Germania. Jaargang 1

Kleine Mededeelingen.

In deutsch Südwestafrika werden von der Regierung zwei Lehrer verlangt, die den niederländischen Sprachunterricht geben sollen. Dieselben sollten liebst verheiratet sein.

_**_*

Geen Fransch - maar Engelsch. - De ‘Vragen des Tijds’ van December, bevat een zeer belangwekkend artikel van Dr. A.A. Fokker, getiteld Gallomanie in Nederland. Wij hopen althans dat het belang wekken zal. Het onderwerp immers, dat de heer Fokker behandelt, is verre van nieuw en nieuws vertelt hij er ook niet over. Maar op het gebied van Onderwijs heerscht in ons vaderland in zóó ergelijke mate de sleur, men houdt zóó krampachtig vast aan het bestaande, dat er jaren en jaren redeneerens noodig zijn om de groote ‘Oomes’ tot het inzicht te brengen, dat in dit bestaande wijziging wenschelijk, noodzakelijk is.

De heer Fokker dan komt weer eens op, tegen de in ons land heerschende manie

[p. 610]

voor het Fransch! In het algemeen acht hij het ondoordacht en ondoelmatig, dat de Nederlandsche scholier gedwongen wordt minstens drie vreemde talen te leeren: Fransch Duitsch en Engelsch. Dit is overlading van het leerplan, tot schade allereerst van het onderwijs in de moedertaal, maar ook doet dit te veel het onderwijs in de vreemde talen zelf, niet tot zijn recht komen. Het resultaat toch is, dat een Hollander, zij 't dan al niet in alle drie de vreemde talen, dan toch in twee der drie, een kruk blijft. Maar vooral bestrijdt de heer F. den voorrang, dien bij het onderwijs in vreemde talen, nog altijd het Fransch geniet. De tijd dat Fransch de wereldtaal was, is al lang voorbij. (Wij onderstreepten, Red.). Met name bij een volk als het onze, dat zooveel belangen heeft in de koloniën, dat zijn stamverwanten telt in Zuid-Afrika, in Amerika, een volk, dat voor een belangrijk deel van handel en scheepvaart leeft, behoort niet Fransch, maar Engelsch de taal te zijn, die naast de moedertaal, de eerste plaats bekleedt Wanneer een Hollander buiten zijn vaderland zich een bestaan zoekt, richt hij al zeer zelden de schreden naar Franschsprekende gewesten. Hij trekt naar Transvaal of naar de Vereenigde Staten. En in onze Indiën? Ook daar is zeker niet het Fransch de taal, die er op den voorgrond treedt, maar het Engelsch!

Na Engelsch komt eer het Duitsch, dan het Fransch, in aanmerking. Maar het gemis aan kennis van het ons verwante Duitsch, zal niet zoo sterk gevoeld worden, als dat van het Engelsch. Dit wil niet zeggen, dat het goed spreken en schrijven der Duitsche taal voor den Hollander niet van belang is - maar hij kan zich in zijne betrekkingen met Duitschland toch nog beter redden zonder goed Duitsch, dan in die met naties waar het Engelsch de taal is, zonder goed Engelsch!

De heer Fokker roert in zijn artikel ook de literaire en de ethische quaestie aan. Nu, wij - voor ons - zien ook liever onze jongens en meisjes een Engelsch boek dan een Fransch in handen nemen en wij gelooven, dat in 't algemeen in de Engelsche taal voor ons volk een krachtiger opvoedend element gelegen is, dan in de Fransche. De stellingen, waarin de heer Fokker ten slotte zijne beschouwing samenvat, zijn:

1. Het onderwijs in vreemde talen behoort niet thuis op de lagere school. Het Fransch dient van het leerprogram geschrapt.

2. De studie van drie vreemde talen is in 't algemeen bij 't gewone onderwijs af te keuren. Duitsch of Fransch kome te vervallen. (Wij zouden zeggen: Fransch!)

3. De studie der moedertaal worde meer hoofdzaak dan thans het geval is.

4. Van de vreemde talen worde in de eerste plaats de kennis van 't Engelsch bevorderd, en met de bestudeering dier taal worde dus ook 't eerst begonnen.

_**_*

In den loop van het winterhalfjaar zijn op de Duitsche hoogescholen 32,233 studenten ingeschreven, dus 1000 meer dan gedurende den vorigen wintersemester.

Na voltooiing der Siberische spoorbaan, zal men de reis rond de wereld in 33 dagen kunnen doen. Van Bremen naar Petersburg per spoor 1 1/2 dag, verder naar Wladiwostock 10, naar Fransisko over den stillen Oceaan evenzooveel dagen, naar New-York 4 1/2 en van daar naar Bremen terug 7 dagen. Men schat tegenwoordig op 66 dagen den kortsten duur om rond de aarde te reizen.

_**_*

Twee merkwaardige natuurwetenschappelijke verzamelingen, de Mineraalverzameling van den te Berlijn overleden Dr. Tamnan en de Mosverzameling van Dr. Karl Müller uit Halle, de schoonste en de volledigste der aarde, zullen door den Pruisischen Staat worden aangekocht. De eerste voor 150,000, de laatste voor 22,320 mark.

_**_*

Over de werkzaamheden der Duitsche Operas gedurende het laatste tooneeljaar (van

[p. 611]

September 1897 tot Augustus 1898) doet de ‘Deutsche Bühnenspielplan’ belangrijke mededeelingen: ‘Lohengrin’ komt aan het hoofd met 287 opvoeringen; dan volgen ‘Bauernehre’ (264), ‘Tannhäuser’ (251), ‘Carmen’ (212), ‘Freischütz’ (206), ‘Hänsel und Grethel’ (197), ‘Faust’, ‘Margarethe’ (192), ‘Bajazzi’ (191), ‘Czar und Zimmerman’ (173), ‘Zauberflöte’ (173), ‘Mignon’ (172), ‘Undine’ (167), ‘Troubadour’ (164), ‘Martha’ (163), ‘Hochzeit des Figaro’ (146), Trompeter von Säkkingen’ (145), ‘Der fliegende Holländer’ (142), ‘Fidelio’ (141), ‘Evangelimann’ (141), ‘Don Juan’ (133), ‘Lustige Weiber’ (131), ‘Barbier von Sevilla’, (128), ‘Hugenotten’ (109), ‘Meisterssinger’ (107), enz. Zoodat Richard Wagner het meest bijval genoot; hij heeft met 10 verscheidene werken in 't geheel 1200 avonden ingenomen; na hem komt Lortzing, die met 5 werken meer dan 500 opvoeringen beleefde; dan volgen Mozart (3 operas met ongeveer 450), Verdi (5 operas met 436), Meyerbeer (4 operas met meer dan 300 opvoeringen). Wat de Operetten betreft, daar is tegenwoordig noch Offenbach, noch Joh. Strauss, de geliefde van het publiek, doch Jones, wiens ‘Geisha’ meer dan 300 keeren is gespeeld; hierbij komen: ‘Fledermaus’ (179), ‘Obersteiger’ (113), ‘Bettelstudent’ (102), ‘Vogelhändler’ (102), ‘Opernball’ (69), ‘Waldmeister’ (69), ‘Mamselle Nitouche’ (67), ‘Orpheus’ (52), ‘Schöne Helena’ (47), ‘Fatinitsa’ (46), ‘Mikado’ (42), ‘Boccaccio’ (41), ‘Gasparone’ (39), ‘Schöne Galathea’ (38).

_**_*.

Vergadering van het Algemeen platduitsch Verbond op 24 Oktober 1808 te Kiel gehouden.

De Eekbom kondigde in zijn 10^e nummer van verleden jaar een redevoering af door den heer Runge, voorzitter der vereeniging ‘Jungs holt fast’ te Kiel, uitgesproken op de vergadering van 24 Oktober 11. en waarin wij het volgende lezen:

‘Wij moeten ons vooral daaraan gewennen niet van een éénzijdig standpunt, wellicht van een Holsteinsch, een Meklenburgsch, uittegaan, wij moeten een wijd gezichtspunt nemen en alles in 't oog vatten.

Vlamingen, Nederlanders, Nederduitschers, Boeren - samen ongeveer 22 miljoen menschen - spreken allen dezelfde taal... Wij moeten het geheel als een nationale vraag aanzien en denken dat wij daardoor ons Vaderland wellicht een goeden dienst bewijzen. Middenduitschland heeft zijn eenheid in 't Duitsche rijk gevonden; trachten wij er naar dat eens geheel het Duitschdom mettertijd samensmelte. Dat is alleen mogelijk door de Nederduitsche taal.

...........................

Wie zijn taal afstaat, staat het beste deel van zich zelven af. Hij tooit zich met ontleende veeren en men ziet dat ze hem niet toehooren.

...........................

De Platduitsche taal, zegt Dr Jaensch met recht, moet het verkeersmiddel tusschen Nederland, Vlaanderen en het overige Duitschland worden.’

...........................

_**_*

Staat der Nederlandsche Koopvaardijvloot. - Op 31 December 1898 bestond de Nederlandsche Koopvaardijvloot uit

605 schepen metende 301.925 ton, wat 7 schepen min maakt dan op denzelfden datum 1897, doch tevens een vermeerdering van 6.097 ton geeft. Deze schepen waren verdeeld als volgt:

176 stoomschepen metende 213.742 ton, 5 meer dan in 1897, alsook een vermeerdering van 13.014 ton.

[p. 612]

429 zeilschepen metende 88.183 ton, 12 schepen minder met een vermindering van 6.917 ton, dan op hetzelfde tijdstip van 't voorgaanden jaar.

_**_*

Staat der Duitsche Koopvaardijvloot. - Volgens een officieel verslag te Berlin in 't licht gezonden, telde de Duitsche Koopvaardijvloot, in 't begin der maand Januari van dit jaar, 3.693 schepen met een bruto tonnemaat van 2.189.508 en een zuivere van 1.555.371. Daaronder waren 2522 zeil- en 1.171 stoomschepen.

Verleden jaar telde men om hetzelfde tijdstip 3.678 schepen met een totale bruto tonnemaat van 2.059.948 en een van netto 1.487.577.

_**_*

Schepenverkeer in de haven van Hamburg.

Gedurende het jaar 1898 liepen in Hamburg binnen: 4677 schepen met een inhoud van 3.970.707 ton. Daaronder telde men 4353 stoomschepen met 3.907.497 ton. De rest blijft te verdeelen over 245 zeesleepers met 59.817 ton en zeilschepen. Buiten 1908 Duitsche schepen, met een inhoud van 2.091.128 ton, liepen 1893 Engel[sch]e vaartuigen met 1.477.110 ton binnen, alsook 280 Noorweegsche stoomschepen, met 144.471 ton, 230 Hollandsche stoom- en zeilschepen met 74.273 ton, 187 Deensche met 52.469 ton, 76 Zweedsche met 36.862 ton, 61 Fransche met 61.010 ton en 32 Spaansche met 21.511 ton. De andere kwamen: 3 uit Portugal, 3 uit Peru, 3 uit Brazilië en 1 uit Italië.

_**_*

Duitschlands handel met buitenland. - Volgens de laatste officieele statistieken beloopt de som (in 1000 Mk.) voor 1898:

1^o	Invoer: in den bijzonderen handel: 5,439,676, waarvan voor edelmetaalverkeer, 359,030; in den gezamentlijken handel: 5,744,987, waarvan 359.032 voor edelmetalen.
2^o	Uitvoer: in den bijzonderen handel: 4,010,565, waarvan 253,999 voor edelmetalen; in den gezamenlijken handel: 4,311,232, waarvan voor edelmetalen 254,003. In- en Uitvoer te zamen: in den bijzonderen handel, edelmetalen inbegrepen: 9,450,241, zonder dezelve: 8,837,212; in den gezamentlijken handel, edelmetalen inbegrepen: 10,056,219, zonder dezelve: 9,443,184.

In 1897 bedroeg de bijzondere handel van den totalen invoer 4,864,644 (1000) Mk, dus in 1898 rond de 575 miljoen mark meer; de uitvoer: 3,786,241 (1000) Mk, dus in 1898 ongeveer 224 miljoen mark meer.