De Gemeenschap. Jaargang 1

[p. 164]

De geboorte

(Fragment).

Toen de verschroeiende samoen over de aarde was gegaan -
heuvelen lagen zwart-gebrand en de steden verdord als gemartelde
monden,
de syrinx der vertwijfeling gilde van horizont tot horizont
en de laatste chimaera grijnsde krankzinnig op het trillende zand,
een mensch sloeg zijn nagels aan de aarde

die stom bleef -

toen de visschen scholen in de diep-zee, de wilde dieren met bevende
neusgaten in de ravijnen,
toen de groote stilte nabij was

een knaap ontwaakte op een plek met bloeiend gras
die in de schaduw van de hand des Heeren lag.
Hij wiesch zijn slapen in de koele kreek:
de oever was herboren waar hij stond,
de handen tot een schelp om zijn rijpenden mond
zette
en een lange schreeuw over de beemd uitzond
waar zijn makkers sliepen.
Zij schoten wakker uit een leegen droom,
de morgen schaterde achter het raam,
een klaproos rees tot voor de ruit
en in het witte schamp-licht vonkten de glazen van een donker feest,
door de laatste gasten in een schrik verlaten.
Zij grepen steenslinger en tasch,
zij riepen elkaar door de muren aan

en het was

of een hooge golf hun zielen opzoog
in een vaart naar het onbekende land
waar de nooit-gedoofde lamp rust

die in het lijf van heiligen brandt.

Hun oogen blonken als ijsvloeren

onbeslagen

die die zon uitdagen.

[p. 165]

 

Stout spande zich hun wil als de stalen bint van een spoorbrug over

 

den stroom

 

en hun lied was sterk: een Roelantshoorn achter de bergen.

 

 

 

Raak ons niet aan, als wij klimmen tot de sterrenvelden!

 

Raak ons niet aan, als wij graven tot het hart der aarde!

 

Al moesten wij de poorten breken van duizend forteressen,

 

al moesten wij kruipen onder de huilende granaten der slagvelden,

 

al moesten wij dalen in grafkelders

 

en wroeten in de zwijgende kluizen der banken, waar het valsche

 

goud blinkt,

 

met doorschoten vlaggen staan op barricaden

 

en proeven het zure brood der gevangenen,

 

met de armen verschopt zijn

 

en in de danspaleizen den Heiligen Geest verkonden -

 

het nieuwe lied dat de zielen opstiert met het fel élan van fonteinen

 

beeft in het solemneel gebaar waarmee een vader zijn arm slaat om

 

het kind,

 

het giert aan onder de mastodont-ruggen der stations - ijzeren korven

 

van het nijver leven -

 

met duizend treinen, fluitend van het eind der aarde,

 

het zoemt in de wit-gekielde vloten die snijden zee, de zwarte ruimen

 

vol glanzend graan.

 

Trillend staat het boven de wolken in een gonzenden dender van

 

aëroplanen,

 

het zingt in den man op de prairie die met zijn paard spreekt,

 

den pianist van het strijkje, die insliep na den laatsten dans,

 

in melancholie - o, Abendrot! - waarvan die zachte Russen zongen,

 

toen kinderen vroegen een boterham in de donkere bedspelonk

 

en nog voor de bril van den pandjesbaas op den laatsten bruiloftspronk.

 

In de bleeke proletaren, uit het roet der stegen gekropen -

 

ze treden de gele zon dood die hard over de grachten stond -

 

sloeg het lost triumfant en ontspande

 

uitgebrande werk-nekken, bevend als knapen in het zilte morgenbad.

 

Het lachte in jonge meisjes, wiegend de lenden in het lommer der

 

hooge laan,

[p. 166]

 

in het oog der onvruchtbare vrouwen die het geluk van moeders begrijpen

 

en in den mond des priesters die het kind den catechismus leert

 

verstaan.

 

 

 

De aarde lachte breed

 

op het licht van eindelooze meien,

 

rivieren voedden het land,

 

bloemen bestarden de weien:

 

o, hart-der-wereld, Christus, kwam Uw duizendjarig rijk hun diepe

 

hart verblijden,

 

toen zij ontstegen den weemoed van het stervende getijde?

 

Zij stonden wit van geestdrift -

 

maar de oude vijand waagde zijn sprong:

 

nimmer lieten verleden eeuwen af

 

waar een mensch zijn strijd begon.

 

 

 

JAN ENGELMAN.