Gentsche Almanak voor den Jare 1823

Sententie van Matthys Stoop tooveraer en weerwolf.

‘Omme dieswille dat gy Matthys Stoop sone van Andries oud 72 jaeren ofte daer ontrent, gheboren tot St. Pauwels ofte Kemseke lande van Waes, soo gy seght, ende nu tegenwoordigh woonende binnen Singhem, alwaer gy ende tot Aspre van over langhe jaeren gewoont hebt, u soo verre hebt vergeten van Godt almachtigh uwen schepper en saelighmaeker te verloochenen ende af te sweeren, mitsgaeders dat gy den duyvel Lucifer hebt vercoren tot uwe hulpe, ende danof een contract by den selven duyvel gebroght, met uw eygen bloedt, gheschrabt uyt uw recht been, den welcken gy hebt aengeropen ende beloft te beminnen, onderdaenigh te syn en te dienen; van welcken duyvel gy ontfanghen hebt een teecken ofte stigma diabolicq onder uwe rechte schauder, 't welcke naer het beproeven, met het steken van eene nailde, bevonden is te wesen ongevoeligh: ⁽¹⁾ Voorts dat gy daer naer hebt geweest in diversche diabolicque vergaederingen, soo buyten de petercelliepoorte deser stede van Ghent, tot Swynaerde, als elders, ende dat gy ook diversche persoonen en beesten hebt betoovert, naementlyck den persoon van Jan der Weduwen broeder van uwe jeghenwoordighe huysvrauwe, met uwe handt te legghen op syne schauder ende met het worpen van

(1) ‘Niet meer den scherprechter te gebruyken tot visitatie van het teeken of stigma diabolicq, maer daer toe te nemen de vermaerdtste docteurs en chirurgiens van de plecke.’ (Art. 12. amplicatie ordonnantie van den raede in Vlaend. op 't stuk van tooverye van den 31 july 1660.)

[p. 71]

seker roodtachtigh poerken, dat gy seght van den duyvel, tot het betooveren, ontfanghen te hebben, daer van hy naer langhduerighe quellinghe ende miserie, gestorven is; mitsgaders ook het kindt van den greffier Joos Herpe naer het welcke gy geworpen hebt het duyvels poerken, daer het lagh in syn bedde, ende daervan het voorseyde kindt ook is overleden. Voorts dat gy hebt betoovert Jan Sonneville met hem te eten te geven in de paesdaeghen een stuck koecke, met eene vlaeyteele, daer op gy gestroyt hebt van het voorseyde roodt poerken, ende daer van den voornoemden Sonneville, naer langhduerige quellinghen, by remedien van de H. Kercke, is getrocken geweest. Oock hebt gy betoovert Lieven der Weduwen eensgelycks uwen swaegher, met het dauwen van uwe handt op syn hoofdt ofte schauder, den w. oock naer langhduerighe quellingen, door geestelycke remedien is genesen. Item Janneken Simoens huysv. van Niclaes Helias, met het eten van appels, die niet min oock, door belesinghen, naer langhduerighe miserien, genesen is; Soo gy oock betoovert hebt het peerd van Jan Adams werckende op seker stuck landts, ghenaemt de vyver-weede, in Singhem, met het strycken van uwe handt op het cruyce van het selve peerdt, ende het worpen van het voornoemde duyvels poerken; Gelyck gy oock door u ende uwe domesticken hebt gebruyckt sekeren tooverbrief, met luttel geschrifte, ende wat hair daer inne, gelyck koeyen hair, aen u by den duyvel gegeven, om veel boter te crygen. Soo gy oock hebt bekent binnen houwelyck te hebben betoovert Janneken van der Straeten uwe eerste huysvrauwe, met haer te gheven het duyvels poerken in haere spyse, daer van sy oock naer langhduerighe siekte, saude gestorven syn, gelyck daer van oock vehemente suspicien syn. Soo gy oock bekent hebt, mitsgaeders befaemt syt van diversche andere tooveryen soo aen menschen, als aen beesten ghedaen te hebben. Voorts dat gy oock bekent, op diversche quartieren gheloopen te hebben in de ghedaente van

[p. 72]

eenen weerwolf, daer inne gy verandert ofte getransporteert wierdt met het aendoen van eenen riem ghemaeckt van stoffen, ghelyck van vellen, van den duyvel, ontfaen; Van alle welcke abominabile ende execrabile faiten gebleken is, soo by uwe confessie, als anderssints, den rechter ongenoeghen, synde niet te min sulcks niet lydelyck nochte verdraeghelyck in een landt van rechten, sonder condigne straffe, andere ten exempel.

‘Soo ist, dat Mannen van Leene ende Schepenen voorseyt, ter maeninghe van bailliu, met advys van rechtsgeleerde, daer toe by den raede in Vlaenderen, gheauthoriseert ende ghecommitteert recht doende, Wysen en condemneren u Matthys Stoop, ter plaetse patibulaire gheexecuteert te worden met den viere, behoudens te vooren gewoelt te worden aen den staeck daer d'executie sal gheschieden, tot datter de doodt naer volght, ende uw lichaem aldaer op een radt te laeten liggen. Verclaerende al uw goedt, tsy leen, erve ofte catheyl waer tselve ghestaen ofte geleghen is verbeurt ende gheconfisqueert s'heerens proffytte; de costen van den processe ende misen van justitie alvooren gededuceert. Actum 2 maerte 1647.’

‘De advocaeten consultanten van dese criminele sententie waeren B. van Haute, J. van der Heyden, L. de Graeve, J. Lamsaete ende J. Droesbeke.’