Erts. Letterkundige almanak. Jaargang 2

Emmy van Lokhorst /
Gedroomd dansen

Laag aan den teergrijzen hemel hing een oranje maan als het bovenstuk van een fantastisch-giftige paddestoel; glanzend zwart stonden de stammen tegen den nevel en een ouderwetsch rijtuig rammelde over den donker bebladerden weg waar snelle fietslantaarns heen en weer schoten als vuurvliegen.

Het bosch waar de damp werd opgesloten in de smalle laantjes lokte haar; zij had willen loopen over de harde wegen met puntige steentjes aan den kant, willen loopen, loopen.

Maar zij bracht den avond door in een benauwde zaal

[p. 74]

die voor een feest getooid was. Er dreef om haar heen een stroom en tegenstroom van stemmen en bewegende gedaanten, vervagend in de rookerige ruimte waar van het hooge plafond lampen neerhingen aan lange staven. Na middernacht gingen de bijeengekomenen huiswaarts en de feestzaal was nog slechts een onttooverde ruimte waarin de lampen aan de lange rechte staven dwaas en fel bleven schijnen.

Er werd gesloten; in de tochtige vestiaire met de gruwelijke geelhouten gevaarten waaraan geen kleeren meer hingen, trok zij haar mantel aan, gereed om door den zachten regen naar huis te wandelen met een verwonderde teleurstelling.

Maar de laatste groep feestgangers besliste anders. Een korte bespreking, enkele bevelen en een rijtje taxis reed voor het gebouw. Men drong haar in een der wagentjes, waar zij met hun vieren, knie aan knie, gedoken in hun kraag, elkander met voldoening en verwachting glimlachend aankeken.

Beslagen ruiten, een snelle vaart door vreemde straten. Een oogenblik trachtte zij den weg te herkennen, toen gaf zij zich over aan den mist die alles onherkenbaar maakte. Dit was niet haar stad, het was ergens ver weg, in een ander land, in een ander werelddeel. Een glanzend water, hooge huizen, een breede bocht - de vaart werd sneller en zij renden voorbij de andere wagens, die als woeste lenige dieren voortjoegen in de onbegrensde ruimte van den mistigen nacht.

Van dat oogenblik af was zij verlost van de werkelijkheid. Alles wat haar omringde, werd een schaduwige herinnering aan vroeger, toen zij opgesloten was in haar ommuurde ik. Alles was mogelijk en een nauwonderdrukte jubel steeg in haar op om deze jacht die bevrijdde.

Stil stond de wagen. Met de anderen trad zij een onbekend huis binnen. Haar voetstappen zonken weg

[p. 75]

of zij zich voortbewoog over wolken. Een teedere, bloesemige warmte kwam op haar toe en behoedzaam licht gleed langs haar oogen die aanvankelijk zich schuw wilden afwenden.

Toen werd een verre muziek hoorbaar, een bijna fluitend stuwen van hooge klanken, waardoorheen een carillon speelde. - Soms werd het geluid sterker of het dichterbij kwam, dan scheen het als een adem te vervagen. Op mysterieuze wijze stelde deze muziek zich in verbinding met ongeweten krachten van haar vermoeid lichaam. Het was het rhytme, het was het stuwen en teloorgaan, het was een heerlijk zoete melancholie die drong, die meenam en deed wiegen, deed zweven over geluidlooze tapijten door het stille nachtelijke huis. Het werd een groote geheimzinnige grot, door Aladin-lampen verlicht, en met vele gangen die leidden naar onbekende verten. Zij danste, danste. Zwijgend, ernstig, doortrokken van weemoed om de verloren werelden die achter haar lagen, vervuld van heimwee.

Zij danste, danste....

De uren gleden voort in de als koelte voorbij waaiende teere muziek; soms sloot zij haar oogen en liet zich meenemen op deze zachte koelte. Deinend en stuwend bewogen de paren - een lichte golfslag, een verdunnen en snel uiteenvlieden als waaiende nevels.

Eens opende zij haar oogen en door een spleet in de groote donkere grot zag zij het violette daglicht breken. Iemand opende de gordijnen, de breede deuren en daar was de dag. Een witte dag en een witte mist als een vacht boven de rivier.

Maar geluidloos vielen de gordijnen toe en zij bewoog zich weer op het tooverachtig rhytme. Zij sloot zich weer in de warme donkerte, in de zoete stilte van de grot, en het was weer het deinen van nevelen tot gedaanten verdicht.

[p. 76]

Naar een teekening van v. Uytvanck.

Een zachte kreet klonk door het stille huis en zij volgde de moeder naar de kinderkamer.

In zijn witte bedje zat hij recht overeind en keek tusschen de spijlen door. Zijn dekentjes waren wolken en hij keek van heel ver neer op de aarde. Zijn kort leven-van-het-bloed was doorschoten van bewustzijn, maar nog slechts het allereerste, dat zich uit in teedere, heldere aandacht van een paar groote glanzende oogen. Hij was zoo wijs in zijn zwijgen en zijn kindergezicht was overstroomd van licht dat wij niet meer kennen. Vanuit zijn vredig neerliggen keek hij zijn moeder aan, helder en met de liefde waarvan zijn klein leven doortrokken was, sloot toen zijn oogen en lag met het kopje terzijde gewend, opnieuw in slaap. Zijn bewegingen, zijn kijken waren eenvoudig maar met de waardigheid en ernst die slechts een kind bezit. Bij zachten

[p. 77]

droeven regen keerde zij door den koelen morgen naar huis; haar lichaam werd frissche lakens gewaar, haar hoofd zonk op het kussen en nadenkend de kamer inziend sliep zij in. De uren verstreken en het drukke leven in de stad gonsde en dreunde terwijl zij roerloos neerlag. Laat op den middag ontwaakte zij. De droefenis van alles was nu bijna teeder. De dag maakte zich klein en kromp in, om haar niet te hinderen. Een vreemde bevrediging gaf het, de dingen te zien staan zooals zij altijd in werkelijkheid waren: ernstig-aanwezig en in zichzelf besloten.

Grammophoon- en radioklanken drongen tot haar door. Het was Zondag en eeuwen had de wereld al bestaan. De regen daalde langs het raam en reeds werd de kamer donker van den avond.

Behoedzaam stond zij op en merkte de overzware beteekenis van alle voorwerpen. Veel koud en helder water koelde haar gloeiend hoofd; er was binnen in haar een zeldzame stilte. Zij was tevreden toen zij gekleed en met zorg gekapt, de trap afging en de voordeur opende.

De wereld was voortgegaan met het dagelijksch bewegen; zij zag de trams rijden, een kind huilde op vaders arm en in den donker geworden hemel schoten roode en blauwe letters op als nachtbloemen. Twee dronken matrozen liepen zingend langs de gracht, de lucht was vol gedruisch dat haar niet aanging.

En waar zij theedronk, in een kleine warme zaal vol menschen, bekeek zij met verwondering haar kopje, den kellner, de naast haar gezeten familie. Niemand was verwonderd, slechts zij aarzelde in het herkennen; zij weifelde bij het terugkeeren naar de planeet, waarop zij scheen thuis te behooren, doch die zij dien nacht was ontsnapt.

Weemoedig en toch met een toegevenden glimlach liet zij het aardsche leven weder om haar opstijgen. Het

[p. 78]

waren snelgroeiende planten, die haar omringden en overwoekerden en met de aarde weder één maakten.