De Gemeenschap. Jaargang 13

[p. 550]

Maurice Gilliams
Bruiloftslied

Sara van wie gezegd wordt dat zij zeven mannen in de bruidsnacht zou gedood hebben.

Sara met de zwarte haren, Sara-van-'t kasteeltje. - Honderd knoopjes aan uw kleed sidderen in 't vochtig avonddonker; als uw vingers langs de naden dalen, worden roode knoopjes roode vonken.

Als ge uw hoofd ver uit het venster steekt: zie het maanlicht waaien door het ondiep water. Rond de toren, op de bodem van de gracht, tusschen lisch en schaduwvlagen: ketels, gruis en glas.

Wil zij in de kamer zich verbergen: van het rorendak schuift een schalie door de nacht. Hoor het koelhard water openbreken en daarna de stilte zich verbreeden tusschen aarde en maan.

Sara kan niet slapen. En zij ploft op 't doofstom bed.

- Zwijg, ach zwijg toch, snikt ze.

Zwijgen doen de muren en 't geluk aan scherven ziet zij blinken in de diepe, klare smart.

Zeven malen is zij reeds getrouwd geweest: - Bruidje, bruiloft, bruidsboeket.

In de gaarde kwamen dorpgenooten met blauwgebrande ganzenroeren. Bloemenkronen huiveren om hun hoed. Verlegen jonge boeren raden: ‘dààr is het venster van de bruidskamer’. Eén roept onverwachts ‘hoera’. Dan schreeuwen de anderen samen. Schoten vallen. In de boomgaard blijft azuren rook tusschen de takken dralen. De dommelende kwartels schieten wakker in het koren. Nu begint er een loom, gonzend rad om het erf te draaien. Deuntjes en vedelgekras. Biertonnen rollen.

[p. 551]

Het geloei der runders roept als machtige jachthoornen in doorspookte bosschen.

- Vader verscheen met de bruidegom in de open poort.

Ieder keer als vader wenkte, en de bruidegom stak zijn hand op tot een welkomstgroet: ieder keer heeft ze gelogen: ‘dat ze moeder eerst ging zoeken’.

Zij is op haar kamer gevlucht. Toen heeft zij het gefluister van iemand vernomen: ‘Liefste, liefste’, riep de stem. Maar zij voelde lafenis als van bidden als zij ‘Liefste’ dorst herhalen.

Zij heeft een stoel voor de deur geschoven. Beneden komen doedelzakken onder de linden haar begroeten. Weeke avondgeur doorschrijnt heur harteken, dat geen rust meer kent. Daar weer schreeuwen dronkemanskelen op de binnenkoer; rondedans; klinkende zoenen. Huifkarren rijden weg en het zweepgeklap weergalmt over de slapende heide.

- Geven, geven, zucht ze met verlangen.

- Liefste, heeft de stem bedroefd hernomen.

En een man heeft haar pols omklemd. Doch hij is niet de man met de lokkende stem. Hij lacht. Hij wordt onnoemelijk donker; zijn oogen blijven branden en hij proeft haar met de rijkste teugen van zijn mond.

- Laat mij de bloesemkens van uw takken breken, fluistert hij beslist.

Zijn kracht dwingt haar tot een schreeuw, in een hard, leeg moment dat midden in haar leven wordt geschapen. Een stilstand plots in al wat zij kende. Alles twist, hoovaardij en bloed.

Ieder keer het aldus is geschied, is er een derde opgestaan. Zij zag hem niet. ‘Ik ben uw vijand’, sprak hij kort tegen de leeuw, en hij sloeg hem. Geen bliksem.

Geen zwaard. Alles viel stil.

Zij tastte rond, vond het mannenhaar op haar schouder,

[p. 552]

het ijskoud gezicht. En zoo zeven malen werd zij door de dood heimelijk ontzet.

- Ik mag niemand zeggen waarvoor ik word aangerand; dat weet God alleen, snikt ze verbeten.

Zeven mannen. Zeven ringen. Zeven namen zijn haar wonderbaar ontvallen. Zijn in haar vernietigende krachten? Niet haar handen deden kwaad; niet haar tanden beten; niet haar woord kon moorden. Niet haar blik kon zeven harten zóó doorboren.

- Hij heeft het alleen bestaan. Ik heb zijn stem vernomen.

Maar zij vindt geen ander dan zich zelf; altijd die zij is geweest en geen ander.

Zeven mannen, Zeven namen. En 't getal van zeven ziet zij spoken: zeven zwarte bergen die zij 's nachts als duif heeft overvlogen.

Voortaan, als de avond gevallen is, hoort zij de stem van voorheen die haar hart doet breken: ‘Liefste, liefste’, roept de stem. Maar dan begint ze verweg te dwalen, over het veld waar de korenmijten waken. Zij maakt honderd omwegen, langs de kleine werkmanstuinen en door het dorp; doch de stem blijft liefelijk deunen aan heur oor.

- Waarom liep ik niet verloren in de wildernis? denkt ze verdrietig.

Geen klokkegalmen. Geen vogels. Alleen maar de lange weg terug, tusschen hagen, naar het kerkhof met de bekende dooden.

Zouden er zeven omwegen zijn?

Op zeven grafsteenen kon men haar meisjesnaam lezen: ‘Echtgenoot van Sara’, en zoo zéven malen.

Haar vader schreide: ‘Waarom bedroeft ge mij?’ als zij thuiskwam van haar zwerftochten.

[p. 553]

- Dochter, zuchtte de moeder, welk kwaad hebt ge met de duivel gedaan?

- Dochter, ge bedroeft ons, snikte de vader.

Zij ging nu minder naar de graven. Het schelpengruis verwoei. De grafzuilen zonken schuin. Geen bloemen. - Mocht ik nu spoedig sterven, verlangt ze naïef.

De vrachtrijder van het dorp komt thuis van de markt. Hij heeft nieuwe laarzen gekocht en een zweep. Aan de landweg staat zijn huis in de regenvlaag. De dag breekt aan.

De halve week is hij weggeweest; nu ruikt hij de eigen stal. De paarden zijn moe en de wagen is moe. De lantarenvlam is bijna opgebrand.

Zijn vrouw wacht hem op de trap en roept zijn naam. Hij antwoordt met een liedje waar het marktvolk om gelachen heeft. Ze zijn slim, de vrachtrijder en zijn vrouw.

Saartje-kind, mijn hart verdroogt;
proef je niet mijn groote nood?

‘Lieveling, mijn klein roodborstje,
op mijn gorgel bloedt je dood’.

Over het dorp is de dag aangebroken. De vrachtrijder kruipt met zijn vrouw het bed in. Op het dak knettert de regen.

's Namiddags heeft hun lied het dorp in rep en roer gezet.

(Fragment)