De Gemeenschap. Jaargang 6

[p. 437]

Vic Reinders
Tessander en de vlieg

Het had dien morgen gesneeuwd, een volle Maartsche bui, en Tessander had de witte vlokken bedicht in smettelooze regels, de zon, die niet scheen, bezongen, en vóór dat hij z'n vers beëindigd had, gezien hoe de azuur-strakke hemel daverde van het licht, terwijl in de verte een enkel wit wolkje naar den einder gleed. Als naar gewoonte morde hij in stilte, thans, wijl de zon schuin door z'n raam joelde en zich niet storen wilde aan zijn wereldvisie.

Tessander nu nam Goethe's Faust ter hand en las. Zijn omgeving verdween voor hem als gleed zij weg in een gouden schemer en hij zelf leefde slechts in de wereld die de dichter hem schiep.

Toen verscheen de vlieg.

Dartel, gelijk schepselen van haar soort plegen te zijn, cirkelde zij rond Tessanders hoofd of beschreef, uitgelaten, een wijden boog langs de wanden der kamer om eindelijk te komen rusten op den rand van den inktpot, waaruit Tessanders verzen geboren waren. Opziende van zijn boek hoorde hij als in een droom zijn eigen stem, murmelend: ‘Da sitzt eine Fliege’. Na dit feit vastgesteld te hebben, las hij rustig verder.

Edoch, doorheen de verleiding van Gretchen zag hij het beeld der dartele vlieg, waardoor zijn geest vaardig werd tot een diepzinnige alleenspraak.

- Gij weet, gevleugeld insect, voorzeker niets van de moeilijkheden des levens, anders toch waart gij ongetwijfeld niet zorgeloos als een zuigeling of roekeloos als een dronken man. Ik heb U toegesproken met woorden eener vreemde taal, waarin - dit valt helaas niet ontkennen - de menschen somwijlen angeschnauzt worden dat het licht hunner oogen ervan verduistert of hun adem verzuurt - maar dit was slechts een gevolg van een lichte afwezigheid

[p. 438]

mijns geestes, die den grooten dichter begeleidde naar de kamer der blonde Greta.

Met zijn blikken volgde Tessander de vlieg die thans verticaal tegen het vensterglas in de zon naar boven kroop.

- Gij zult mij listig dier, niet verleiden, om, evenals wijlen een onwijze bisschop, u in uw opwaartschen gang na te volgen. Immers, de onheilen uit deze dwaze poging geboren, staan mij nog te hevig voor den geest, om niet te spreken van de herinnering aan de waterzucht die gij in het hoofd van een onzer landgenooten baardet. Gij kent mij niet voldoende, want anders zoudt gij weten dat uw leven grootelijks gevaar loopt. Waarlijk, ik weet maar al te goed dat gij de stammoeder worden zult veler duizenden uwer soort...

Tessander zweeg, maar in zijn blikken gloeide de haat van gansch een voorgeslacht dat decenniën lang een verbitterden strijd gestreden had voor een volmaakte hygiëne.

Toen de vlieg bij Tessanders laatste woorden wederom nedergestreken was op den rand van den inktpot, achtte hij het oogenblik gekomen om toe te slaan. Maar hij beheerschte zich bijtijds, streek met de hand over zijn voorhoofd en hernam:

- Meen niet, satanisch dier, dat gij mij verlokken kunt tot een ijdele vervolging waarvan slechts menschonwaardige uitroepen en Godslasteringen het gevolg zouden zijn. Ik weet maar al te goed hoe gij uw kalmte bewaren kunt, terwijl wij, menschen, onze zelfbeheersching verliezen. Ik echter zal U vangen in de strikken van mijn geestelijk overwicht. Ik zal U blootstellen aan de verlokkingen van Gods vrije natuur. Zie, ik open het raam en wacht... Dáár is de zon en de blauwe lucht, hiér dreigt u een smadelijke dood door mijne hand. Daarbuiten zeilen de wolken als dronken in het licht, de boomen botten in het vroeg seizoen; ik doe mijn oogen dicht - wat zou ik anders doen? - een merel kweelt, terwijl het licht de aarde streelt...

Met een huivering bemerkte Tessander hoe zijn woorden

[p. 439]

begonnen te rijmen en hoe een machtige drang in hem opsteeg om te spreken in het rhythme eener strenge maat. Hij poogde zijn alleenspraak te vervolgen in vloeiend, ongebonden proza; helaas, de geest zijner rijmzieke jeugd was sterker dan zijn wil. En als een lawine ontrolden de rijmende regels zijn mond.

Toen zag hij hoe de vlieg in een sierlijken boog naar buiten zwierde en hoorde, als in een droom, de deur zijner kamer opengaan.

Tessanders vader, die zijn zoon zóó zag en hoorde, achtte het oogenblik gekomen om hem te verwijderen en, in een eenzame kamer, liefdevol te doen verplegen.

H. Schoonbrood