Gard Sivik. Jaargang 1

[p. 4]

de trein

...en ik at het roet uit de trein omdat de dag niet bestaat en de nacht nog erger is.
uit ‘ROET’

Wij zitten in een treincoupé en hijgen.

Mijn scheerapparaat ligt met schuim en haartjes op het zuiver licht-groen tafellaken. Zal er ooit iemand zijn om, het te reinigen?

Mijn moeder is een oud mens reeds. Bijna zeker dat Johan de fles melk bij haar niet zal willen drinken.

Als hij vijftig dagen naeen niet drinken wil, ligt hij gestorven, gesteld dat wij vijftig dagen naeen in deze treincoupé halsstarrig blijven kijken naar de regen op de koeien, naar vereenzaamde boeren onder de regen.

Alleen omdat zij met haar voet mijn been raakt zeg ik haar dat mijn lip nog steeds bloedt en houd mijn zakdoek tegen mijn wang gedrukt. Met mijn ogen tracht ik haar welwillendheid vriendelijk te beantwoorden. Dan zie ik door de voorbijvliegende ramen dat de regen boven het landschap blijft hangen. Soms, op zulke monster-achtig-geroutineerde ogenblikken kan ik plots opnieuw beginnen geloven in mirakels, en consequent door-gedacht uiteindelijk ook in God.

Ik staar, uitzinnig van verlangen op het wonder, naar dezelfde regen. Opnieuw ligt daar mijn scheerapparaat, langs één zijde is het wit schuim, met donkere streepjes haar, rose gekleurd.

Johan heeft niet willen drinken, dat wist ik vooraf. Vóór het slapen gaan zal hij wellicht des te meer lust hebben in zijn papje. Maar het feit is in elk geval niet goed te praten. Lang kan ik echter mijn aandacht er niet bijhouden. Een ganse dag in stad kuieren, zoekend naar kerstboomversieringen, maakt mij meer vermoeid dan 24 uur thee drinken, sprekend met iemand, die bij mij is binnen gekomen.

[p. 5]

Wanneer ik omzeggens in de slaap verzink, vraag ik mij verschrikt af waar mijn vrouw de ganse dag is gebleven. Het kost een erge inspanning mijn geheugen, dat uit mij is getreden en zich reeds gereed maakt voor de komende nacht, terug bij mij te krijgen. Dan weet ik dat mijn vrouw de ganse dag tesameni met mij gejaagd heeft op kerstgeschenken. Vreemd, soms kan ik mijn actetas onbewust van op de tram naar mijn bureel brengen en een uur later verschrikt opspringen, overtuigd dat ik de actetas op de tram heb achtergelaten. Het gebeurt nu ook reeds met mijn vrouw. Ik moet op mijn zaken letten.

- Bloedt het nog, vraagt zij.

Ik heb slechts te bevestigen met mijn ogen en mijn wang wat dieper in mijn zakdoek te drukken.

- Ge droomt gedurig, zegt zij ietwat afkeurend.

Misschien omdat ik haar verontwaardigd aanstaar zegt zij er nog bij dat ik luidop heb gesproken.

Ik zeg ter verduidelijking dat ik mij terug thuis dacht, reeds in bed en bijna ingeslapen, en te laat zie ik dat zij het nu helemaal niet meer begrijpt.

- De mensen kijken naar je, vergoelijkt zij.

Dat is mooi van haar, dat zij mij opmerkzaam heeft gemaakt op de mensen. Immers, mijnheer pastoor leest zijn brevier, men zal het nooit anders zien; maar als hij zich toch verplicht gevoelt steeds maar opnieuw een kruisteken te slaan, zouden ze die mensen moeten verplichten, vind ik, minstens eerste klas te reizen, want het werkt te aanstekelijk. Of heeft hij tot op heden helemaal geen kruisteken gemaakt, en denk ik er dit zo maar bij. Hij ziet er opgeruimd uit en toch sereen. Ik hou van serene mensen. Ik hou ook van de visser naast mij. Zijn handen werden tot een paar maanden na zijn geboorte nog gewassen, maar zij zijn een symbool van een gezonde geest, waar geen twijfel in schuilt. Die mannen verdienen de dag van heden veel geld. Felle handen en goed.

De spoorwegarbeider ziet er maar krenterig uit. Zijn spuwen tussen zijn voeten, en toch telkens bijna op mijn

[p. 6]

rechtse schoen, vind ik althans minder hygienisch dan de onophoudende rookwalmen uit de mond van de visser; het ruikt naar uitheemse tabakken.

Ik zie ook mijn vrouw zitten. Eigenaardig is het, zijn eigen wettelijke vrouw omzichtig te begluren met de ogen van een pastoor, een doodgewone reiziger, die mogelijks spoorwegarbeider is.

Zij ziet er van goede komaf uit; wat tenger en zeer jong. Zij heeft wel degelijk een trouwring aan, niet geschminkt, hoogstens haar lippen misschien heel lichtjes aangezet. Het vrouwenblad, waarin zij leest, is een eerbaar weekblad.

Zij is nog zeer jong, geen twintig jaar, en ik ben er omzeggens zeker van dat zij zwanger is, te ver uitgezet. Deze kunnen er tegen kinderen te krijgen, haar handen zijn zuiverder dan van een visser bij zijn geboorte.

Maar dit meisje ziet er tenger uit en zwak. Het zou best een teringlijdster kunnen zijn: ‘'t Hindert niet als ik rook?’

- Helemaal niet, zegt zij. Zij kijkt mij open aan en het stelt mij gerust; de eerste seconden dacht ik zo waar dat ik haar deze vraag had gesteld.

Iemand klopt mij op de schouder. Het doet mij niets. Op mijn bank zitten wij reeds met zijn drieen, op de andere slechts met twee. Men klopt opnieu. Geergerd wend ik mij om. - En het mirakel is geschied; consequent dus doorgedacht bestaat God wel degelijk.

- Ik heb plaats genoeg, zegt hij, blijft U gerust waar U zijt.

En, als ik er niet te onbescheiden door wordt, wat is nu Uw mening over Uw vrouw?

Aarzelend zie ik hem aan en zoek vluchtig en niet overtuigd welk van de drie meningen ik naar voor zal brengen. ‘Nee, dringt hij aan, het liefst Uw eigen persoonlijke mening. Nee? gaat dit U niet af, vraagt hij zorgelijk. U wilt mij toch niet overtuigen dat U nog nimmer Uw eigen vrouw krities hebt bezien, of wel?’

[p. 7]

- Zij is een goede vrouw, zeg ik.

- Ongetwijfeld, zegt hij, en verder.

- Zij bemint mij, zeg ik oprecht, maar mijn stem wordt onwillig.

- Dit is reeds veel, beaamt hij goedig. En U zelf, zijt U wel de geschikte man op Uw plaats? Nee, ik heb het niet over DP's; die bestaan immers niet, of beter, iedere mens is displaced. Maar in het maatschappelijk bestel, zoals het nu eenmaal is, kan men ook ver buiten de lijn liggen.

- De doden, zeg ik mismoedig.

- Inderdaad, de doden, zegt de man. Zij die voor eeuwig eenzaam zullen blijven.

- Ik ben ter bestemming, zeg ik gretig, en zie voluit naar de man. Hij is er niet meer. De mensen drijven mijn vrouw en mezelf de trein af en het station uit. Zij drijven ons het station in en de trein op.

Er zijn wel heel veel mensen op de wereld, stel ik met hernieuwde belangstelling vast.

Nu ligt mijn scheerapparaat daar nog steeds, onafgedroogd. Het zuivere licht-groen tafellaken zal er door besmeurd worden, denk ik.

- Heeft dit wel enig belang, vraagt de man, die, bij gebrek aan plaats, in mij heeft plaats genomen.

- Het regent nog steeds, zeg ik, en ik voel hoe hij mij doorziet en meewarig met het hoofd schudt, als had hij diep medelijden en oprecht verdriet met mij.

- Bestaat God werkelijk, vraag ik om hem op te beuren en mijn eigen gedachten weder vrij te krijgen.

Onmiddellijk staat hij op en gaat heen. ‘Wat zijt U vreselijk eenzaam’, mompelt hij nog en ik weet niet of het treurig klinkt dan wel vol afkeer.

Dodelijk vermoeid ben ik geworden. Een ganse dag kerstgeschenken samenkuieren is zenuwslopend werk.

[p. 8]

Slaapwel, zeg ik tol mijn vrouw. Als zij het niet verstaat kan zij nog altijd denken dat ik opnieuw aan het dromen ben; dat ik, zonder aanleiding of reden, luidop heb gesproken.

Nu heb ik mijn moeder nog vergeten te vragen of Johan zijn melk heeft willen drinken.

jos. a. deroose

Heist a/z, 5 Februari 1955

paul snoek