Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 10

[p. 510]

Zondag.
Door Ina Bakker.

In het kamertje volle zon, die, stovend de roode geraniums en kleine vloeipapierachtige maandroosjes op het bloemenhekje, glinstert in het koper van de vogelkooi voor het raam, wit-schittert in het gladde tafelzeiltje, een trillenden lichtstreep doet vallen over de gele matten en het rood- en zwart karpetje op den ongelijken vloer, licht over de verschoten portretten in papieren lijstjes op het donkere, overal bijgeplakte behangsel; onbarmhartig ontdekt de kale plekken in den opgezetten, stoffigen eekhoorn onder een stolp; de zon, die goudstraalt in de strakblauwe lucht, over de vuile, hooge schoorsteenen; gloeit op het zinken plat, waar de duiven zitten, met dikken krop te koeren, coquet strijkend met hun snavel door de groen-blauwe glansveertjes; daartusschen trippen klein, grauw de musschen, pikkende, klaploopende musschen.

Een beetje naar achter geschoven haar stoel, dat het schelle licht niet in haar gezicht valt, de voeten in rust naast elkaar op de hooge stoof, beenig opgetrokken de knieën onder den zwarten boezelaar, zit ze stil uit te kijken, onder den invloed van al het zondagsche om haar heen; half dichtgeknepen voor de scherpe lucht, in het verschrompeld-gele gezichtje, de oude zwakke oogen, met roode, vermoeide randjes van laat opzitten, en werken bij slecht licht; saamgevouwen in den schoot de handen, rimpelig-geel, met dikke blauwe aren bovenop, de linkerwijsvinger opzij zwart en ruw, van het altijd weer prikken erin met de naald.

En in haar eenzaam plezier, onbewust hardop pratend tegen den vogel, de krakerige stem, hooglief, zegt ze:

‘Ja pietje, we zitte hier maar lekker in het zonnetje! zoete pie-iet, de vrouw hoeft niet uit naaie vandaag. We zelle 't raam nog 'n eindje verder openzette, piet! De vrouw blijft vandaag thuis in d'r eige hokkie. Hè, lekker, zoo dat raam, ik ben maar dankbaar, as ik zóó m'n eindje haal, hier zoo op m'n eige, m'n eige baas tot me dood’.....

Met een behagelijk zich verschikken op haar stoel, kijkt ze naar de geraniums, zacht deinend in den wind.

‘Kempleet, of je buite bent, as je zoo hoog woont; je merkt zoo maar nooit niks van iemand!’

Soezig luistert ze naar het Zondags-gewoel van de achterbuurt onder haar, waarvan ze niets ziet, dan het dak tegenover, heet-rood in de zon; van ver aanklinkend door de lange, stoffig-warme straat, het schor geschreeuw van: ‘mooie citroè-ne!’

[p. 511]

Piet, lang uitgerekt op zijn stokje, trillert schel aan één stuk door.

‘We zelle 'n koppie koffie neme, piet!’

Met haar voet de stoof wegschoffelend, haar àfgewerkte oude-vrouwenfiguur in de strak-zittende bruine japon, stram zich verheffend, staat ze op; dan geluidloos op zachte, stoffen pantoffels, loopt ze naar 't kastje en neemt er een kopje uit.

‘Het zondagsche met 'n blauw randje! Ze had het nog van mevrouw van Meer, 't goeie mensch; òok al dood!’

Langzaam, met 't voorzichtig-onzekere van oud-mensch, schenkt ze de koffie in.

‘Wat 's dat nou!’

Ze houdt op met schenken, de hand met de kan stil in de hoogte, de hals luisterend uitgerekt naar de deur.

‘Nee, nee, 't komt niet verder: goddank, ik beef op me beene’.... met kleine schuifel-stapjes loopt ze naar de tafel, het kopje, vol in haar hand, nòg in onrust het hoofd naar de deur gekeerd, al haar aandacht gericht op het gestommel op de tràp....

Plotseling maakt ze een snelle beweging naar de deur, maar dadelijk met iets angstigs, wijkt ze terug.

Buiten scharrelt iemand - in onzeker zoeken telkens mis - naar de kruk; dan....

‘Goeie morrege!’

Ze zegt niets. Rechtop de mager-stramme rug; het kopje nog machinaal in haar hand geklemd, ingetrokken de slappe mond, kijkt ze met half-dichtgeknepen oogen naar hem.

In zijn smerige plunje vol straatmodder, zijn ééne arm in de hoogte, om zich vast te houden, blijft hij met doorgezakte knieën tegen den deurpost hangen; met zijn andere hand een half-kale bonten muts tegen zijn been slaande. ‘Daar bèn ik!’

Ze kijkt naar de modder op zijn kleeren, ze ziet dat zijn linkerkant kletsnat is, en walgend gaat ze terug voor de weeë dranklucht, die hij meebrengt. Dan, met een jammerend heen- en weer wiegen van haar hoofd, kreunt ze: ‘O, o -!!’

Een botte dronkenmansvriendelijkheid in zijn grof, verloopen gezicht, zegt hij met een knik:

‘Bè je niet blij, dà je me ziet?’

‘Blij?!’ In plotseling opschokkende woede krijscht ze het uit, haar machtelooze, oude stem overslaand, en met een beving van haar arm, waardoor de koffie uit 't kopje over haar boezelaar vliegt. En terwijl ze driftig haar zakdoek uittrekt, en hard over de natte plek wrijft:

‘Blij? Blij?? Voor mijn part zag ik je nooit weer! Jij, jij, schaàm je je niet, 'n ouwe kerel van zestig!! Je kan op je beene niet staàn!!’

Zijn gezicht betrekt; zijn zwemmerig-flauwe oogen dreigend klein.

‘Je ben 'n mooie zuster!’ valt hij ruzieachtig uit. ‘Is dàt me wellekom?’ Dan ineens gedwee, door 't besef van de noodzakelijkheid om aan geld te komen:

[p. 512]

‘Hei je niet wat voor me? Een paar cente?’

‘Cente?! Om te verzuipe?! Ik brak je liever je nek! Ik mot er hard voor werke!!’ En zich opwindend, bibberend in haar zenuwachtigheid, vergetend den angst, dien ze altijd voor hem heeft, als hij er niet is: ‘Maak dà je wègkomt, je doet me maar schande an.... hei je nòg niet genoeg drank in je lijf!.... ik kan je voor m'n ooge niet zien!.... ruk ùit!!’ Met een dreigend zwaaien van haar arm, haar gezicht weggetrokken, wit..... Suf mokkend blijft hij haar staan aankijken, zijn logge figuur zwaar ineengezakt, een vuile vlek in de lichte zon.

‘Dus niks?’

‘Geen duit!!’

‘Nou vooruit dan maar weer, 't zà je nog berouwe!’ Hij doet een belachelijke poging om zich energiek om te keeren, waarbij hij zijn evenwicht verliest en tegen de deur aanbonst; dan, onzeker, schurend langs het behangsel, stoffelt hij de deur uit....

Ze blijft stil staan, tot hij weg is, in bevend luisteren naar zijn gestommel van de trap. ‘Astie nou maar geen schandaal maakt beneje, dat ze 'm d'ruit gooie....’ in angst knijpt ze haar handen in elkaar.... nee goddank, ze hoort niets meer....

Ze zucht verademend, en steeds met haar zakdoek langs haar oogen heen en weer wrijvend, gaat ze de deur dicht doen, de sleutel òm; dan, terug naar de tafel, drinkt ze langzaam, met een even-teleurgesteld terugtrekken van haar lip, de koud geworden koffie uit.

‘Zóó'n broer, och heere! 't Zà je overkòmme, 't éénige, wat je op de wereld heb, zoo'n dronke lap.... En nog koffie op me beste zwarte boezelaar toe.... En dàt is dan nog 't éénige, waar je hart an mot hange, wat mot 'r nog van komme.... Och god, de Heer geef maar, dat ie eerder gaat as ik....

Ze gaat weer zitten op haar oude plaats, in tobberig voor zich uit staren. Haar stemming van stil-mooie Zondag, weg, in het navoelen van haar leed, soms nog machinaal vegend over de koffievlekken op haar boezelaar..... De kanarie, één poot aan de tralies, fluit juichend-schel in de zon.