De Gemeenschap. Jaargang 15

[p. 449]

Redactie
Heeft het nog zin?

In aansluiting bij de hiervoor afgedrukte bijdragen willen wij de vraag beantwoorden, die een abonné ons toezond: ‘heeft het nog zin, een cultureel tijdschrift te lezen, nu de barbaarschheid oppermachtig is gebleken?’

Wij moeten zeggen, dat wij ook onzerzijds de vraag naar het verdere nut onzer activiteit een oogenblik hebben gesteld, nu er een toestand is ingetreden, die menigen toeleg op het ware, goede en schoone verlamt. De gevolgen van dezen toestand voor ons land en voor het katholieke volksdeel van ons land, zijn in dit stadium moeilijk te voorzien, maar de vooruitzichten gunstig te achten, lijkt ons bijzonder vermetel. Het zal noodig zijn, de meest ernstige gevaren aan te wijzen. Het zal vooral noodig blijven, te strijden tegen een verkeerde opvatting van het begrip ‘orde’. Een orde, die geen vrijheid verdraagt, is de orde van het kerkhof. De propaganda voor zulk een orde, vooral wanneer die wordt gevoerd in katholieken kring, is altijd een propaganda tegen het maandblad ‘De Gemeenschap’. Soms komt ze daar rond voor uit, soms verhult ze zich door onze redacteuren en medewerkers aan te vallen of uit een bepaalden kring te weren. Wij hebben daar weinig meer tegenover gesteld dan den inhoud van ons blad. De behoefte om ons tegen zoogenaamde ‘vuile stukjes’ te verdedigen, is met de jaren geringer geworden - ze was bij de meeste redacteuren nooit levendig - en wij schamen ons hier niet voor.

Dat een vrijheid zonder orde, een ‘vrijheid van allen tegen allen’ weinig begeerenswaardig is, beseffen wij voldoende om de vrijheid te verdedigen, zonder ons iedere vrijheid te gunnen. Deze verdediging heeft

[p. 450]

tegenwoordig volop zin. Ze had zelden zooveel zin als nu. Een tijdschrift heeft vandaag alle kans om een ‘tijd’schrift te zijn, en wij zullen die kans niet verwaarloozen. Van den anderen kant bedenke de lezer, dat het al te tijdelijke den geest alleen verstrooit, terwijl de overweging der blijvende waarden, hoezeer bedreigd en door het tumult der dagen uit de aandacht gestooten, den geest bemoedigt en voedt. In deze dagen uitsluitend aandacht te hebben voor legerberichten en hierdoor zijn belangstelling voor de schoonheid te onderbreken, staat gelijk met het bewijs te leveren, dat men met deze belangstelling nooit ernst heeft gemaakt. Te midden van de meest opwindende geruchten is de ingetogen geest vaak het vruchtbaarst geweest. Het heeft zin, die ingetogenheid te behoeden.

Het heeft zeker zin, juist nu, een cultureel tijdschrift te redigeeren en te lezen. Dat de eerste bezuiniging er eene op de goederen van de cultuur zou moeten zijn, is een koopmanschappelijke kruideniersmeening. Wie den triomf van de barbaarschheid vreest, kan dit niet beter doen blijken dan door de rechten van den geest metterdaad te erkennen en te behoeden.

(Jozef Cantré)