Gard Sivik. Jaargang 2

[p. 7]

cornelis bastiaan vaandrager / tweestrijd

‘Moeders mooiste ben je niet, Lichaam’, zeiden ze vaak tegen hem, maar zij hadden ongelijk, want hij was enigst kind. Als hij dat laatste als argument aanvoerde, lachten ze hem uit, dromden om hem heen en sarden hem met lange vuile vingers, waarvan de nagels langzaam en tergend in zijn kleren en huid haakten. Lichaam groeide dan uit tot een rode vurige bal en op het moment van barsten viel hij uit, blind en niets ontziend. Dan kreeg hij honderden handen en voeten en het evenwicht was even, heel even hersteld.

Het meest vreesde hij de wekelijkse vechtpartij met Hugo-met-de-ene-arm. Allen haatten Lichaam, maar Hugo vooral en die haat was wederkerig.

Er ging geen week voorbij of er werd gevochten in de nauwe straat waarin de school van Lichaam gelegen was. De medescholieren waren zo gewend aan het wekelijkse gevecht, dat ze, als er geen aanleiding bestond, er eenvoudig een maakten om de tweekamp tussen Lichaam en Hugo-met-de-ene-arm niet te missen.

Niemand wist precies hoe Hugo die andere arm was verloren. Sommigen zeiden dat er tijdens een excursie naar de havens, toen hij nog op de lagere school zat, een hijskraanlast omlaaggekomen was, op Hugo's arm. Anderen brachten Hugo meer in de sfeer van de sprookjes met de sadistische vaders en vertelden dat toen Hugo nog heel jong was, zijn vader tijdens een familietwist met een hakmes zijn halve arm had afgehouwen.

Niemand wist de juiste toedracht. Niemand durfde het hem te vragen. Zelfs de meisjes konden hem het geheim niet ontfutselen. Maar daar moet bij gezegd worden dat Hugo's kontakt met de meisjes uiterst gering was. Soms ging een meisje eens een avond met hem mee, altijd uit nieuwsgierigheid. Hoe zo'n eenarm zich zou gedragen bij de liefde, maar spoedig griezelden zij van het stompje dat mee wilde strelen over de meisjeslichamen, zonder hartstocht op te

[p. 8]

wekken, minder nog dan een stok die pijn, vuur kan veroorzaken.

Zo was de tijd altijd te kort dan dat de meisjes er toe kwamen Hugo naar de oorzaak van zijn stompje te vragen.

Deze terughoudendheid van de meisjes voedde de gift-dieren der jalouzie die leefden in Hugo-met-de-ene-arm. Het oerkonflikt met Lichaam werd er mede door bepaald, want al was Lichaam dan volgens de school moeders mooiste niet - hij was het wel - toch wezen enkele trekken in zijn gelaat, zijn houding, tred en kleding op een verschijning die binnen afzienbare tijd zeker niet onaantrekkelijk zou zijn. De meisjes voelden dit intuitief reeds. Hun haat was dan ook veel milder dan die der jongens. Zij haatten mee, bang de gunst der anderen jongens te verliezen. In wezen droegen zij Lichaam een goed hart toe.

En in de kontroverse Lichaam-Hugo-met-de-ene-arm: zij wensten liever een minder mooi dan een onvolledig lichaam. Waarom werd Lichaam nog meer gehaat? Om zijn zwijgzaamheid. Om de lichte ironische trek rond zijn lippen. Velen legden dit uit als geniepigheid, achterbaksheid. Velen vonden hem ook berekenend. Lichaam maakte altijd de indruk, mee te willen doen, maar niet te kunnen. Zelfs als zijn prestaties, - vooral in de gimnastieklokalen en op de sportvelden kwam dat tot uiting - werkelijk niet onverdienstelijk waren en soms zelfs verrassend beter dan die van de anderen, dan toch werden zij schouderophalend en minachtend bekritiseerd, omdat het toch altijd maar Lichaam was en bleef die de prestaties had verricht. Lichaam was eenvoudig een buitenbeentje en minder intelligente en minder presterende jongens werden toch meer gevierd omdat zij hun eigenschappen zo goed wisten te verkopen onder een brallende en bravoerachtige houding dat de kleinheid ervan niet opviel.

Lichaam kon dit niet. Lichaam was zichzelf, was Lichaam en niemand anders. Als hij niets te zeggen had, hield hij zijn mond. Trachtte geen konversatie te forceren, of te imponeren, of te vleien. Hij zweeg liever. Het leek wel of hij zijn woorden spaarde voor tijden dat spreken van belang

[p. 9]

zou worden. Als van hem verwacht werd dat hij sprak, tijdens de les, of op debatingavonden, dan roerde Lichaam zijn mond wel.

Lijnrecht stond dit tegenover de mentaliteit der sporttypes en meisjesjagers. Men vond Lichaam eenvoudig vervelend. Langzaamaan werd hij uitgestoten, geboycot. Langzaam groeide de haat tegen Lichaam.

En als iemand gehaat is, zoekt men een straf voor hem.

Het begon met uitlachen in de klas, met natte sponzen en beledigende opmerkingen.

Lichaam bleek niet vatbaar voor de kwetsende woorden, koos de wijste partij, ging op een verhoging staan. Fout van Lichaam. Want zoals in elke gemeenschap: ook in deze kleine: als iemand die toch al niet geliefd is, zich nog fier verheft bovendien, kan dit de haat en wraaklust alleen maar vergroten. Ook de ontkledingen in de poort na de middaglessen deden Lichaam uiterlijk niets. Met effen gelaat kleedde hij zich onder de spottende blikken van de jongens en nieuwsgierige blikken der meisjes weer aan. Eenmaal toen ze zijn geslacht met teer ingesmeerd hadden, stond het huilen hem nader dan het lachen, maar hij wist zich goed te houden.

Andere buitenbeentjes hebben meestal nog het nadeel van hun ouders die bij dergelijke gelegenheden menen de juiste pedagogische maatregel te nemen door naar het schoolhoofd te stappen, zonder zich te realiseren dat zij hiermee het lot van hun kind nog verschrikkelijkker maken, want verraad aan de ouders is verraad aan de school en heeft zijn terugslag op de kwelgeesten die op hun beurt met verdubbeld sadisme terugslaan.

Lichaam was zo gelukkig slechts een oude ongeinteresseerde grootmoeder te bezitten. Hij wist zijn geslacht, zonder dat zij het merkte, te reinigen.

Tenslotte vond men de juiste straf voor Lichaams anderszijn in een wekelijkse strijd met Hugo-met-de-ene-arm.

Hugo kon zich door die ene arm veel permitteren. Men gaf hem veel toe al had hij ongelijk. Als een soort kompensatie voor die ene arm. In de arm en hand die hem restte had

[p. 10]

zich de kracht van de verloren arm en hand samengescholen, weg van het stompje, zodat zijn slagen als die van een moker neerkwamen.

Lichaam vocht als een roofdier. Men had een van zijn armen op zijn rug vastgebonden. Een grote onrechtvaardigheid, want twee normale armen konden nauwelijks op tegen Hugo met zijn ene arm. En vaak gebruikte hij zijn stompje ook nog, dat hard als een stok kon stoten.

Lichaam werd achteruit gedreven, vier straten door, om het huizenblok, waarin de school gelegen was. Soms kon hij een slag terug geven, maar dat was niets in vergelijking met de regen van slagen, die Hugo op zijn hoofd en lichaam deed neerdalen. Zijn gezicht was met bloed bevlekt. Een neus meende hij niet meer te hebben.

Hij wilde zich omkeren en op de vlucht slaan, maar aan alle kanten zag hij grijnzende maskers. Zij wierpen hem terug naar zijn kwelgeest en een nieuwe vloed van slagen trof hem tot hij beurs werd. Hij wist zich terug te trekken tot hij met zijn rug tegen een muur stond. Soms ontweek hij en dan trof Hugo's vuist de muur. Woedend schuim en bloed stroomde uit zijn wrede bek.

Lichaam gleed uit. Bijna al zijn krachten waren uitgeput. Hij sloot zijn ogen en wachtte op het einde. Zou Hugo nooit ophouden?

Hugo zat boven op hem en beukte zijn gelaat. Nu en dan sloeg Lichaam even de ogen op en zag dan door een waas van bloed en tranen de schuimende rode kop van Hugo en de sektor die zijn vuist aflegde. In een flits zag hij het stompje dat door een soort wollen mofje beschermd werd.

Hij richtte zijn hoofd op en hapte naar het stompje. Toen hij zijn tanden erin zette, beet hij met de wollen huls een stuk vermolmd hout mee. Hugo gaf een bovenmenselijke, angstaanjagende schreeuw en sprong van Lichaam af. Allen weken achteruit en gilden toen zij uit de mouw kronkelende wormen zagen komen.

Hugo keek met dierlijke blikken om zich heen en joeg iedereen op de vlucht.

[p. 11]

Toen Lichaam de ogen opende was de straat duister en verlaten. Hij wist de witte wormen nog juist te ontwijken toen zij zich al in het verlengde van zijn vingers wilden leggen om de aanvreting te beginnen.

Het was negen uur, eer hij, kreupele Lichaam, thuis was. Zijn grootmoeder merkte niets.

Ondanks de nederlaag voelde Lichaam blijdschap. Hij liet zich de volgende dag ziek melden op school.. De dag daarop ook.

Toen hij weer op school kwam, was het of een verstikkende doek weggenomen was. Van Hugo hoorde men niets meer. Niemand durfde zijn naam nog noemen. Hij was geen mens.

Voor Lichaam begon een nieuwe strijd. Met zichzelf.