Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 46

[p. 243]

Aan het ven
door Marie Gijsen^*)

IN een open plek, een plek tusschen donker mastbosch en een wilgenlaan, lag een uitgestrekt ven te schitteren in zonneschijn. In die laan waarvan de oude knoesten doorgroeid waren met neerhangend penningkruid en hondsdraf, had steeds de vroolijke, luchtige fluittoon geklonken en was immer 't rookkringetje omhoog gestegen uit de pijp van den goedmoedigen voerman ‘wiens karretje op 'n zandweg reed’, maar de diepe karresporen waren uitgewischt, de zware stap van het paard en de luchtig klingelende bellen waren verstomd. Het was er stil, doodstil.

Een vervallen hut, ten halve verdoken in 't korthout, lag tegen de roestbruine dennestammen aangekant; daaromheen speelden kinderen met 'n jonge geit die bokkesprongen vertoonde.

‘O! Ze kietelt mijn zoo!’ riep 'n klein ventje, dat de zachte snuit van 't dier in den hals voelde.

Een vrouw kwam naar buiten; ze was lang en mager tot op 't gebeente; de neus hoekte ver uit en de kleurlooze oogen lagen diep in. Met 'n dorre, verschrompelde hand hield ze de slip van haar boezelaar over de maag. Ze tuurde in de richting van de wilgenlaan. ‘Kijk uit, kijk uit, of ge vaders ziet?’ vroeg ze 't jongske dat haar gevolgd was.

‘Neeë, neeë; 'k zie geen man.’

‘Ach herm,’ verzuchtte ze, toen 'n klagelijk geschrei haar uit de hut tegenklonk. Overhaast stapte ze binnen. 't Was een ruim vertrek onder 'n overkapping van 'n dikke rietlaag. Tegen den achterwand lag de vuurhaard: roetzwart, nog met 'n glinstering van verdwaalde vonken doorsprankeld. Twee bedsteden waren achter blokruit-gordijntjes half verborgen. Uit een wieg, waarlangs 'n slappe pop met den kop naar omlaag hing, nam ze haar jongste kind op.

‘Kum moar bij moeders, meske, wa hè de toch m'n deurske?’

‘Hij, hij kumt hierop oan!’ riep een van de jongens, met 't hoofd tusschen de handen naar binnen glurend.

Moeder legde 't kind weer in de wieg en overvlug opende ze. ‘Wa? Wa zal 't zijn?’

Langzaam naderde een nog jonge man: krachtige figuur, met grove trekken; de rug wat gekromd, 't hoofd iets gebogen, handen in de zakken.

't Blijde vleugje dat even haar gezicht had verhelderd verging weer. ‘Neeë ze zag 't al aan ze'ne gank.’

‘Niks gedoan!’ riep hij.

‘Niks bij 't steenfebriek?’ vroeg ze nog.

De deur openstompend trad hij binnen.

*) Op 21 April a.s. wordt de voortreflijke schrijfster van deze schets 80 jaar. Het is daarom met voorliefde dat wij haar werk in dit nr plaatsen.
Red. E.G.M.

[p. 244]

‘Ach! O wa'n tegestôt! En ik, ik ha nou toch zoo de gedacht, da nou, na da ongeluk op 't febriek.... d'r ware toch drie man mee hènegegoan.... mot er toch 'n plaatske ope komme veur 'n ander en gij, ge kent 't vak toch; ge hè al is 'ne keer ingevalle veur Peerke. Ach, ach! en ik ha dees keer toch zoo'n goei vertrouw,’ hoofdschudde ze meewarig. ‘Ik mende da ge den erst waar,’ mompelde ze peuterend aan 'r schorteband.

Hij was neergevallen op een krakerigen stoel. ‘Joa.... nou stek de gij “'t goei vertrouw” moar op oe muts. Neeë, zoo'n lange lijst,’ wees hij met z'n rasperige hand, ‘liet den onderdirrecteur mijn zien; joa bekant wel twintig die in anmerking kwamme, zee'n ie. Neeë 't is alles niks gedoan, waar da ge kumt en wa da ge perbeert. Hè de gij nog wa veur mijn?’

‘Mik hè 'k nie,’ Ze bracht roggebrood te voorschijn, hard als 'n steen en besmeerde 'n paar sneden met wat ransige boter.

Hij at gulzig en gehaast.

‘Nou, nou, nou m'n deurske,’ zoo boog ze zich over 't steeds nog schreiende kind. ‘Ach, ze wil nog niks nie; nog geen slokske drinke. Ze hè toch nerregent pijn. Wa doe 'k er mee?’

Hij haalde de schouders op. ‘Wa hè de van de middag?’

‘Joa, errepels mè 'ne juinsous.’

‘Denk der um.... nou meuge wullie ons eige pôters nie meer zette....’

‘Wa nou?’

‘Joa, da hè 'k onderweeges geheurd.’

‘Woar goa 't nou hène?’ vroeg ze in de grootste verwondering.

‘Neeë, dieë soort: de bravo's, meuge nie meer geteult.’

‘Moar wie gift er nou wa um, wa wullie teule en wa wullie ète?’

‘Neeë, dáár gift geen man wa um,’ hoofdschudde hij met 'n schop tegen de tafel.

‘Hebbe wullie cente om pôters te kôpe?’ riep ze met huilerige stem.

‘Toch nie; geenen halve cent.’

‘Witte wa.... wullie zette ze toch; joa, joa, da doen we,’ fluisterde ze met 'n slim lachje.

‘O zoo! Hè, motte juist hier komme, hè, alleman hier uit den umweeg, wit wa da ge zet en wa da ge eet; mondhaauwe da kenne ze niè.’

‘Wie kan da nou zien as ze in de grond al goan uitwasse?’

‘Joa, nou da waag ik niet um boetes op te lôpe en Jan Soabel op 't erf te krijge mè ze'ne grôte mond. Da zag de gij toch eiges toen ie ons kiep kwamp telle, hoe ie zocht en speurde tot in den uitersten hoek? Moar nou wa anders. Witte wa?’

Ze keek even op.

‘As ge nou na Bossche merk goa, dan vatte ons hennekes mee.’

‘Wa nou?’ riep ze. De bak met aardappels die ze op de schoot had, ontviel haar bijna.

[p. 245]

‘Joa, d'eiers goan nog veur geen twee en 'n halve cent,’

‘'t Is toch God geklage,’ zuchtte ze hoofdschuddend; ‘nog geen twee-en-een-halve-cent!’

‘Joa verkôpe veur slachtkiep!’

Ze keek hem in de grootste verbazing aan. ‘Ons hennekes! Motte wullie dan alles misse?’

‘'t Goat er op oan. Geurt en alleman goan ze opruime; ze bringe 't voeier nie meer op, da kun de nou me hande vatte. Dan sloa ik de kiepenkooi uit mekoare veur brandhout, dan bin ik nie werkelôs veur eenen dag.’

‘Nou.... moar ik wit nie woar 't mee ons hène goat.’

‘Ik ok nie!’

‘Och Heer nog toe!’ Overhaast stond ze op en met een greep boven haar macht, haakte ze den ijzeren pot van 't vuur; waaruit 't bruisende water in den haard siste.

‘Goan wullie nog nie ète? Ik, 'k hè zoo'nen grôten honger!’ kwam Joske om de deurhoek kijken.

‘Over 'n lutske,’¹⁾ zei moeder.

‘Moar heur de gij nou is effekes hier; da spulleke me dieë gait mot nou is gedaan zijn. Allegoar 't bosch in en mastappels roape!’ riep vader barsch.

‘O, kijk nou.... hè de oe truike gesceurt; joa, ik zie 't goed al haauw de oewe hand 'r op. Foei toch, foei toch; moeders hè al zooveul van doen.... mè todde loat ik oe nie lôpe.’

‘Da, da hè Mieneke gedoan!’

‘Dan motte moar nie mè Mieneke speule,’ vond moeder, en met 'n plons liet ze de geschilde aardappel in 'n emmer vallen. 't Kind in de wieg wakkerde op en begon weer klagelijk te schreien.

Tinus was naar buiten gegaan. De kinderen riepen om eten. Moeder had de aardappelen in den pot gestord en bereidde een warme saus van gesnipperde uien met olie en 'n scheut azijn waarmee 'n benauwende walm in 't vertrek hangen bleef.

‘Gij den erst m'n erm klain,’ verzuchtte ze 't kind weer uit de wieg nemend. In 'n kom had ze wat brood gebrokkeld waarop ze 'n lepel heete geitemelk stortte. Ze roerde 't wat dooreen en bracht het 't zieke kind in den mond. Met 'n trek van walging werd het hoofdje afgekeerd.

‘Ach herm wa zal 'k oe dan gève; ik wit nie meer, dar!’

Ze legde 't kind weer onvoldaan uit de handen.

‘Aon den eet!’ riep ze klappend in de handen.

In overhaasting kwamen de kinderen aangestormd.

‘Nou?’ Enkele verweerde borden en wat stalen vorken bracht ze voor den dag en schepte op. ‘Kum 'n Onzevaderke!’ Toen vader binnen kwam schepte ze op. Ieder nam de hem toegedachte portie en zette zich ergens neer

1) lutske: poosje.

[p. 246]

waar het hem goeddacht. Ze bogen 't hoofd en mompelde 'n ‘Onze vader’.

Onder gulzige happen, vertelde Treeske: ‘Nou, nou komme al, al dieë scon kijnder van uit 't durp oan, oan 't ven.... en.... en die plukke zooveul blumkes af uit, uit 't korthout aan 't ven. Meuge ze da, da nou?’

‘Joa, die meuge alles,’ zei vader met 'n nijdigen hap in 'n aardappel.

‘Ik hè ze mè kluitjes eerd gegôit!’ riep Joske telkens knippend met z'n ontstoken oogen.

‘Da meug de heele gansch nie,’ vond moeder. ‘Moar, stil nou is effekes allegoar; nou, nou kumt mijn wa in de gedacht: As gullie nou zooveel blumkes, zóóveul as ge moar kunt.... Neeë, heur nou na mijn!’ riep ze toen de vorken op de borden kletsten als teeken voor nieuwe aanvoer, ‘dan zal moeders, ze oan busselkes bijnde, in 'n kurfke doen en dan goan gullie noa 't durp en dan meug de oan alle deurkes aonbelle en dan hè de moar veur 't zegge: ‘Drie cent veur zoo's scon busselke!’

‘Dan vatte ze 't uit de kurf en ze gève geene cent,’ meende vader.

‘Neeë, dat doen ze nie,’ vertrouwde Drieka. ‘En dan bring de al de cente môi thuis en.... as ge veul cente meebringt; luister nou na mijn, dan meug de elk 'n snoepke vatte. Dar nou!’

‘Suikerbal, rooisig me me gruun?’ stotterde Treeske.

‘Joa, dan meug de uitzuuke den aldersconste!’

‘Ha.... nou da hè de gezeed!’ riep Joske; ‘da's gezeed.’

‘Joa da hè 'k gezeed,’ besliste moeder, nieuwe porties opscheppend totdat ze den bodem van den pot raakte.

Met klepperende klompen en fladderende kleeren holde 't drietal naar 't ven. ‘En lange steelkes plukke, anders wille ze ze nie!’ riep ze hen na.

‘Moar, wa vang de gij nou oan?’ vroeg ze toen luide hamerslagen opklonken en met de hand boven de oogen keek ze naar buiten.

‘De kiepenkôi uitmekoare goôie!’ riep Tinus rechts en links om zich heen slaande.

‘Ach moar da's nou scrikkelijk!’ hoofdschudde ze. ‘Da goa toch nie oan; al dieë scon hennekes; aige broed!’

‘Joa, nou; ge mot nou zoo tuttelig nie zijn; hoeveul pachtboere zijn d'r nie mè d'r beesten¹⁾ na Bossche merkt gegoan?’

‘Ik kan 't nie hellepe moar 't ga oe toch oan oe hart,’ zei ze met benepen stem.

‘Ge hè weer veur 'nen enkelen dag brôd.... fooruit moar,’ en hij sloeg en hakte weer om zich heen, onder 'r razend gekakel en gevlerk van kippen die nog in 't hok waren.

‘Ach gij doe ok al zoo lillek en ons klain doar wit ik geene road mee, ach herm en ik, ik bin duk zoo dol²⁾ in de kop. As me'neer dokter dees weeg

1) beesten: koeien.

2) dol: duizelig.

[p. 247]

hène kumt, ruup ik hem toch bij ons klain want ze stoa mijn niks oan.’

‘Ach mins da kan ik oe wel zegge: boeljonsoep en bescuit me zaan.’¹⁾

Een oogenblik stond ze gebogen over de wieg en schudde meewarig 't hoofd. Dan, met overhaasting begon ze te ruimen, te vegen en te stoffen, totdat de kinderen met 'n korf vol boschanemonen naar binnen stoven. ‘Gaauwkes dan moar, moeders hè geenen tijd!’ Met handen die beefden haastte ze zich de bloempjes bijeen te binden. Over de gescheurde trui van Treeske bond ze 'n uitgewasschen schort, nog half nat; ‘dat zou lichtelijk dreug zijn veur da ze in 't durp kwamp.’ Joske kreeg z'n Zondagsche schoenen aan en 'n dreumes van 'n jaar of vier huppelde mee. ‘Leg d'r nou wa blaaikes op, anders verdreuge ze veur da ge d'r bint. Zoo.’ Ze trok 'n paar vliertakken af en legde die over den korf. ‘Al gift 't nog moar 'nen enkele cent,’ zoo haalde ze de schouders op. ‘En nou veuran moake! ik hè nog zooveul van doen: ne grôte wasch en te merrege na Bossche merkt en.... en....’ Ze luisterde.... Doffe voetstappen verklonken en de veldwachter stapte binnen. Hij keek wantrouwend om zich heen. ‘Daar zijn hier toch geen bravo's²⁾ gepoot?’ vroeg ie barsch.

‘Ge hè nie te bange; ge kunt alles hier over den kop hoale!’

‘Motte ons keuske nie meevalte of ons gait?’ kwam Tinus binnen.

‘Ik kom geen inspectie maken voor mijn genoegen!’

‘Moar veur 't ons ok nie!’ riep hij teruggaande en hij sloeg weer met de bijl in 't hout zoodat de splinters in 't rond vlogen.

‘Wa goan ze'ne mins toch ploage!’ zoo kwam ze naar buiten. ‘Ze gève oe nog nie eenskes rust in den erremoei. Ik ha nou van zoo de gedacht,’ opperde ze, 'n emmer water ophalend uit de put. ‘Perbeer nog is 'ne keer bij Spierkes den tuinder, die ken alles allennig toch nie af; da wit ik goed, joa, goed. Kek moar nie zoo lillek; hij is geene kwoai en al is 't moar nog zoo'n bietje, 't gift toch altijd wa; ge hè d'r weer brôd veur.’

‘Joa, nou!’ riep hij met 'n grimmig lachje en 'n woeste bijlslag. ‘As gij d'r dan hène goat; ik bin 't moe, hel den dag te scooie um werk en altijd moar weer veur niemendal.’

‘Fooruit dan, perbeere na da 'k weer is 'ne keer van Bossche merkt trug bin goa ik er effekes hène!’

‘De zègen d'r op. Ik kan nie scooie um werk. As ik oan den errebeid bin, wil ik m'n aige 't bloed uit de vingers plakke³⁾ moar d'r um scooie da doe ik nie.’

En ze was naar den tuinder gegaan. Hij stond bij z'n broeikas radijs saam te binden.

1) zaan: room.

2) bravo: soort aardappel.

3) plakke: hard werken.

[p. 248]

‘Al waar 't maar 'n enkel uurke op 'nen dag?’ smeekte ze, ‘da me 'nen boas oe wa helpt, al gift 't moar 'n enkel kwartje?’ bad ze. ‘Joa, da, da doe de gij wel? Ik hè altijd gezeed: ‘Gij bint de kwaaiste nie.’

‘Me'ne goei mins; as ge wist hoe ik me'ne cente bijeene most scraoie, zou de nie gevroage hebbe. Gullie bint nog nie eenskes oan 't steun.’

‘Hij wil nie me'ne mins! Joa 't is scrikkelijk,’ verzuchtte ze. ‘Nou.... motte heure: Niks van ons eiërs, geene cent veur ons aige, nog geen kwartje veur gruunmoes. Kôp dan me'ne letste kiep... veur vijf en dertig cente.’ Ze trok de kakelende tegenstribbelende kip uit haar mand. ‘Kèk toch wa 'n scon!’

Traag nam hij 't dier bij de vleugels, traag ging z'n hand in den zak, traag telde hij haar 't geld voor.

Met 'n verlichtingszucht stapte ze weer door dik en dun. Thuis gekomen vond ze 'n buurvrouw van uit de wilgenlaan, die op en neer liep met haar schreiend kind in den arm.

‘Ik bring oe 'n stukske aige gebakken mik¹⁾ mee’ zoo wees ze op 'n half brood dat midden op de tafel lag.

‘Ach da's toch bekant een jaar nie meer in huis gewest,’ en als met 'n liefkozende beweging legde ze de hand er op. ‘Nou, da ge bedankt zijt da witte waar?’

‘Oe klain screeuwde zoo onbermhartig da 'k 't nie meer aonheure kon.’

‘Joa minske; 'k hè hel den nacht opgetrokke mee 't kijnd; geen eugske hè ik toe gedoan.’

‘Ach ze hoalt geen zeuve pond,’ zei buurvrouw meewarig.

‘Ze wil d'r fleschke nie en ik perbeer van alles moar.... joa....’ Ze nam 't kind van buurvrouw over. ‘Ai men erm is lam van dieë zware kiepenkooi; kun de begrijpen,’ zei ze hout op 't tanende vuur werpend. ‘Joa minske twee uur goans en dan heen en trug, da vuul de. Ze kekt zoo witjes.... nou hè 'k geen eikes meer veur d'r; ach herm en wa zul de doen?’

‘Ge mot toch oewen boas over den bak zien te trekken²⁾ om na 't crisissteun te goan, da mòt te doen.’

‘Ach me'ne kop,’ zoo streek ze herhaaldelijk langs haar voorhoofd. ‘Ik wit nie wa da 'k 't erst oan zal vatte; ge wurdt dol van 't prakkezeere. Hè de gij da ok wel is ne keer, da ge ineene nie wit wa en hoe?’

‘Neeë toch niet, ik haauw d'r den kop nog bij.’

‘Nog geen drie riksdoalders veur al 't merktgoed! Hoe kum ik er mee! En nou hè 'k niks meer,’ zoo toonde haar leege handen, ‘geen kiep, geen eier, geen gruunsel.’

‘Ik gink Tinus zoo lank moane tot ik hem “over den bak getrokken” ha,’ raadde buurvrouw.

1) mik: witbrood.

2) over den bak zien te trekken: boerenuitdrukking omtrent 'n varken dat over den slachtbak getrokken wordt.

[p. 249]

‘Hij scaamt er z'n aige dôd veur, want, ach mins hij is toch zoo'ne wreede plakker.’¹⁾

‘Joa nou, da is ie; maar 't is toch geene scand, mot te moar denke! Nou minske haauw de waar? Ik bring oe nog wel is 'n enkel eike!’ riep ze nog na.

‘Joa, ze zou Tinus aanzette; da most.’ Ze vond hem achter op den dries bezig de verbindingsloot schoon te maken.

‘Wa zet-de gij doar nou uit?’

‘Niks nie. Wa mot ik uitzette? D'r is nie.’

‘Wa hè de gij toch kwoai zin!’ hoofdschudde ze.

‘Ge zoudt er verdulleme den bijl wel bij neergooie, dar!’ en met 'n nijdigen trap verschopte hij 'n baksteen die 't water met 'n plons naar alle kanten deed opspatten.

Teleurgesteld trok ze weer terug. Op haar stoepje gezeten begon ze ‘gruunmoes’ te zuiveren. De morgen en avonden lengden zich reeds. Het ven was nu omzoomd met gouden iris, schitterend diamantkruid en slanke siergrassen. De waterlelie strekte haar bronzen bladeren uit over heel de oppervlakte; straks zouden de knoppen zich openen en de blanke bloemen zich vertoonen in hun volle pracht.

De avond was licht van maneschijn, de verre hoeven stonden zwart in hun loofkrans van geboomte, sterren lichtten stralend in 't weeke blauw van den avondhemel, die zich afspiegelde in 't zilverige water van het ven. Er bewoog niet. Er roerde niet. De plechtige stilte verwekte even 'n zoete huivering. Dan ineens van uit 't elzenhout klonk helder en klaar de nachtegaalslag.

‘Heur 't nachtveugelke!’ zoo ging Drieka binnen in 't halfduister vertrek. O 't klein waar stil; 't sliep nou toch gerustig. Er sloop een kat tusschen haar voeten en 'n vleermuis streek langs 't raam. Op den tast zocht ze naar de oliekan; ze verschonk 't laatste restje. ‘Ach as ze nou toch nie zoo scrikkelijk veul van doen ha, gink ze ineene sloape. Bij die lokkende gedachte aan rust overviel haar 'n bijna onweerstaanbaar verlangen naar slaap; maar.... al die stukkende kleer! Zuchtend nam ze 'n hoopje verhavende kinderkleertjes bij zich en lusteloos begon ze te stoppen en te naaien, telkens de zeurende muggen verjagend.

‘Moar mins hoe zit 't nou toch me ou? Ge bint heelegansch uit de doening; ge hè Mieneke nie eenskes gevoeierd en verstraauwd!’ kwam Tinus binnen z'n leege tabaksdoos in 'n hoek smijtend.

‘Ach! Maar toch!’ schrikte ze op, ‘hoe ken ik Mieneke vergète.’

Hij wierp 'n dubbeltje en wat centen op de tafel.

‘Wa nou? Van wie?’

1) wreede plakker: harde werker.

[p. 250]

‘'k Hè veur aauw Martha d'r hennekes afgeslacht; doar ha ze eiges 't hart nie veur.’

‘Te merrege veur brôd!’ zoo nam ze 't geld van de tafel. ‘Ze sloapt gerustig, moar geholpen mot ze toch!’ Ze boog zich dieper over de wieg. ‘Meske! Deurske toch!.... Goei God! Tinus!’ Met wijd opengesperde oogen en 't gezicht verwrongen van angst schreeuwde ze 't uit. Ze sloeg 'n kruis. ‘Kijk dan toch, gij!’ riep ze met vervaarlijke stem waarvan hij schrikte.

Naderbij gekomen, trad hij weer 'n paar schreden terug; de armen omhoog geheven.

‘O hemelsche goedheid ons klain! O! Zeg dan ok wa!’ schreeuwde ze hem toe en dan weer heel zacht en verteederd, met 'n snik: ‘Ach, d'eugskes zijn toe en 't kupske hangt slap,’ huilde ze met zielsdroeve stem en bevende mond.

‘Ach gij, ge ha doar nog geen erg in, moar 't waar van de geboortaf 'ne stumper!’

‘Neeë 't waar 'n scon kijnd en.... kijk nou! Ze is koud, ijzig koud,’ huilde ze. ‘Neeë, neeë.... ze hè d'r bekomst nie geha!’ riep ze met vergrootte oogen waarin scherp verwijt stak.

Hij strekte z'n arm naar 't kind uit.

‘Scaai d'r van af!’ gilde ze, de beschermhand opgeheven. ‘'t Is 't mijn!’

‘Haauw de, haauw de!’ trachtte hij haar te bedaren. ‘'t Waar te verwachte; ze wierd nie beter.’

‘Loop hène, goa na dokter; ge wit nie, ach ge wit nie,’ zuchtte ze 't lijkje met de trillende vingers betastend.

‘Ik zal goan maor, wa wil hij d'r aon doen?’ Hij nam z'n pet, stapte in z'n klompen en ging.

Ze hield het doode kind vast tegen zich aangedrukt, in haar armen en viel neer op een stoel, steeds maar zoete woordjes stamelend en gebeden prevelend. Maar daarna bleef ze stom neergezeten met 'n vreemde uitdrukking in heel haar wezen. Haar gemartelde en verwilderde gedachten dreven langzaam maar zeker naar het onbestemde, naar het onwezenlijke. Een matbleek lichtten van wazige doodenschijnsels toonde zich aan haar geestesoog: bovennatuurlijke, doorzichtige gedaanten doemden op en deinden weg. Ze schoten op haar toe en krompen weer terug, bliksemsnel. Ze huiverde van ontzetting. Langzaam, langzaam vervloog dat alles en loste zich op in doorschijnende wolken en uit die wolkengedaanten klonk zacht, en dan aanzwellend, orgelruisschen, gebedenpreveling en koorzang.

Onder benauwende droomen en hallucinaties had Drieka een nacht en een dag doorgebracht. Ze was moeizaam opgestaan en bleef als versuft neerzitten.

[p. 251]

‘Krijge wullie nou nog niks!’ riep Joske met z'n zwarte knuistjes naar de kast wijzend.

‘Joa, nou motte gullie allegaar stil zijn,’ fluisterde ze met op-geven vinger.

Treeske kwam binnen; ze had zich 'n krans van wilde bloemen op 't hoofd gezet, die verlept neerhingen tusschen de ongekamde haren. 't Jongske liep half gekleed rond.

‘Sssst! Allegoar stil zijn; sssst.’ Ze glimlachte: ‘Joa, ik hè 't gezien, eiges gezien,’ fluisterde ze geheimzinnig naar een punt wijzend waarop haar starend oog bleef gericht: ‘de keerslichtjes en de nonnekes, die hebben d'r 'n engelke van gemaakt.... heele gansch scienwit in 'n locht kleedje me vleugelkes.... witte reuskes tusschen de hendjes en 'n scienwit engelkranske me zulvere blaaikes um 't kupke geleed. Ach toch zoo scon waar ze in 't houtere kiske geleed.’

Ze maakte 'n bruiske beweging met beide armen of ze iets van zich af wilde duwen.

Tinus had haar met angstoogen gadegeslagen. ‘Goei God, wa nou? Doar is niks mee oan te vangen. Woar goa 't hène?’ riep hij in vertwijfeling. Wild was hij opgesprongen en liep heen om raad en hulp.

‘Nou, nou kumme ze gelijk in lange rijën mè keerse in de hand. Heur?’ En met stemverheffing: ‘Klokke luië...., klokke luië.... en.... meziek, meziek. Ze ruupe! Ze ruupe zoo zuut; heur de? Ik kum!’ Met diep gebogen hoofd en gevouwen handen, in biddende houding schreed ze stap na stap, voorzichtig heen, naar het ven. ‘As den hemmel d'r in afscijnt en de moan lacht, en de sterrekes kniepeugen dan, dan bin ik er,’ fluisterde ze. Haar voet raakte 't water; ze vergleed langzaam, langzaam....

Enkele dagen daarna ging Tinus uit z'n ontredderde huishouding om ‘steun’ te vinden daar, waar hij die nooit had willen zoeken.