Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 11

Stervende poes.
Door Leo Faust.

Voor Loulou.

In de anders zoo stille straat, stonden enkele menschen bij elkaar. Een loopjongen van een mantelmagazijn zat schrijlings op zijn grooten houten doos; een dienstmeisje hing, zonder te praten, aan den arm van een soldaat, een mandje in haar andere hand en de eene punt van haar fel-witte schort opgeslagen; een man met kwitanties, had z'n hoed naar achteren geschoven, en bewoog zenuwachtig telkens z'n zakdoek over 't voorhoofd en den slappen, rossigen knevel; en de wagen van een leesgezelschap stond, verlaten, midden op de groote-steenen. Ook waren er nog drie kinderen, twee jongetjes en een meisje, die, ontzet en met groote oogen, zich naar voren zochten te dringen.

‘Zou-d-ie noù dóód zijn?’ fluisterde het meisje, bedeesd, aan het eene jongetje, het oudste, dat zij bij de hand hield.

‘Hij haalt nog adem, geloof ik,’ zei haar broertje twijfelachtig.

Maar het jongste kereltje was op de manteldoos geklommen, en kraaide nu luid:

‘Hè, jo, hièr ken je zoo lekker zien!’

‘Zal je d'r wel-is af gaan, kwaje rakker!’ dreigde de loopjongen, zich omdraaiend. ‘Gauw! As de bliksem?’

En met de eene hand steunend op de kist, greep hij met de andere naar de twee kleine beenen.

Het kereltje sprong er af, met een opzwaai van bei z'n armpjes.

‘Jij zit d'r toch óók op!’ klaagde hij onnoozel.

‘Ik hóor d'r bij; dat zie je wel.’ Met fierheid wees hij naar z'n pet.

Op de stoep van een huis, donker afstekend tegen het weeke blauw van het hartsteen, lag, nauw ineengerold, een zwarte poes. Onbeweeglijk, gedrukt in den hoek van de deur en den post, bewoog alleen het kleine lijf snel en schokkend op en neer, bij de telkens weerkeerende, hijgende ademhaling. Zijn zwart haar was vuil en dof, plekken van de huid schemerden grijs er door, en over 't midden van den rug, liep een breede, gansch-kale ruggestreng. In de zijden plakte het op elkaar, en was het wollerig en verward, als een vlok vuile grauwe watten. Het dier hijgde, met een zwak geluid, en bij iederen volgenden schok, waaronder het gansche lichaam trilde, beurde zich met moeite het arme, afgeleefde lijf weer hóoger op. Zoo lag de poes op den hardsteenen drempel van het heerenhuis in die anders zoo stille straat, en bekreunde zich niet om de wreede menschen, die het schouwspel van zijn dood stonden aan te zien.

Eensklaps ging ruw de voordeur open. Een heer in hemdsmouwen vertoonde zich.

‘Zeg is, as jelie nou niet opdonderen daar, dan.... D'r is hier nìks te zien, nìks! Niks dan een dooie kreng!.... Kom, allà, maak dat jelie wegkomt! - En ga jìj naar je moeder, daar deê je beter an.’ Hij pakte

[p. 498]

het sidderende meisje bij haar schouder, en duwde haar naar achteren. ‘Verdoemde luilakken; dat lanterfantert en niksnostert maar, de godganschelijke dag!’ En tot den loopjongen, die rustig bleef zitten op z'n doos: ‘Kom, schiet wat op! - Gà je nou haast, voor den....’

‘Jij....,’ begon de jongen.

Maar de ander stoof het huis uit, den kop naar voren, met wòedende oogen, de vuisten gebald achteruit:

‘Wel verdomme!’

Allen stoven weg. - De kinderen drukten zich, hand in hand, tegen de deur van 't naaste huis. En de loopjongen nam heel laconiek zijn doos op, deed den riem over den arm, en wandelde weg. In de verte, op den straathoek, trok hij een neus, en tweemaal tergde hij:

‘Boè! Bullebak! leelijke bullebak!! - Trek je jas uit!’

Toen allen waren afgedropen, ging de ander, rood van woede, weer naar z'n huis. De poes was, bij 't zoo plotseling opengaan van de deur, iets omvergerold, de gang in. Toen hij dit bemerkte, gaf hij 't beest 'n schop, met de punt van zijn pantoffel, zoodat het midden op het trottoir terecht kwam, en mompelde:

‘Kom, vòrt jij!’

Daarop sloeg de deur weer dicht.

Sidderend slopen de drie kinderen uit hun schuilhoek. De poes lag nu, als een kalf of een dood paard, op zijn zij, met uìtgestrekte pooten, midden op de stoep in de zon. De oogen waren dicht, twee kale, schilferige plekjes vertoonden zich er onder. Weer lag het dier onbewegelijk, alleen het gehijg bewees dat hij nog leefde. De rug was gekromd, maar bij iedere ademhaling zocht hij zich krampachtig te strekken, terwijl de pooten stuiptrekkend trokken en de witte voetjes ineen-krompen. En telkens hoorde men weer dat klagelijk geluid, - was 't gekreun, was 't gepiep? - minder onmerkbaar nu.

Het kleinste jongetje streek zachtjes met het handje over 't samenklittend haar en de kale ruggestreng.

‘Arm poesje! arm poesje!’

‘Zou-d-ie nu geen dorst hebben?’ zeide het meisje.

Haar kleinste broertje knikte wijsgeerig, en de oudste liep weg, zonder iets te zeggen - en kwam na een poosje terug, zijn leeren pet vol water.

‘Kom, poesje, wat drinken hebben?’ vroeg de kleinste vent. En hij beurde met bei z'n handjes den kop van 't beest boven de pet.

‘Mot je nou niet drinken, arm poesje. 't Is lèkker!’

Het meisje maakte haar vinger nat en hield die tegen den bek van 't beest. Toen kwam een klein, wit-roze tongetje uit den zwarten snoet en likte den droppel, die gleed van haar vinger. Zij herhaalde dat, meerdere malen, en telkens voelde zij, dat kleine droge tongetje schuren langs haar vinger. Tot op eenmaal het dier luid nieste, met een hoog opheffen van zijn kop en een schokken van het heele lijf, zij schròk er van; toen wou hij niet meer.

Een slagersjongen met een groote teenen mand, en heelemaal in 't wit, had hierbij toegezien, een gemeenen glimlach om z'n mond. Toen de poes niet meer drinken wilde, vroeg hij, met een stem wreed van hardheid:

‘Van wie is die kat? Van jou?’

Het meisje haalde haar schouders op en haar wenkbrauwen.

‘Weet niet,’ sprak zij zacht.

Het beest hijgde nu minder. De witte voetjes waren ontspannen, en van tijd tot tijd openden de oogjes zich even, knippend, en glimmend in het doffe haar als zwarte gitten of kralen. Maar het kreunen verhief zich nog, regelmatig, uit zijn borst.

‘Zou-d-ie niet is 'n stukje vleesch lusten?’ zei de jongen, en scharrelde wat in z'n mand.

‘Hè, laat mìjn 't 'm geven!’ smeekte zacht het meisje.

Hij gaf haar, met zijn gemeenen glimlach, een klein, rood stukje mager vleesch.

‘Dat is te gróot, voor inééns,’ zei de oudste jongen. Het kleinste ventje streelde de poes maar al over zijn rug, en trok zacht den afgevreten staart door zijn knuistjes.

‘Geef hier,’ glimlachte de slagersjongen. En hij haalde een groot dolkmes uit z'n zak en sneed het vleesch in heele kleine stukjes.

Het meisje nam er een en hield het 't dier tegen den bek.

[p. 499]

‘O! dat is toch zoo heerlijk!’ zong haar stemmetje. ‘Eet maar, arm poesje, eet dan!’

De kleine oogen gingen open, licht snuivend trilde het neusje en bewoog heen en weer.

‘Je mot 't in 't water doopen. Dan eet-ie 't wel,’ zei de slagersjongen. En een van de andere stukjes in de pet nat makend, nam hij de hand van 't meisje weg en drukte het druipende vleesch ruw tegen den zwarten snoet, dat het water eraf liep. Het dier proestte. Maar toen verscheen weer het witroode tongetje en likte zich over den neus. En de jongen drong het vleesch, tusschen de twee rijen tandjes door, naar binnen, met zijn dikken, stompen vinger.

‘Zie je wel,’ sprak hij. ‘Noù lust-ie 't wel.’

De poes trok de pooten tegen 't lijf. Traag en bij tusschenpoozen begonnen de kaken te kauwen. Maar het hijgen hield steeds aan; en het kreunen werd luider, het deed denken aan een zaag. En met groote moeite slikte eindelijk het dier, twee, drie malen.

‘Arm poesje! arm poesje!’ murmelde het jongste kereltje gedurig, terwijl zijn kleine vingertjes nog altijd het beest, werktuigelijk, streelden. Maar zijn zusje verbood hem:

‘Je moet niet zoo an z'n lijf zitten, Wim, dat vind 't dier vervelend! Heb 't lekker gesmaakt, poes? Wou je nòg 'n stukje? Ja, lik jij de vrouw maar, hoor; de vrouw zal je bèst beter maken, waar, poes?’

De slagersjongen had wéer een stukje nat gemaakt.

‘Laat ik 't 'm geven!’ smeekte zij nogmaals.

Hij reikte het haar.

En het dier, als wist het, wie het hem gaf, nam het ditmaal aan met graagte.

Toen gebeurde er iets ongeloofelijks.

Terwijl hij weer langzaam kauwde, nu en dan een poosje ophoudend, richtte de poes zich onzeker overeind. En hij stond. Een groote, schurftige plek was op de zij, waarop hij gelegen had. Wankelend rekte hij zich zeer voorzichtig uit.

Het meisje klapte in de handen, en ontzet riep haar broertje juichend:

‘O! kijk is!!’

‘Nou zal-d-ie lóópen ook,’ zei de slagersjongen. En weer een stukje doopend in de pet, hield hij het 't beest voor den neus, een pas achteruit gaand, wanneer hij wilde toehappen. Behoedzaam zette de poes een poot vooruit, daarna den anderen, heel, heel behoedzaam. Hij wankelde. Maar toch bleef hij staan. En hij liep.

De kinderen làchten van plezier.

Hijgend liep hij, en kreunend. Zijn buik zwol bij iedere ademhaling op, en slonk weer onder een zagend gekreun. De vuile, haarlooze staart sleepte langs den grond.

Toen ze zoo op het andere trottoir gekomen waren, aan den overkant, kreeg hij het stuk vleesch.

Nu liep de slagersjongen hard weer naar de eerste stoep terug. En op zijn hurken zittend, riep hij:

‘Poes! poes! poes!’

Een nieuw stukje vleesch tusschen de vingers.

De poes keek eens om, en zag langzaam in 't rond, alsof iedere beweging hem moeite kostte en pijn. Toen draaide hij zich om.

‘Poes! poes! poes!’ riepen de kinderen.

En daar kwam hij.

Voorzichtig en waggelend, met nu-en-dan blijven stilstaan en rondkijken, kwam de poes weer terug naar de stoep.

Het meisje sprong op-en-neer, juichend in de handen klappend, en haar broertje kraaide. - Het oùdste ventje zat maar aldoor stil te peinzen.

Enkele menschen waren weer stil blijven staan.

‘Hij zal loopen as 'n háás!’ zei de slagersjongen.

Langzaam, naderde de poes. Hij stapte het trottoir op, één voor één tastend met de pooten. En liefkoozend gaf het meisje hem weer een stukje vleesch.

Maar de jongen was alweer naar den overkant gevlogen.

‘Poes! poes! poes!’ riep hij.

Het dier scheen echter niet te willen. Zichtbaar vermoeid, legde hij zich weer op z'n kale zij, onder 't loozen van een diepen zucht.

‘Poes! poes! poes!’ schreeuwde de jongen. ‘Geven jelie 'm is 'n afzetje, daar!’

‘Kom, poes, je krijg vleesch,’ zong angstig het meisje, ‘heùsch, je krijg vleesch, - àrm poesje.’

[p. 500]

Toen werd er eensklaps driftig tegen de ruiten geklopt van het heerenhuis achter de kinderen hun rug.

Bij dat geluid, trilde een schok over 't lijf van 't stervenszieke dier. Hij stond op. Wankelend richtte hij zich weer overeind, net als den éersten keer.

De jongen zat aan de overzij op z'n hurken op den rand van het trottoir, 'n stukje vleesch tusschen de dikke, stompe vingers.

‘Poes! poes! poes!!’ schreeuwde hij weer.

En het beest zette zich in beweging. Hij daalde de stoep af, alsof hij niet meer zien kon, en, telkens tastend, in de lucht, vóór het neerzetten van een poot, stak hij de straat over.

Maar toèn, gebeurde er iets afschuwelijks.

Luide-ratelend kwam een equipage met twee paarden den hoek van de straat om snellen. En eensklaps - hoè, wisten ze niet - zagen de kinderen de arme, àrme poes geschopt worden en gegooid, en omgewenteld, door de kletterende hoeven der paarden. Een kreunend gekrijt, als van een kind dat huilde, klonk hun één oogenblik in de ooren. Toen zweeg het stil. Het beest werd òpgeschopt, viel neer met een smak, en twee wielen gingen erover. - En het rijtuig daverde verder.

Dat alles in minder dan 'n seconde.

De slagersjongen wierp het stukje vleesch weg, en lachte. Met zijn bloed-bevlekte schort wischte hij het zweet van z'n gezicht.

Maar de kinderen grepen, alle drie tegelijk, elkaar instinctmatig bij de hand, en vluchtten vandaar.

‘O!’ slokte het smartelijk uit de keel van 't jongste ventje.

Zij hoorden de voordeur opengaan, achter hen, maar zij zagen niet om.

Het meisje huilde. Luider en luìder klokten de zenuwachtige snikken op, diep uit haar boezem.

Haar kleinste broertje perste zijn lippen op elkaar.-

‘Dàt zal ik aan de politie vertellen!’ zeide hij eensklaps. En hij herhaalde het nog eens, luider het roepend, met half-omgewend hoofd, naar den overkant, waar de slagersjongen, een deuntje fluitend, wegliep, de geel-teenen mand weer over zijn arm.

‘Dàt zal ik aan de politie vertellen!’

Hij schreeùwde het uit.

Maar het oùdste ventje liep stil en peinzend voort. Plooien trokken zich om zijn oogen, en een bittere trek lag over zijn mond.