De Gemeenschap. Jaargang 4

[p. 168]

Boekbespreking

Kees Meekel: de dictator. Uitg. Uitgeversmij. Van Munster, Amsterdam.

Kees Meekel schept conflicten waarin de mannelijke, ruige kracht een reddende en overheerschende rol speelt. Hij heeft vermaardheid als de schrijver van de eeuwige kroniek van de forsche vuist. En als ik in zijn boeken een enkele maal een zekere gevoelige geaardheid kan vinden, lijkt het wel of hij direct daarna deze indruk weg wil nemen door weer flink los te donderen en de noodige gesmoorde vloeken en krachttermen voelbaar te maken in zijn verhaalgang.

Ik heb op deze plaats getuigd van mijn groote bewondering voor zijn bundel schetsen ‘Cowboys en Pioniers’ waarin pagina's en zelfs heele verhalen staan van een prachtige kracht en een diepgang van leven, die, als dat nog noodig was, hem hebben bewezen als een schrijver van het bepaalde ‘ras’ dat altijd bestaan heeft, los van generatie- en litteraire vormoorlogen.

De Dictator is een actueel boek, en een van de weinige, (ik herinner me De Rijke Jongeling van Eilkema de Roo) die geïnspireerd zijn door het Fascisme, niet als economische of sociale leer, maar door de uiterlijke verschijningsvormen van dit late Caesarisme.

Als kroniek van de eeuwige strijd tusschen individu en collectiviteit is het niet geslaagd. Als sfeermakende, moderne avonturenroman, wel.

Verder is dit een van de weinige boeken die het lezen loonen, en waar U dan na het lezen beter zelf over kunt oordeelen. Als vroeger in een van zijn schetsen, heeft Meekel er in dit boek weer behagen in een meisjesfiguur binnenste buiten te keeren, en vooral de mannelijke, geforceerde kant van een vrouwenkarakter uit te spinnen. Van dat stuk ben ik geen vriend. Maar misschien zijn wij allen te sentimenteel....

Gelukkig.

A.K.

Marie Koenen: bretonsche legenden. Uitg. Van Munster's Uitg. Mij. Amsterdam. (Geelruggenreeks.)

De drie schrijvende Maria's.... heeft Persijn eens schertsend gezegd. De meest schrijvende Maria, (niet alleen wat de quantiteit betreft), blijft Marie Koenen, al heeft ze na haar boeken als Parcival en De Wilde Jager niet meer zoo een typisch eigen boek geleverd. Ze is een van de weinige figuren, waarom nimmer strijdgedruisch heeft geklonken, en ook wel niet klinken zal, eenvoudigweg omdat zij, los van tijd en gebeurtenissen, haar droom voortspint met alle bezorgdheid en vrouwelijke koestering die haar karaks ter eigen is. Een vrouw met een volle historische kennis, doolt zij toch graag in die wazige kanten van de geschiedenis die haar milde fantasie vrij laten. De legenden trekken haar als een prachtig, bloedwarm archief van volkslicfde en leed, en zij vertelt ze na met een eerbied die wetenschapsmannen op dit gebied een lesje mag zijn.

Deze bundel Bretonsche legenden schittert hier en daar van een juweelige vrouwelijkheid, van een ontroerende beschrijvingskunst, van een geloofshelderheid die sterkt in deze dagen. Een echt boek dat ik mag aanraden om elkaar ten geschenke te geven, een troostend boek; een boek, tenslotte, dat over Bretagne meer vertelt dan een macht van essays en reisbrieven.

A.K.