Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 47

[p. 421]

De blauwe vaas met begonia's
Door Elisabeth Oberstadt

IK belde twee keer aan het heerenhuis, waar men wegens de tijdsomstandigheden de bovenétage verhuurd had, en waar Laurette Germain haar kamer, die tegelijk als atelier dienst deed, op de tweede étage aan de achterzijde had.

Twee maal bellen was voor haar, en het duurde niet lang voor zij beneden was, en mij binnenliet.

Zij zag er wat betrokken uit.

‘Ik dacht, dat ik je juist stralend en glorieus zou zien,’ zei ik. ‘De reactie,’ antwoordde Laurette. ‘De vorige maand maakte ik nog twee van mijn beste stillevens. Dan komt het zorgen voor de lijsten. Het berekenen van alle onkosten! Het ophangen! Dan, als alles klaar is, het zitten daar, elken dag! Het afwachten....’

‘Ik begrijp,’ zei ik. ‘Je bent afgewerkt en doodmoe.’

Laurette Germain had, nadat ze jaren heel terug getrokken en eenzaam geleefd had, en de buitenwereld haar bijna vergeten had, een tentoonstelling van haar werk in de Kunstkring gehouden, en het was een artistiek succes geweest. Er werd eenstemmig in de bladen verklaard, dat zij een groote kunstenares was. Door niemand minder dan Cornells Veth in de Telegraaf werd zij een uitverkorene genoemd. Zij werkte met de verrukkelijkste kleuren....

‘Wij zijn zoo blij, Laurette,’ zei ik. ‘Eindelijk is het ook eens gezegd, wat men voelt, als men voor een van je bloemstukken zit. Dat er een lìcht van uitgaat! Men ziet als in een fijnere sfeer, die je iets geeft, die je vertroosting zou kunnen brengen, waar alles faalt.’

Ik viel op een stoel neer tegenover de teer blauw gekleurde vaas met witte begonia's, die nu weer op zijn gewone plaats op den ezel stond en zuchtte even.

‘Ik was al bang, dat de vaas met begonia's weg zou zijn, ofschoon ik het je moest toewenschen. Als ik je witte begonia's kon nemen! Ik moèst ze vandaag zien, daarvoor ben ik hier gekomen! Alles is zoo grijs buiten, de wereld is zoo somber! De schaduwen wijken niet, zelfs bij jou niet, waar je het nu al lang verdiende buiten alle zorg en stralend te zijn!’

‘Ik heb nu tenminste een stoel,’ zei Laurette.

‘Een stoel?’ vroeg ik verbaasd.

‘Heb je dat nog niet gemerkt? Een gemakkelijke leuningstoel. Je zit er in. En je raadt nooit, wat die mij gekost heeft!’

‘Hoe kan ik dat raden?’

‘Drie gulden. Gekocht op de Markt! Er mankeert niets aan. Alleen een klein, versleten plekje, waar nu dat kussen op ligt.’

[p. 422]

‘Waar jij die koopjes altijd ontdekt!’

‘Ik moet de menschen toch even op hun gemak kunnen laten uitrusten, áls er tenminste iemand om te kijken kòmt,’ zei Laurette. ‘De kosten van mijn tentoonstelling heb ik er juist uitgehaald. Ik heb mijn succes gehad, mijn critieken! Ik ben er ook gelukkig mee.... heel gelukkig! En ook dankbaar! Maar nu kán ik ineens niet meer! Dat eeuwige gesloot en gereken! Ik moet nu aan wat anders gaan denken om mijn hersens rust te geven. Ik zal je zeggen, ik ben nu bezig aan het uitzoeken van een nieuw avondtoilet.’

‘Wat?’ Ik was zoo verbaasd, dat Laurette lachte, tot ze de tranen in de oogen kreeg.

‘Monsieur van der Leye,’ zei ze.

‘Ja?’ vroeg ik. ‘Monsieur van der Leye! Daar heb je me van verteld! Hij woont hiernaast. Je buurman! Hij leverde de gracieuse avondtoiletten voor je benedenbuurvrouw op de eerste étage. Tailleur pour dames! Haute couture!’

‘En tegelijk artiest!’ zei Laurette. ‘Hij weet wat een goed schilderij is; hoorde dat hierboven een atelier was en liet vragen, of hij mijn schilderijen mocht komen zien. Hij is Parijzenaar!’ lachte Laurette.

- Une grande artiste doit s'habiller comme une reine!

‘Ondanks dat zijn gedistingueerde clientéle nog altijd even groot is, zijn er geen contanten. Maar monsieur van der Leye bewondert mijn bloemstukken. Hij moést mijn anemonen hebben en een van mijn stillevens! De koop is zoo goed als gesloten. Ik kan een avondtoilet krijgen en een wintermantel met astrakan kraag.

Ik zal je laten zien.’

Laurette ontsloot haar kast. Ze haalde er een zeer élegante avondjapon uit, zwarte zijde, met een crême-kleurig kanten schouderstuk en kanten mouwen.

‘Prachtig!’ zei ik verrukt. ‘Die zal je staan! Nu moet je je er ook eens ergens mee vertoonen.’

‘Ik geloof,’ zei Laurette peinzend, ‘dat ik een zelfportret zal maken.’

Ik zag in haar oogen een visie van wat dit schilderij eens zou worden. Ik zag naar de mooie, matblonde tint van haar golvend haar, met een enkel, nog haast onzichtbaar zilveren vlokje langs de slapen....

‘Dit is mijn wintermantel!’

Een slanke, gedistingueerde Laurette stond voor mij.

Ik leunde wat achterover, om haar wat meer op mijn gemak te bekijken. Ineens een zacht gekraak.... bijna was ik tegen den schildersezel aangekomen, en de vaas....

Twee pooten van den leuningstoel, waar zoogenaamd nog niets aan mankeerde, waren bezweken. Laurette was eerst hevig geschrokken, toen lachten wij beiden opnieuw.... tot huilens toe....

[p. 423]

Een uitbarsting van onze zenuwen misschien, zonder dat wij er bewust van waren!

Een uur later was ik bij mijn nichtje Mary. Ik zou daar gaan eten. Hier was de jeugd. Hier was het geluk.... de vreugde! Mijn nichtje Mary was met een jongen man getrouwd, die haar op de handen droeg, en haar alles kon geven, wat ze verlangde. Er waren twee kinderen. Men kibbelde veel, en verzoende zich; er was geen werkelijke zorg op de wereld.

Aan tafel vertelde ik het verhaal van den stoel, en toen de kinderen al in bed lagen, moest ik het tot tweemaal toe nog eens over vertellen. Mary en Hans gingen dien avond uit en zouden eindigen in ‘The House of Lords’ om daar te gaan dansen. Mary was al gekleed, en een oogenblik waren we alleen. Ze bekeek zich nog even in den spiegel, en legde de laatste hand aan haar goudblond kapsel.

‘Wat 'n verschil van leven!,’ dacht ik onwillekeurig hardop. ‘Je hebt alles, wat je verlangt! Je hebt kinderen.... Moest je de omgeving van je geluk niet tot een kleinen tempel maken? Jelui zijn de nieuwe jeugd. Je draagt de verantwoordelijkheid, wat meer geluk in de wereld te brengen dan er nu is. Vanavond slik je tot diep in den nacht slechte lucht en staat met een zwaar hoofd weer op. Maar wat doe je om wat meer schoonheid en een wat schooner geluid in je binnenkamers te brengen? Wat hangt er aan je muren? Heb je ooit tijd, om aan zoo iets je aandacht te geven? Als je ook maar een steentje zou bijdragen, om het werkelijk schoone en fijne oók zijn plaatsje te geven, zou de wereld misschien een beter oord worden om in te leven. Grijze dagen komen er ook. Dan heb je geen enkele, lichtende vaas, die een somberen dag verlicht. En hoe gemakkelijk kunnen jelui menschen het allerschoonste nu haast krijgen!

Wat een zegen zou je aan die hard werkende, worstelende, eenzame menschen zonder veel opoffering kunnen brengen, die het beste van hun ziel geven, om op gegeven oogenblikken, die onherroepelijk te wachten staan, hun stille vertroostende boodschap te brengen!’

‘Zoó lang heb ik u nog nooit hooren preeken!’ zei Mary.

Zij bekeek zich nogeens van opzij, en poederde haar neus.

‘Ik moet mijn best doen, er zoo goed mogelijk uit te zien. Geraffineerde jonge vrouwtjes zijn er tegenwoordig! Hans is gevoelig.’

Ik keek haar aan. Haar donkere oogen hadden iets stralends, een blik, die boven de gewone dingen uitging.

Haar glimlach....

‘Er is maar een Mary,’ zei ik.

‘Dank u, tantetje! Aan tafel was u wel bijzonder grappig!’

Ik zuchtte.... Mary liet mij uit.

[p. 424]

Den volgenden dag motregende het. De wereld was nog grijs, in mij, en buiten mij. Onwillekeurig richtte ik mijn schreden toen ik een straatje omliep, weer naar Laurette. Het dienstmeisje van beneden stond toevallig voor de huisdeur en deed mij open. Ik kon dadelijk naar boven gaan, tikte op Laurette's deur, en ging binnen.

De ezel was leeg!

‘Laurette?’ vroeg ik.

Laurette had haar hoed en mantel aan, stond klaar om uit te gaan. Ze had een blos op haar gezicht. Haar oogen tintelden.

Ik slikte even: ‘Monsieur van der Leye?’

Laurette schudde haar hoofd. ‘Verkócht! Met nog een van mijn mooiste bloemstukken! Mijn gele rozen....’

‘Ik moet je feliciteeren!’

‘Nog geen kwartier geleden zijn ze gehaald. Je raadt nooit door wie.’

‘Hoe kan ik dat raden?’

‘Mary!’ zei Laurette.

Zoo'n... blaàg! Die deed, alsof ze niet luisterde, en poederde haar neus. Zoò iets! Die kale ezel! En nu moest ik nog feliciteeren!

Ik bracht Laurette, waar ze wezen moest, en ging maar weer naar mijn eigen vertrek terug. Mary had bridge-middag, later wilde ik de gele rozen bij haar gaan zien. En.... en de vaas met begonia's!

Dat danst en springt, praat over geraffineerde jonge vrouwtjes, poedert haar kleinen neus en heeft alles op de wereld. Nu heeft ze ook nog de blauwe vaas!

Ik dwaalde nog wat door de natte, glimmende straten, en voelde mij ineens eenzaam, afschuwlijk eenzaam!

Was het de doordringende vochtigheid van dien killen, huiverigen, onherroepelijk laten najaarsdag? De regen drupte.... drùpte maar, bijna alsof die druppel steeds op het zelfde plekje van mijn hart viel. Het leek mij, alsof overal warmte en stràling was binnen in de huizen, en ikzelf voor goed buiten stond. Eindelijk ging ik mijn eigen smalle trap weer op naar de allerhoogste étage. Overal was het nog donker. Ik deed mijn deur open, en knipte mijn schemerlamp op:

Boven op mijn kleine, antique rozenhouten kastje stond de blauwe vaas met witte begonia's en spreidde zijn licht....