De Gemeenschap. Jaargang 7

Hagel

De geboorte van den kapitalist.

I

Zijn vader was rijk. Zijn moeder was rijk. Hij was hun eenig kind.

Een uur na zijn geboorte werd het kamermeisje ontslagen, omdat ze hem een ‘lekker joch’ had gevonden, zijnde dit een uitdrukking, welke men in eerste families niet dulden kan.

Zijn wieg kostte meer dan 't maand - salaris van den eersten boekhouder op vaders kantoor. En voor 't gouden kruisje, dat hij van Oma kreeg, was meer betaald dan een missionaris noodig heeft om voor zijn negers een kerk te bouwen.

II

Nog geen half jaar oud, had hij reeds geleerd, dat je alles krijgt, wat je maar wil, door hard te schreeu-

[p. 375]

wen en met vuisten te slaan. De kinderjuffrouw, overigens van nette afkomst, meende het op dit punt niet met hem eens te mogen zijn. De ouders beschikten te zijnen gunste, waarop de kinderjuffrouw met een maand salaris naar haar nette familie terug werd gezonden.

Onder de vele andere dingen, welke bijzonder spoedig tot dit begaafde kind doordrongen, behoorde de wetenschap, dat 't personeel er is om paardje op te rijden of te schoppen en dat de ouders dienen om je vol te stoppen met snoepgoed.

Ook leerde hij al gauw 't onderscheid tusschen goed en kwaad. Braaf was hij, als hij z'n pap heelemaal op at; stout, als hij de poes op schoot nam om z'n bordje schoon te laten likken. De hond mocht je aan z'n staart trekken; als 't beest tegen je aansprong, moest je hem echter een fermen tik geven.

III

Op zijn zevende jaar deed hij zijn Eerste H. Communie. Toen leerde hij al kennen, wat eenvoud was, daar zijn ouders er geen feest van wilden maken en 't maar heel eenvoudigjes deden. Op 't diner werd dan ook alleen de familie genoodigd. Er werd wat champagne geschonken, waarvan 't kind ook 'n glaasje mocht proeven.

Des middags was 't kantoorpersoneel komen feliciteeren en iedereen had een sigaret op mogen steken.

Hij had een paar heel eenvoudige cadeaux gekregen, waaronder een zweepje met zilveren handvat voor den ponney, dien Oom Christiaan de volgende maand met hem zou koopen. - Al de aanwezigen hadden hartelijk gelachen, toen hij 't speelgoed op 't bellemeisje probeerde en meenden, dat 't toch wel een gezellig feestje kon zijn, al deed men 't ook maar in allen eenvoud.

IV

Gedurende zijn schooljaren leerde hij onderscheiden tusschen vieze en nette kinderen. Hij leerde ook optellen, deelen en vermenigvuldigen, hetgeen hem van pas kwam om te berekenen, dat hij precies vier maal zooveel zakgeld kreeg als de op één na netste jongen uit z'n klas.

Aanvankelijk waren zijn vorderingen niet zóó, als zijn aanleg verwachten liet. Een gesprek met 't hoofd der school en eenige extralessen hadden echter de beste resultaten.

V

Toen hij 19 jaar was, werd hij 't slachtoffer van een allerleelijkst lasterpraatje, dat aan de stamtafels van deftige café's fluisterend verbreiding vond. Vader wist echter de waarheid te achterhalen en kon volstaan met z'n zoon in een vertrouwelijk gesprek mee te deelen, dat hij hem best een pretje gunde, - hij (de vader) was vroeger ook geen heilig boontje geweest. - Men was 't echter aan zijn stand verplicht, daarbij vooral elk schandaal te mijden, - een raad, dien de zoon zich later op z'n talrijke zakenreizen naar Brussel en Parijs dankbaar herinnerde.

[p. 376]

VI

Liet 't zich dan ook tot dusver aanzien, dat er uit 't kind een keurig kapitalist zou geboren worden; toch dreigde deze geboorte op een gegeven oogenblik een miskraam te worden. Het was, toen de oude portier den jongeheer bescheidenlijk kwam storen in diens diepzinnige gepeinzen voor papa's open brandkast, waaruit hij vast een voorschot nemen wilde, op 't geen vroeg of laat toch zijn eigendom worden zou.

Het gesprek, dat zich toen afspon tusschen jongen heer en ouden knecht, had den jongeman bijna overgehaald tot de ketterij, dat 't wel eens mogelijk kon zijn, dat er onder de levende have van pa's fabriek ook nog wel eens een mensch te vinden was.

Een niet lang daarna uitbrekende staking bekeerde hem echter tot 't gezonde denkbeeld, dat de arbeiders een soort dieren zijn, wier grootste genoegen 't is kudden te vormen en hard te brullen, als ze rood zien.

VII

Toen hij 25 jaar was, kreeg hij van papa een aardig fabriekje. Zijn moeder zocht een lief, rijk vrouwtje voor hem uit. En bij 't huwelijk preekte de pastoor op den preekstoel, die een geschenk van Pa was, over God's zegen en 't zichtbaar neerdalen daarvan......

FRANZ VON OLDENBURG ERMKE

Het huizen van den redenaar.

Hoe mild spreidt steeds de K.R.O. uit Huizen,
Soms lang, soms kort, nooit permanent ge-waved,
Haar Roomsche blijdschap over brave huizen:
Programma's waar all' slechts is uitgezeefd.

Wuft zal uit Hilversum een Tango klinken;
- Wie denkt aan wuftheid, als de Kro haar zendt?
Een tekst mag nog zoo naar den mesthoop stinken:
Voor nette Huizen wijzigt Tauber z'n accent.

FRANZ VON OLDENBURG ERMKE