Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 19

Het bezoek
door Adel Anckersmith.

Langs de stille gracht waar zij wonen, versomberen zware boomen de stil-gelaten voornaamheid van de breede huizen, aan weerszijden van het roereloos-spiegelend, lichtgroene grachte-water.

Het is er nimmer zonnig, en de dag leeft daar in gedempt licht een verstild, innig leven van onschendbare rust.

's Middags alleen ruischen soms, bij het getrappel van vurige paarden, de glansende equipages aan; vallen, achter visite-menschen, de deuren dicht, met doffen slag in de dán weidsche stilte.

Toen ik dien avond stond in de ruime, marmerwitte vestibule en Dina mijn jas weghing, wachtte Zij boven aan de breede, niet hooge trap.

Fine komt zoo mij ook wel eens tegemoet, maar meestal staat Henny daar. Stijgend de trap op, weet ik Fine dan in de stille kamer, in de zacht-beschenen hoek, waar wij praten zullen.

Fine, die ik zóó vrees...

Als ik opzie naar Henny, staande zij daar levend zéér tegen den doodschen, donkeren achtergrond, is er licht, glansende zacht, om het weelderig-bruine haar en er schuchtert een blijde lach om haar mond, 'wijl zij rechtop staat.

Henny is altoos als een kind, een zonnig, blij kind, zorgeloos. Als ik aan haar denk, bemerk ik dat een lach zich vanzelve over mijn wezen geplooid heeft.

Het is om haar dat ik gaarne hier toef. Verzwinden niet al mijne zorgen en kleine verdrietelijkheden als haar oogen mij tegenstralen?

In den linkerhoek der heel ruime kamer, bij het raam, zaten we samen. Mama rustte na den eten in haar boudoir.

Als ik er ben komt zij later in den avond mij even nog begroeten en wat praten.

Fine houdt haar meest gezelschap, maar als ik er ben, schenkt zij thee.

Nu ook, toen we binnenkwamen, zat ze in haar lage stoeltje achter de theetafel, teruggedoken in den zwaren schemer der stil-roode gordijnen.

Schuin achter haar, op de piano, was de kleine schemerlamp, die haar gelaat van rechts éven beglansde.

Ik weet haar eens, toen wij prettig samen schertsten, argeloos gruwelijk gekwetst te hebben. Henny zeide 't mij later, en ook, dat ik geen schuld had.

Maar vreeselijk vind ik het, altoos nog

[p. 56]

niet te weten waarom ik haar gewond heb en hoe zéer de wonde doet...

In het Oude Israël waren vrij-steden voor den doodslager, die and'rer leven schond buiten zijn schuld. Maar ik voel mij als een die de vrijstad wel zoekende is, omdat hij sterk vreest, - en niet vinden kan, balling die hij is in een vreemde, vreemde streek.

Wel al te pijnlijk schijn ik argeloos een zeere plek geraakt te hebben met de spitse pijltjes mijner, haar smartende, scherts.

Toch heeft zij nooit een verwijt mij gedaan en de kilte van haar wrok mij nimmer doen gevoelen.

Ik heb eerbied voor wie het Leed kennen, en de roode moeten zijner felle striemen te schuilen weten in de plooien van een, als onbevangen, lach.

Maar toch is er een afstand tusschen ons, dien ik niet wagen zal te verkleinen.

Als altijd zaten we samen in een halven kring, laag gedoken in kleine vouwstoeltjes. Henny zit dan het dichtst bij mij en ik zou mijn hoofd naar haar wenden, als Fine niet bij ons was...

Ik zie maar onder mijn praten naar de kleine, lieve dingen op de theetafel, het blank-en-blauwe gerei en de stille vlam onder den bouilloir. Ook zie ik soms Fine aan, die links vóor mij zit, en een enkele maal lach ik tevreden naar Henny.

Want ik wil niet dat Fine zich als een indringster voelen zal bij ons.

Ik heb somtijds het gevoel of, sinds ik haar zoo deerlijk heb pijn gedaan, wij geslagen vijanden geworden zijn, die elkanders bewegingen angstig-nauwlettend bespieden.

Fine heeft een pijnlijk-fijne intuïtie, zij doorvoelt elke gesprekswending, elk gebaar, elke houding begrijpt zij...

Als zij te luisteren zit, bewegen langsaam haar mooie, blanke handen en haar oogen blikken nèer op dat zachte lijnenspel.

Soms vraagt zij iets, een vraag schijnbaar los van wat pas gezegd is, maar ik weet haar vragen de openbaring te zijn van de quintessence onzer woorden.

Vreemd dat ik minder woorden behoef als ik met haar spreek, dan bij Henny. En dan toch bang te zijn...

Ik ben niet bang zooals een kind bang is voor zijn donker slaapkamertje of een laffe soldaat voor het knetteren der geweren en den grooten donder van het kanon. Want het kind is bang, omdat het niet weet wat in zijn donkere kamertje is: het ként zijn donkere kamertje niet, en de soldaat is bang omdat hij den moed niet kent.

Maar ik ken Fine - hoe lang reeds bespieden wij wel elkanders bewegingen? - en ik heb den moed.

Ik ben bang misschien omdat ik niet weet hóe zeer ik haar gedaan heb en zij altoos daarover tegen mij gezwegen heeft.

Ik meende dat wij elkaar overigens wèl kennen, dewijl wij weinige woorden behoeven, maar sinds het vermoeden wakker werd in mij, dat zij mij beter begrijpt dan ik haar, leeft de twijfel, die zich sterk eet aan mijne rust....

Licht en zalig is het leven mij, waarin Henny leeft, maar dit is het eenige wat mij deert.

Samen gedoken in den vagen schemer van het vertrek, rond den lichtkring waarin wij zaten, heb ik dien avond verteld van mijn zomerreis.

Bij de zachte, monotone suizing van het theewater beluisterde ik soms m'n eigen stem, soms kijkend ook naar Fine's rustelooze handen en dan weêr naar het lieve wonder van de stille vlam onder den bouilloir. Ook heb ik Henny ongemerkt bespied.

Zij is bijzonder mooi....

Er zijn twee dingen, waarrond mijn innigste gedachten gaarne toeven, zooals zilverpluisde duiven rond hun til, - het zijn deze twee: dat ik haar heel liefheb en dat zij heel mooi is.

Als zij zoo te luisteren zit, is er iets achteloos' in haar houding. Haar warm-bruine oogen gaan onophoudelijk van het eene ding naar het andere. Ik, die haar ken, weet dat dit geen onverschilligheid is.

Zij beziet al die kamer-dingen dan met de genegenheid - want haar oogen dwálen niet - als waarmeê ík zag de wondere dingen waarvan ik verhaalde.

[p. 57]

Henny heeft veel fantasie en het is of hield het kinderlijke in haar zich daarin schuil.

Zij ziet wat ik vertel, - en zooals haar oogen, ware zij op reis geweest, in innige bewondering zouden gekeken hebben, zoo ziet zij rond in verrukking over hare eigene fantasie, als had zij alles, wat nu haar rijke verbeelding is, werkelijk voor zich. En dan dánsen vaak haar handjes op de leuningen van haar stoeltje....

Zóo vooral, is zij heel mooi. Intens is de glans dan over haar gelaat, waar het bruine haar om golft, met een zware lok over haar voorhoofd en dan zoo weg, éven over het kleine oor, naar de dikke wrong.

Als zij peinst is er een vertikaal lijntje links boven haar neus, maar dien avond niet. Effen was haar hoog, blank voorhoofd, en eronder glansden de twee bruine oogen blij, en de fijne neusvleugels trilden nerveus.

Plots heb ik toen ook gemerkt hoe Fine mij aanzag. Een ondeelbaar oogenblik ontmoetten onze blikken elkaar. Ik aarzelde, bang...

Maar zij sloeg haar oogen niet nèer, en dra rijzende kalm uit haar donker hoekje, zei ze rustig dat ik wel dorst van zooveel praten hebben moest.

En haar oogen rústten wêer op het theeblad en haar bewegingen waren regelmatig en haar woorden hadden zéér eenvoudig geklonken.

Maar mij was het of daarnà de stilte wáchtte....

Henny praatte druk en beknorde me vroolijk dat ik hen beidjes niet meegenomen had en alleen was gaan genieten. Ik was zoo een verholen egoïst, plaagde ze.

Toch, haar lief gesnap en geestigheden niet, noch, later, de stillende aanwezigheid van haar moeder, konden de onrust om die éene blik, al werd ze een wijle gesust, verjagen.

Ik heb mij gevoeld als een, die op het water in den mist iets naderen ziet, maar niets onderscheiden kan, en onderwijl krámpt zijn hand om het roer....

Zóo dreef mijn onrust, als een vaag, donker ding, in de vredige stemming van dien avond.