De Gemeenschap. Jaargang 2

[p. 378]

Virgo-Mater

Zal ze ooit bang geweest zijn zooals wij, toen het wonder van het kind er nog niet was? Zij was zeker niet bevreesd, omdat haar verlangen van jongs-af onvertroebeld is gebleven. Zij zat stil te staren, en dan vouwden zich haar handen tot een gebed; zij vouwden zich over het kind in haar schoot. Maar ik wed, zij heeft er niemand over gesproken, want zij was nog een meisje, bedeesd en ingekeerd. Het goddelijke leven is in haar gekomen zooals het zonlicht door een glas; de warmte is tot in het binnenste gedrongen, maar het brooze vat is nimmer gebroken.

Ik denk aan haar, omdat wij dikwijls zoo bedroefd zijn om deze breuk in ons bestaan: het lichaam dat hongert bij de strenge onthouding van onze geest, de ziel die jammert bij elke vreugde aan het lichaam geschonken. Er bestaat geen middenweg in deze dingen, voor ons slechts lijden. Daarom, gij die U gelieven noemt, gelooft niet in het volkomen geluk; als ge dat in elkander vondt, waarvoor zou er dan nog een hemel zijn met God die sinds eeuwigheid daar op ons wacht? Hoe zullen wij ooit weten waarvóór hij ons dit lijden schiep. Dit te weten zal eens een deel zijn van ons geluk. Maar nu jammeren wij nog, en het schoonste is te jammeren met blijde gezichten. Met verrukt gelaat wil ik schreien; waren wij niet zoo in alle kamers van geluk?

Deze tijd, vriendin, is Advent voor ons, en het past nu te denken aan de maagd. Zij heeft zich nimmer bedroefd, om zichzelve, neen, nimmer. Maar heeft ze niet dikwijls geschreid als ze haar handen vouwde over het groeiende kind en bedacht, hoe groot zijn lijden zou zijn.... Want een maagd die moeder zijn kan, is als een bruid voor het komend leven, en als de dochter van een wetende liefde. Daarom zeggen wij ook: Ik groet u dochter van God-den-Vader, bruid van de Heilige Geest. Zij heeft zeker wel niets geweten van alle rumoer rondom haar, van geen volkstelling of het zoeken naar een herberg. Heel haar zijn was over het komende leven heengebogen met een overgaaf die geen grenzen meer weet. Een vrouw die langs kwam dacht: zoo'n jonge moeder en nog zulke klare oogen.

Kleine jongens liepen mee naast de ezel, omdat kinderen graag bij kinderen zijn. Zij heeft ze over de hoofdjes gestreken met een hand die nauwelijks het lichaam beroerde: haar hand kon niet meer de koestering bewaren. Aan de vader denkt niemand, die zorgelijk rondziet, wanneer de moeder reeds lang in een witte eenzaamheid staat, onvindbaar gehuld in haar geluk. Hij is de mindere geworden,

[p. 379]

omdat hij enkel nog maar ontvangen kan. De moeder echter gééft; ze geeft haar leven in één moment of jaren-lang, dit is gelijk.

Zoo zijn de grijze winterdagen plotseling in een sneeuwwitten dag geëindigd, van Advent wordt het Kerstmis, van kinderen worden wij ouders. In dit alles is vasten, bidden, verwachten en vinden besloten. Tasten door mistige avonden, tasten tusschen vreemde handen naar koesterende handen, de Meester vinden tusschen de woekeraars, de rechtvaardigheid die huist tusschen de mannen van 't bloed.

Hierom hebben wij al het verdriet, ondanks onze liefde, (nog steeds te kleine liefde), onze wanhoop terwijl wij vertrouwend bidden. Onze machteloosheid in de bitterste ure. Hierom wordt er veel geschreid door hen die zich gelieven noemen, en wonden zich anderen aan hun geluk. Hierom zijn de menschen vijanden van elkanders vreugde. Maar heimelijk zoeken zij toch wat het naaste is van alle dingen, en aan allen gemeen. Bij een doodsbed en als er een kindje komt op de wereld, mengen vreugde en verdriet zich het zuiverst ondereen tot geluk.

De maagd ontvangt het kind zonder pijn, zonder angst, zooals wij onze eerste liefde in het onbevangene van volkomen vlekkeloosheid. Zij doet niets dan uitbloeien, een bloeme-knop die op éénmaal opengaat wanneer een steile zonnestraal naar binnen dringt. Niemand is daarbij geweest, en nóg dempen wij onze stemmen, sprekende hierover. Want dit is wel de grootste geheimenis die ooit bestond: een levende moederliefde besloten binnen de klare verrukking van het meisje.

En wat mij nog steeds blij maakt en vreemd van alle dingen, ver van alle rumoer, is een vleugje hiervan te merken bij een kind dat met haar poppen speelt, het schoolmeisje dat van de klas vertelt. Ik zag het bij een meisje dat kousen breide, en bij een ander die elken dag met een onmerkbare glimlach aan 't werk ging, steeds hetzelfde werk. Ik zag het eens bij mijn moeder toen ik ziek was en zij de ramen opendeed, en bij een oude dienstbode die niet boos werd om mijn ongeduldige woorden.

Dagelijks, o moeder-maagd, zien wij iets van u, een wonder dat gij de menschen geleerd hebt, maar waarvan gij alleen de volheid bezit. Daarom, liefste van alle Vrouwen, leer ons goed te zijn. Leer het meisje uw stille schouwen en de woorden die gij heimelijk bewaarde in uw hart. Geef ons moeders.

* _* *

Voor ons die zich gelieven noemen, is er een bijzondere troost bij dit heugelijk gebeuren. De vreugde van heel de wereld werd geboren

[p. 380]

in een stal; zouden wij dan bang zijn onze vreugde te zoeken in de schamelheid des levens, wanneer onze vreugde lijkt op hém? Koningen bewonen de schuilplaatsen der dieren, sinds de huizen der menschen kooien van zelfzucht werden.

Omdat de moeder maagd was, ging zij mede op alle wegen, onbezorgd en slechts droef om het verdriet van anderen; ze droeg immers in zich het grootste geluk, dat straalde naar alle kanten, zoodat de menschen stilstonden en zeiden: Wie kan dit begrijpen, zóó arm en zóó blij. Jozef de vader zag het ook, en hij slikte van ontroering.

Gaat dan vrijelijk de wereld in, die elkander liefhebt om déze liefde. De aarde is u eerder te klein als zonder toevlucht, want de koestering die gij zoekt is alleen in de armen van God. Niets zal u deeren, uw schoonste ure vindt gij in een stal bij os en ezel. Laat uw geringste woning open voor schapen en herders, zóó-als voor engelen en koningen. Weest stil en hebt elkander lief, gelijk dit huisgezin, waar de maagd alle vreugde bewaarde in haar hart, en de moeder klachteloos leed, omdat zij liefhad zonder maat.

Zij beschermt ons, en allen die gelieven zijn met volle overgaaf des harten, zooals God dat gewild heeft.

ALBERT HELMAN

[p. *34]

HENK WIEGERSMA
DRIEKONINGEN