vloek u! - Ik ga mijn weg! Alleen! Ik ga alleen! -

(Springfeld van links op).

Tweeentwintigste tooneel

BRAKELS, SPRINGFELD
springfeld:

(die de laatste woorden gehoord heeft).
Nie alleen! Da' zeg ik!

brakels:

(verschiet)
Louis!

springfeld:

Neie - Hans - Ge gaot gij nie' alleen! -

(Slaat zich op de borst).
Ik, ik gao meê auw! - Ik ben nog auwe vriend, Hans, en ik zal ‘et toone’, da' 'k auwe vriend ben! -
(Poos).

brakels:

'k Ben ongelukkig, Springfeld! - - Diep ongelukkig! -

(Poos).

springfeld:

Da' 's auw eige' schuld, jonge!

brakels:
(beziet hem verwonderd).
springfeld:

Ge bezie' me zoo? - 't Is auw eige' schuld, zeg 'k! -

brakels:
(gaat zwmuwachtig opp en neer).
springfeld:

Van over 'n maond, al langer zelf, hem 'k auw gezeed, da' ge moest uit da' kot ginder blijve'! - - Maor g'hè nie ' gelusterd.

(Zet zich)
En nauw, nauw, nauw da' ge bij Lins meugt terugkomme', hoor 'k daor van auwen ouwste zegge', nauw wilde weer nie'! - Da' 's podome dom, Hans! - Archidom! -

brakels:

Kan ik de knecht spelen?

springfeld:

Da' 's nie' de knecht zijn! - As ge daor nie' wilde komme', waarom dan nie' naor 'n ander plats uitzien?

brakels:

Gaat zoo licht niet.

springfeld:

Neie - jonge'! - Neie! - Da' wijl is auwen ondergank!-

(Staat op).
Ik wist nie', da' ge zóó onnöözel waort, Hans! Dà' wist ik nie', man!

brakels:

Is 't om mij te beleedigen dat ge komt? - Hebben mijn luiaards uw hoofd opgemaakt?

springfeld:

Auw jonges zijn geen loirikke! - Da' zijn farme jonges, die hard studeere' en iets wille' weurre'! Auw jonges moete' mijne' kop nie' zot racze'! - As ekik in ‘de gouw vest’ kom, houw 'k mijn hande' thuis, Hans! -

brakels:

't Is uit met mij! - De beste vrienden verlaten mij!

springfeld:

Daor is nog genëëne die auw verlaote heet! - Maor bij da wijt komme' ze nie' mëër, omda' ze wete', wa' da' auw vrouw al afgezien heet deur heur! -

brakels:

(loopt op en neer)
Ge wilt me tergen! - Waarom komt ge nù, nù? - Waarom hebt ge mij sedert een maand ontweken? Denkt ge dat ik het niet bemerkt heb? -

springfeld:

'k Hem nööt uit mijne' weg gewist veur auw, Hans. Nööt! -

'k Hem nie' mëer wille' komme' omda' auw vrouw nie' zou keune peize' hemme da' kik den opstoker was! - - Maor nauw kom 'k. omda' 'k zie', da' de boel hier om zëëp gaot - deur auw schuld!

brakels:

Houdt ge dàt staan?

springfeld:

As goeie vriend. - jao! -

brakels:

Springfeld! Springfeld. -

springfeld:

Raost maor! - Ik houw staon, da' den boel om zëëp gaot deur auw schuld! As wij in de ‘gouw vest' zaote’ den lachte' en dronke' wij - - daor doede niemand gëën zëër meê - - Maor gij, - gij hèd 'n bëëstighed gedaon! -

brakels:

(zenuwachtig) Louis - - weet ge 't?

springfeld:

Ze vertelt het overal zelf, podome! -

brakels:
(zucht diep).
springfeld:

Ze zeet da' 't van auw is! - En al vijf maonde! -

brakels:
(staot als verplet).
springfeld:

'n Bëëstighed, Hans! - 'n Bëëstighed! - -

(Schudt het hoofd)
Wa' zal auw vrouw

brakels:

Zwijg! Zwijg! - Oooo! - Ik word gek -

(Men hoort achter de schermen een volksmenigte zingen:
 
Oe! oe! oe - oe - oe!
 
Oe! oe! oe - oe - oe!
 
Oe! oe! oe! -’

brakels:
(luistert met verwilderden blik).
springfeld:

'n Bëëstighed! - - Da' 's zij! - Het volk sjauwt heur uit, as 'z op straot komt.

brakels:

(loop' op en neer)
Wat moet dat worden! Wat moet dat worden? -

kurd:

(achter de schermen)
Ze komt volstrekt niet binnen!

vrouw brakels:

(achter de schermen)
Laat ze tot hem! - Hij kan zich verantwoorden! -

oswald

(achter de schermen)
Neen!

springfeld:

Ze is in uw huis! - Brakels, jonge', wa' moet er van vöörtkomme!

kurd:

(achter de schermen)
Buiten! Weg! -

springfeld:

Wa' zijde begost! -

brakels:

(loopt op en neer)
Zwijg! Zwijg!

een vrouwenstem:

(achter de schermen).
Ja, van hem madame! - Van hem! -.

brakels:

Ach! - Zij zelf! -

kurd:

(achter de schermen)
Buiten! - Het duurt nu al te lang! -

een vrouwenstem:

't Keend is van hem, madame! - 'k Zal 't overal zegge'! Van hem! - -

kurd:

(achter de schermen)
Weg!

een vrouwenstem:

(achter de schermen)
Van hem! - Van hem! -

(Gerucht achter de schermen).
jo

(achter de schermen)
Zet dat uit uw hoofd madame!

brakels:

(stampt op den grond).

springfeld:

Ze is weg! - - Hans, jonge', nauw keunde nievers mëër komme'! -

brakels:

(loopt naar links)
Weg! - Ik wil weg! -

springfeld:

(verspert hem den weg)
Wa' gaode beginne?

brakels:

(als zinneloos)
Ik weet niet! - Weg! -
(Achter de schermen hoort men de volksmenigte roepen: ‘Oe! oe! oe! -’)

(Vronw Brakels op, door de deur van het achterplan).

Drieentwintigste tooneel

VORIGEN, VROUW BRAKELS
vrouw brakels:

(draagt haar wit slaapjapon)
Alles! - Nu weet ik alles!

brakels:
(trekt zich terug naar voren).
vrouw brakels:

Hoort ge 't volk! - Hebt ge ze gehoord? - Schurk!

brakels:

Ze liegt! -

vrouw brakels:

Ze liegt niet! - Oooo! Met mijn geld zijt ge iets geworden: mijn geld hebt ge verbrast! - Mij getergd! - Gemarteld! - Bedrogen!

brakels:

Ze liegt, zeg ik!

vrouw brakels:

Alles weet ik! Bedrogen! - G'hebt mij bedrogen! - - Schurk! Schijnheilige! Geldverbrasser! Verleider! Bedrieger! Moordenaar! - - Moordenaar! -

(Vlucht naar de deur links).
Vijf maand is ze! Al vijt maand!
(Links af.)

Vierentwintigste tooneel

VORIGEN, ZONDER VROUW BRAKELS
brakels:

Ze wordt gek!

(stampt op den grond).
Slecht volk! Slecht volk!

springfeld:

'n Bëëstighed hedde gedaon! 'n Bëëstighed!

(Komt bij het raam links en blikt naar buiten)
Hans! Hans! - Auw vrouw springt in den vijver! -
(Vlucht links af.)
Hulp! Hulp!

brakels:
(slaakt een gil; loopt tot het raam).

Vijfentwintigste tooneel

BRAKELS
brakels:

-

(komt bij den schoorsteen en leunt met den arm op de schoorsteen-mantel; stampt op den grond. - Als zinneloos)

Alles weg! Verloren! - Alleg! Alles weg!

(Trekt zich aan de haren).

(Oswald van links op, gejaagd).

Zesentwintigste tooneel

BRAKELS, OSWALD
oswald:

(zich huilend op de sofa werpend)
Moeder is dood! Moeder is dood! - oooo! - - Moeder! Moeder! - -
(Kurd op, door de deur van het achterplan).

Zevenentwintigste tooneel

VORIGEN, KURD
kurd:

(opgewonden, den revolver uit het vorig bedrijf in de vuist).
Ik wreek haar! -
(Tot zijn vader)
Schurk! Schurk! -

oswald:

(is op Kurd toegesprongen)
Kurd!

kurd:

Weg! - Dood! -

oswald:

(houdt z'jn arm rond Kurd's hals)
Niet dooden! Niet dooden! -

kurd:

Hij heeft moeder vermoord!

(Wringt zich uit de armen van Oswald en lost een schot op zijn vader).

brakels:
(slaakt een kreet en wankelt).
oswald:

(slaakt een kreet en ontrukt Kurd het wapen, dat hij door de ruiten werpt. - Een schol gaat buiten af.)
Kurd! Kurd!
(Snelt tot zijn vader)
Vader!

kurd:

(slaat de handen aan 't hoofd)
Gedood! oooo!
(snell links af. - Door de deur van 't achterplan komen opgesneld: Jo met de dokter).

Achtentwintigste tooneel

VORIGEN, JO, DOKTER
jo:

Heere-mijn-God! Wat gebeurt er! Oswald! -

oswald:

(die het hoofd van zijn vader in de handen houdt)
Kurd! - oooo! En moeder dood!

jo:

(slaakt een gil)
Geschoten? -

dokter:

Maakt los - -

oswald en jo:
(helpen Brakels op een stoel)
jo:

(maakt de kleederen los van Brakels)
Dat zijn dingen! Ach, dat zijn dingen! -

oswald:

Vader! - Vader! -

dokter:

(die de plaats onderzoekt waar de kogel zit)
Breng hem op zijn bed.

- De wonde is niet doodelijk.

jo:
(slaakt een kreet van verlichting)
oswald:

Moeder! Moeder! - Oooo! -

dokter:

Kom -

dokter en jo:
(leiden Brakels naar de deur van het achterplan).
brakels:

Vloek! - Vloek over hem!

oswald:

(valt huilend op de sofa)
Moeder! Dood! - Moeder! oooo!
(Gerucht van verwarde menschenstemmen achter de schermen)

springfeld

(achter de schermen)
Kurd! Kurd, wat begint ge! -

kurd:

Moeder! Moeder! Ik kom!

(Men hoort in de verte twee snel opeenvolgende revolverschoten en gerucht van menschenstemmen).
GORDIJN VALT SNEL.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

landen


Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs