Germania. Jaargang 5

Boekennieuws

Zooeven ontvangen: Uit de Demergouw, novellen door Jan van Hasselt; uitgeg. door Leherte - Courtin te Ronssen; zonder prijs 218 bz. Deze bundel, die al terstond de hand verraadt van een begaafd verteller bevat drie novellen: De nieuwe Koster, Onder den Kerselaar, De jonge Kapucijn. Het laatste stuk hebben wij overgenomen om onze lezers, vooral in Duitschland, toe te laten nauwer kennis te maken met den trant en de bekwaamheid van den schrijver, die niet alleen een open oog en gemoed loont te hebben voor het leven in de natuur en rondom hem heen, maar het geziene ook in knappe zuivere taal weet afte schilderen, zoodat men de gebeurtenissen meent voor zich te hebben en ze in werklijkheid mee beleeft. Onze wensch is het dat onze lezers mogen geprikkeld worden om ook de andere stukjes te lezen en te bewonderen. -

_* * _*

[p. 576]

Duitschland is waarlijk het land der boekdrukkunst en geestesontwikkeling; het land waar men elkaar aanspoort om hooger te stijgen in alle vakken van wetenschap, kunst en nijverheid. Wat tot de volksontwikkeling machtig bijdraagt in Duitschland zijn de vele zoogenoemde ‘Sammlungen. Onder deze bekleedt een voorname plaats de Männer der Zeit; Lebensbilder hervorragender Persönlichkeiten der Gegenwart und der jüngsten Vergangenheit.’, Zooals de titel genoeg aangeeft, is deze verzameling gesticht met het doel, de voornaamste denkers, geleerden, kunstenaars en staatslieden e.a. te doen kennen. Zoo verschenen tot nu toe twaalf deelen, waaronder één gewijd aan Fridtjof Nansen, één aan Friedrich Nietzsche, één aan Liszt, één aan Ludwig Windthorst, één aan Ernst Haeckel, Renan en één aan Joseph Arthur graf von Gobineau.

Het is op de bekende drukkerij van Hermann Seemann, Nachfolger, te Leipzig dat voornoemde Sammlung gedrukt wordt.

Vóór ons liggen nummer 4: Friedrich Nietzsche door Hans Gallwitz, Prijs: 3 Mk. en nummer 11: Joseph Arthur Graf von Gobineau, door Dr. Eugen Kretzer, Prijs: 3 Mk., die ons aantoonen, met welken ernst en lofwaard doel, deze onderneming is aangevat.

Een klaren blik laat ons Gallwitz slaan in het veelbewogen leven van den Duitschen wijsgeer, dien wij nu ook leeren kennen in zijn verhoudingen tot voorname geleerden en kunstenaars van zijn tijd en wiens brieven menige verklaring geven met het oog op zijn werken. Het is een waar genot een welgeschreven levensbeschrijving te lezen, vooral als het een man geldt als Nietzsche, die geen vast, afgerond systeem in zijn werken heeft nagelaten, zoo lat men zijn heel leven voor zich moet hebben om aan te vullen of te verklaren, wat in de nagelaten werken een leemte schijnt of is.

Een anderen keer mogen wij uit de levensbeschrijving een man leeren kennen, van wien wij tot nu enkel den naam hoorden of wiens werken eerst na zijn dood naam verwierven. Zulk man hebben wij in Graaf de Gobineau, die niet alleen een schrijver van talent, en een denker was, maar ook een kunstenaar, dichter, vorscher en diplomaat. Zijn voornaamste werk: Essai sur l'inégalité des races humaines is in den laatsten tijd vooral het voorwerp geworden van besprekingen in geleerde kringen.

Dr. Ludwig Wilser van Heidelberg schreef in nr. 2 van dit tijdschrift een opstel over dien Franschen geleerde, die voor weinige jaren in Duitschland haast niet bekend was, maar wiens werken sedert het ontstaan des ‘Deutschen Gobineau vereins’ aldaar vertaald en verspreid zijn geworden. Dr. Eugen Kretzer, die in de rij der ‘Männer der Zeit’ ook graaf van Gobineau liet opnemen, verrichte goed werk. De duidelijkheid waarmeê zijn boek geschreven is, zal bij velen den man naar waar de leeren schatten, die, in zijn leven niet bekend, nu eenmaal voor ons oprijst als een der voornaamste geesten der 19^e eeuw.

J.H.