Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 23

Het insekt,
door Egbertha C. van der Mandele.

Ik wandel in het dal. Mijn weg leidt tusschen korenvelden, waarvan de bijna rijpe halmen tot aan mijn schouders rijken. Mijn blik glijdt over het zacht-deinende graan tot aan de berghellingen. Langs mijn pad, een smallen landweg, geuit een beekje en 't kabbelende, zilverige water ruischelt zoetjes als een geneuried liedje. Langs de oevers groeien struiken en bloemen, ontelbare zoet-geurende bloemen in velerlei tinten: hel geel en wit en fel rood en lila en korenblauw en oranje en bruin-geel, een gansche kleuren-simfonie. Het dal is breed en vrij diep en de bergen, zacht glooiend, liggen als reuzenkussens tegen de lucht geleund, blauw-groen dichtbij, van dennebosschen overgroeid, veraf violet-blauw en nòg verder violet grijs, allemaal hoog-opbollende kussens, die achter elkaar gestapeld liggen. De hemel in strak blauw, als een gespannen zeil; het is héél warm. Boven het beekje trilt zichtbaar de ether.

Ik heb geen hoed op en alleen mijn parasol koepelt een beschuttend dakje boven mijn hoofd. Ik zie nergens een mensch. Het is me alsof ik heel alleen ben met de natuur, alsof ze alleen bestaat voor mij, en dat geeft me zoo een gevoel van groot e weelde.

De badplaats slaapt, midden op den dag, om twee uur. De badgasten, òf halfzieken, òf oververzadigd van een te overvloedig diner, houden hun siësta, en de arbeiders die in de ochtend- en avonduren met hun stoere lichamen zich bewegen over de landen als gekleurde silhouetten, zijn er nu niet, rusten ook.

Maar ik wil niet rusten, ik wil wandelen, buiten zijn in de natuur, die me zoo onuitsprekelijk veel te vertellen heeft.

Mijn tred is zacht, bijna onhoorbaar, mijn korte, grijze wandelrokje maakt zelfs geen roezelgeluidjes, en toch, mijn oor verneemt duizend stemmen: het kabbelen van 't beekje, het ritselen der neigende graan-halmen, het suizelen van het windje in de struiken, 't zachte zwiepen van bloemtakjes tegen elkaar, als een briesje even met ze speelt en dan - de diepe, gonzende, zangerige tonen van de bijen en darren, die honing puren uit de bloemen en dan weer om me heen zoemen. Ik hoor de vleugeltjes snorren als wieltjes en ik vermeen het tevreden brommen van de dikke wellustige darren, die overal verzadiging vinden voor hun gulzigheid.

Vreemd dat ik niet bang ben, al komen de bruine bijen soms tot aan nrn wangen. Hun zachte zirren is me als muziek en terwijl ik langzaam voortloop pluk ik bloemen, die ik me tot een tuil wil garen voor mijn hotelkamer, mijn kamer met weelde zonder gezelligheid, mijn kamer, die een nummer heeft als alle andere kamers van het hotel, en die er uitziet als alle andere. Er is niets persoonlijks van mij in die kamer, behalve mijn koffer mijn kleeren en mijn toiletartikelen. Maar mijn boeket zal er iets persoonlijks brengen, zal er iets staan te vertellen van mijn liefde voor al wat mooi is in het leven. En ik pluk verder. Ik pluk

[p. 67]

een groote, blanke windekelk, waarin een dikke, mahoniebruine dar te snoepen zit, en als hij het rukje voelt, waarmee de steel wordt afgeknapt, heft hij zich luid brommend uit de bloemkelk op, en blijft er boven staan in de lucht trillend op zijn gazen vleugels, dan zwenkt hij z'n ronde, donzige lijfje om, en gaat een andere bloem zoeken. Ik pluk hazelaarbloemen en wilde anjers en vergeet-mij-nietjes aan den beekrand en laaiend roode klaprozen en kobalt blauwe korenbloemen en rood-bruine wilde zuring en doove netels en de lila cocarden der honingbloemen. Ik zie er een die grooter en voller lijkt dan een der anderen, prachtig licht lila, als van een seringentros. Gelijk een stralenkrans staan de lange bloembekertjes uit, ze heffen zich hoog op den steel en zoo regelmatig, dat ze een rond kussen gelijken. Ik wil die bloem plukken.... dan - opeens, wijkt mijn hand terug. Boven op de bloemcocarde zit een insekt, een kleine, blauwe vlinder, nog kleiner dan een witje, maar - van het heerlijkste opaalblauw, dat ik ooit zag. Nu eens neigen de uitgespreide, fijn overstoven vleugeltjes naar het rozenrood, dan weer schijnen ze groenblauw, of-ligt er een staal-glans over, Heel zacht sidderen de wiekjes, sidderen van genot, want diep is het kopje gedoken in een der bloembekertjes.

Mijn hand nadert, het insekt wordt niets gewaar, en voor ik 't zelf haast nog weet, heb ik den stengel afgeknapt en hef ik de bloem behoedzaam op naar mijn boeket. De vleugeltjes blijven sidderen uitgespreid, maar het lijfje beweegt zich niet en het kopje verbergt zich nog steeds. Nu is mijn boeket als gesierd door het insekt en heel voorzichtig draag ik 't mee. Wat ligt het daar mooi, als een levend edelgesteente en de zon toovert er de schitterendste kleuren op: geel en oranje, dan weer schijnen er roze vlammen, en pauw-blauwe schichten door heen te schieten, zooals ook een opaal vonken kan in gestage wisselingen. Maar het wezentje is zich zijn schoonheid niet bewust en drinkt zich dronken aan honing en voelt niet, dat hij wordt weggedragen van de heerlijke vrije natuur naar de saaie, ongezellige hotelkamer. De bijen zoemen om mijn boeket en met bedachtzame hand tracht ik ze te verjagen uit angst, dat ze mijn opalen insekt zullen verschrikken. Maar hij drinkt. En ik draag mijn kleinood ongestoord verder.

Ik ben het dal bijna ten einde geloopen en mijn handen spannen zich om een groote tuil, Ginds is de dwarsweg, die voert naar den heuvel, waartegen mijn hotel gebouwd staat. Daar neemt het dal een andere richting, versmalt zich en wendt zich rechts af in een bijna rechten hoek. De beek ruischelt er dwars over het pad heen in dunne, bescheiden geultjes, gemakkelijk te over-stappen en gaat dan rechts van den weg eveneens den hoek om. De korenvelden nemen hier een eind en de wind die plotseling geen halmen meer vindt om zachtjes te buigen valt als verloren neer over den dwarsweg. De bloemen in mijn boeket beginnen te waaien en ik heb angst om het insekt dat plots het hoofdje opheft, en met hare fijne zuigpootjes onhandig voorthobbelt over het oneffen oppervlak van de bloemcocarde. Als de wind maar niet hem wegblaast! Ik bol beschermend mijn hand over hem heen zonder hem te raken. Maar 't vlindertje waggelt verder en is veel te loom en te dronken om òp te vliegen en de even half toegevouwen vleugeltjes waaiert hij weer uit en laat opnieuw zijn kopje lodderig en loom zinken in een ander bloembekertje.

En zoo draag ik mijn boeket met het juweel gekroond in mijn hotelkamer, die me opeens toeschijnt vol geuren en wijde lucht te zijn.

In de malle achtkantige hotelkaraf van grof glas zet ik mijn tuil en plots is 't me of die karaf is geworden een kristallen zuil, waaraan de bloemen opeens te bloeien zijn begonnen, en boven op de hoogste, mooiste, grootste bloem ligt de opaal, het levende sieraad, stralend in roze, groene en blauwe tinten, soms in metaal glanzingen, vlak vóór

[p. 68]

het felle daglicht van den zomermiddag. O, de zalig-zoete geuren van de honingbloemen; o, de kruidige aroom der wilde anjers: o, 't pittige, prikkelende der kruisemunt blaadjes. Zoo leuk bont afstekend tegen het effen groen, 't zijden pluizige van een bloeiende grashalm, 't gloeiende, brutale rood van de klaproos en het innige hemelsblauw van het kleine, teere vergeet-mij-nietje en als een glanzend blauw vlammetje bovenop het insekt met de nauw waarneembare siddering in de gespreide vleugels, waartusschen het slanke metaal-glimmende lijfje zich strekt.

't Is me of een teer, maar heel kostbaar geluk mijn kamer is binnengekomen, waarover ik zal moeten waken, wil het niet verloren gaan.

En nu mijn boeket rustig staat voor het dichte venster, omdat het buiten in de gloeihitte van den middag zoo warm is, beweeg ik mij zacht en bedeesd door de kamer, angstig, dat het insekt zal ontwaken uit zijn zwijmel.

Ik wil me zoo graag verfrisschen na de warme wandeling, maar ik ben bang voor het luide klateren van water in mijn kom en heel zacht en voorzichtig houd ik de lampetkan bij den rand en laat het water in een dun straaltje ontsnappen, en als ik daarna een schoone bloese uit mijn kast krijg, draai ik met twee handen, behoedzaam tegenhoudend den sleutel om, uit vrees, dat 't ruwe knarsgeluid mijn levend juweel zal verschrikken.

Zoo blijf ik den verderen middag in mijn hotelkamer, die me nu niet meer leeg en hol-ongezellig toeschijnt en zit heel stil te schrijven voor de tafel bij het venster. Alleen mijn hand die schrijft, beweegt zich schuivend voort en als ik het papier moet omslaan tracht ik het ritselen zooveel doenlijk te vermijden. Telkens wendt zich mijn oog naar het insekt, dat nu niet meer siddert. Naderbij zie ik dat het niet meer drinkt, dat het on- bewegelijk zit en slaapt.

En nu opeens overvalt me een groote loomheid na mijn wandeling in het zonbeschenen dal; mijn hoofd zinkt voorover, mijn hand waarin de pen nog vastzit, stokt .... ik slaap in.

Na een groot uur ontwaak ik en mijn eerste kijken is naar het insekt dat slaapdronken rond waggelt over de bloemen.

Er hangt een bedwelmend zoete lucht in de kamer, en het is er benauwd warm. Met een enkelen ruk duw ik, in een snakken naar verfrissching, de vensterdeuren open en de koelere, naar den avond neigende dagatmosfeer stroomt in. Dat neemt mijn benauwing weg. Maar ook het vlindertje ruikt de frissche geuren van den aannaderenden zomeravond. Plotseling richt het zich op zijn zes pootjes, rekt de blauwe, glanzende vleugelen uit zoo breed ze kan en toen opeens, trilt het òp in de lucht, haar lijfje glimmend als een pantser, de wiekjes als zeilen gespannen. 't Is als een plotse felle opschittering van een edelsteen, dan is het verdwenen in het ijle en 't schijnt een droom, een hallicunatie, die opfonkeling van zooeven in de laatste stralen van de zon, die nu wegschuift achter den blauw-groene berg; en mijn kamer staat opeens grijs en leeg en ongezellig van smakelooze weelde. De kristallen zuil verdoft weer tot een grof-leelijke hotelkaraf en de windkelken en de doove netels hangen reeds slap neer in het boeket. Misnoegd werp ik hem in de papiermand en zet de karaf weer terug op mijn waschtafel.

Ik moet me kleeden voor het avondeten. In de hotelgang hoor ik geroes van lachende, schertsende stemmen en buiten mijn venster verneem ik het zachte ritselen van zijden rokken.

Aan mijn wandeling is niets meer over dan de herinnering.

Wildungen, 1912.