Gentsche Almanak voor den Jare 1823

Dood van Christoffel, koning van Hayti.

Hy eyndigde zyn leven door zelfsmoord, den 7 octob. 1820.

Sedert eenigen tyd, kende zyne vreedheyd, geene palen meer, en nauwelyks zou men zich een denkbeeld kunnen vormen van de ellende, waer onder zyn volk zuchtte, wanneer eyndelyk deszelfs misnoegdheyd openlyk uytberstte. Eenige moedige officieren hadden het besluyt gevat, hun vaderland te verlossen; Aen het hoofd der zelven was de generael Romain, een man van verdiensten, en van het volk zeer bemind; hy had een plan beraemd, waervan de uytvoering, door de troupen van Port au-Prince, begunstigd werd. Eenige personen, die in het vertrouwen waren, hem verraden hebbende, kreeg Christoffel kennis van zyn voornemen, en beval hem, by gevolg, zich met eenig volk naer St. Marc te begeven, onder voorwendsel van aldaer voor de zekerheyd der stad, te waken. Deze orde vermeerderde het misnoegen der troupen, welke aengemoedigd door den generael Romain, ten laetsten openlyk in opstand kwamen. De generael stelde zich op marsch naer 't leger van St. Marc, en vereenigde zich met hetzelve. Dit had plaets in den avond van den 6; De inwoners der stad kregen er alleen, kennis van, door het gedruys van 't kanon, het slaen der trommels en de verzameling van 't volk en der troupen. De generael Richard, hertog van Marmelade, gouverneur der stad, omringd van andere oversten van hoogen rang, kondigde plegtiglyk de omrukking van den troon aen, onder de algemeene toejuychingen.

[p. 55]

Den volgenden dag, werden alle de personen, die, op bevel van den tyran, in hechtenis waren genomen, in vryheyd gesteld; men deelde wapens aen het volk uyt, het garnizoen vattede post met zes stukken geschut, op de hoogte der Cap, op een' afstand van ontrent twee mylen. Christoffel vernemende wat er omging, gaf, vervoerd door verwoedheyd, orde om de Cap te verbranden, en alle derzelver inwoners te vernielen, zonder vrouwen noch kinderen, te sparen. Tot schaemte der menschelyke natuer, bood er zich een monster aen, in den persoon van den generael Noël, barbaersch genoeg, om een zoo verschrikkelyke slagting te ondernemen. Hy stelde zich aen 't hoofd der guardes en marcheerde naer de brug der hoogte der Cap, zyn volk aenmoedigende doorhet geroep, Lere de Koning! hier op werd oogenblikkelyk geantwoord door het tegen-geroep Leve de Vryheyd! en de guardes gingen over, zich scharende by hunne wapenbroeders. De generael Noël keerde terug naer Sans-souci, om er zynen meester verslag van te doen en aen te kondigen, dat het met hem gedaen was. De verwoedheyd van Christoffel was verschrikkelyk; hy deed zich brengen naer het kasteel, (hy was geslagen van eene geraektheyd) met voornemen om zich, in de lucht te doen springen, met de onnoemelyke schatten, die hy aldaer had opgestapeld (dezelve beliepen tot meer dan 46,000,000 dollars, 250,000,000 francs); maer Dupuis, een der officieren, die hem vergezelden, belettede dit, onder verscheyde voorwendsels. Aldus radeloos en van zyn stuk af, wilde hy zyne woede, aen zyne vrouw en kinderen, vreken, toen hy des avonds om tien uren, in eenen aenval van vertwyfeling, door een pistoolscheut, zichzelve het leven benam. Alsdan verhief er zich een algemeen geroep, het volk en de troupen plunderden het paleys, waerin, voor meer dan twee millioenen aen weerde in juweelen, en andere kostbaerheden, werd gevonden. Brieven van gelukwensching werden hun van wege den president van het zuydelyk gedeelte van St. Domingo (Boyer), afgeveerdigd, met aenbod van hun met alle zyne magt te hulp te komen, indien het nodig was.

[p. 56]

Men heeft, als iets zeer bezonders, aengemerkt, dat er behalve Christoffel, de kroonprins en zeven der voorname officieren, by deze omwenteling, niemand het leven heeft verloren.

Het noordelyke en zuydelyke gedeelte van St. Domingo, zyn alsnu onder het voorzitterschap van Boyer, vereenigd.

Post scriptum. (18 october 1822)

Volgens de jongste berigten uyt Port-au-Prince van den 24 augusti, hadden er nieuwe oproerige bewegingen te St. Domingo, plaets gehad; dezelve brengen mede dat de generael Romain eene zamenzwering, jegens den president Boyer, had gesmeed. Deze had het bevel gegeven om hem dadelyk te doen in hechtenis nemen. Romain had zich willen verdedigen, en werd ter plaets gedood. Hy had een' jongeling naer de Cap gezonden, om aldaer eenen opstand te wege te brengen: deze agent was gevat en overgebragt naer Port-au-Prince, alwaer dezelve, by zyne aenkomst werd gefusilleerd; Er heerschte nog eene heymelyke gisting het heele eyland door. Christoffel werd nog steeds beklaegd door de zwarte noblesse.