Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 9

[p. 111]

Wouter.
Door Jafir.

I.

Wouter was altijd een vreemd jongetje geweest.

Toen hij nog niet naar school ging, bracht hij het grootste deel van den dag in den tuin door en in het bosch daarachter. Was Wouter nergens te zien als men hem noodig had, dan kon men hem tien tegen een bij den vijver vinden, of op het dennenheuveltje bij de spoorbaan. Dat laatste was een van zijn lievelingsplekjes. Meestal maakte hij dan kasteelen en parken van zand en takjes; de kasteelen hadden hooge torens, en in de parken waren meren en watervallen. Wouter verbeeldde zich dan dat het zijn bezittingen waren: elke grasspriet was een slanke palm, elk takje een forsche eik, elke bloem een zonderling sprookjes-gewas. Uren lang hield hij zich daarmee bezig, maar toch kon hij een ganschen morgen onder de dennen liggen, en gesprekken houden met de vogels en met den wind. Die hadden hem heel wat te vertellen.

Toen Wouter acht jaar was, ging hij naar school. Den vorigen avond had hij in bed liggen snikken, en wel tienmaal bij zichzelf gezegd: ‘als mijn moedertje nog maar leefde....’ Toch was zijn vader heel goed voor hem, en had hij zijn moeder eigenlijk niet eens meer gekend. Maar den volgenden morgen ging hij heel bedaard naar school, en iedereen dacht dat hij het prettig vond.

Zelfs Ellen dacht het, en die kende hem toch heel goed.

Ellen was zijn nichtje, tien jaar ouder dan hij. Ze logeerde dikwijls bij Wouter's vader, want deze was zoo alleen en voelde zich zoo verlaten sedert zijn vrouw gestorven was. En broers of zusters had Wouter niet.

Wouter hield heel veel van Ellen. Toen hij haar voor 't eerst ontmoette, had ze hem heel ernstig meegeholpen aan zijn zandpaleizen, en niet erom gelachen. Aan haar had hij de uitvinding van de meren en de watervallen te danken, en ook had ze eens gezegd, dat de bloemen en de vlinders ons wel degelijk begrepen als we met hen spraken. Dat had Woutertje nooit vergeten. Daarvoor zou hij haar altijd dankbaar zijn.

II.

Wouter maakte zich op school geen vrienden. Hij speelde nooit mee, en ging na schooltijd dadelijk naar de bosschen. Dan gebeurde het wel eens dat hij thuis kwam zonder tasch - die was aan den vijver blijven liggen.

[p. 112]

De anderen vonden Wouter een saaien jongen. Hij wilde nooit eens knikkeren of belletje-trekken met hen.

En de onderwijzer wist niet, wat hij van den jongen denken moest. Wouter was meestal met zijn gedachten ergens anders, en soms vergat hij zelfs heelemaal zijn huiswerk te maken; maar als hij eenmaal tot werken kwam, dan deed hij in een uur meer en beter dan de anderen

Wouter was altijd maar blij als het vier uur sloeg; vooral wanneer Ellen hem kwam halen. Dat was heerlijk. Dan gingen ze samen naar het dennenheuveltje bij de spoorbaan. Er kwamen per dag maar vier of vijf treinen voorbij, maar Wouter vond het een genot ze te hooren aankomen en ze na te kijken, en dan te droomen van de vreemde landen waar ze heen gingen. Daarvan vertelde Ellen dan lange verhalen, totdat in de verte, in huis, de etensbel luidde. Dan moesten zij weg.

Ellen kon prachtig vertellen. Ze had veel gereisd, en wist te fantaseeren van sneeuwbergen en blauwe zeeën en donkere bosschen, van menschen met zwarte haren en kleurige gewaden, van vlugge herten en listige vossen en vreemd-gevederde vogels. Reizen leek Wouter een heerlijk ding. Als hij ouder was, wilde hij veel gaan reizen. ‘Dan gaan we samen, niet waar, Ellen?’ vroeg hij. ‘Dan reizen we samen de heele wereld af.’ En Ellen lachte en beloofde het hem. Daar rekende hij vast op: ze zouden later samen de heele wereld rondtrekken.

Eens, toen Ellen midden in een mooi, spannend verhaal was, begon de bel te luiden, en moesten ze naar huis.

‘Vind je het niet verschrikkelijk,’ vroeg hij, ‘dat een mensch altijd zooveel saaie dingen moet doen: eten en huiswerk maken, en naar bed gaan? Ik wou, dat 't nooit hoefde.’

Zijn peinzende bruine oogen staarden droomerig langs den horizon.

‘Kijk, nu wordt de lucht juist zoo mooi, en nu moeten we naar huis. Zie je wel?’

De zon daalde langzaam naar den blauw neveligen heuvelrand; warm-roode strepen legden zich daarboven. Het bladerlooze, herfstige hakhout leek paarsbruin, en het dennenbosch werd heelemaal zwart tegen de transparante lucht. Een enkele vogel deed nog even zijn wijsje hooren, korte, weemoedige melodie.

Onder het naar huis gaan zweeg Wouter langen tijd. Toen stond hij op eens stil, en zei: ‘Zullen we omkeeren, Ellen?’

‘Wat bedoel je?’

‘Zullen we omkeeren, en niet meer naar huis teruggaan? samen wonen in de hut die we gebouwd hebben, en dan altijd in het bosch blijven wonen?’

Zijn stem klonk heel beslist, en groote ernst blonk in zijn jongensoogen.

Maar dat zag Ellen niet, omdat 't zoo donker was, en ze lachte luid en zei:

‘Maar beste jongen! Je zou 't al gauw koud hebben en honger krijgen en naar huis verlangen! Kom, daar gaat de bel al voor de tweede keer, we moeten ons haasten.’

Wouter ging mee. Hij begreep haar niet. Waarom wilde ze niet met hem

[p. 113]

in de hut wonen? Ze zouden het niet koud hebben - dorre blaren vormen een koesterend bed. En honger? - wel, er waren immers bramen en hazelnoten en boschbessen, en helder water vloeide door de beek!

Hij verlangde niet naar huis terug. Daar wachtte hem schoolwerk en dansles en daar moest zijn haar geborsteld worden en zijn handen gewasschen - allemaal dingen waarvan hij niet hield.

Hoe kon Ellen nu naar huis terug verlangen!

Voor 't eerst begreep hij haar niet, en er sprak wantrouwen uit de blikken, waarmee hij haar dien avond aanzag.

Hij was verder heel stil; nu en dan huiverde koud een onbestemd gevoel van vrees en verlatenheid langs zijn rug.

Het duurde dien nacht langen tijd eer hij den slaap kon vatten, en hij moest telkens huilen, de arme Wouter, die toen nog geen twaalf jaar was.

III.

Er waren drie jaar voorbij gegaan, en Wouter zag Ellen in den laatsten tijd niet zoo dikwijls meer. Ze kwam wel nu en dan weer logeeren, maar niet zoo lang achtereen als vroeger.

Hij had zijn best gedaan zijn vertrouwen in haar geheel te herwinnen, en dat was hem ook wel gelukt.

‘Ellen heeft ook geen lessen te leeren en wordt niet telkens beknord als haar goed stuk is of haar handen vuil,’ had hij overwogen.

Maar zooals vroeger werd het toch niet meer. Hij wist niet waarom, maar Ellen was heel anders geworden. Hij wist ook niet hoe.

Wouter was nu vijftien jaar. Hij ging op het gymnasium, zijn blond haar was kortgeknipt en hij droeg een lange pantalon. Ellen wandelde en praatte nu niet meer zoo veel met hem, maar hij was toch dezelfde droomer gebleven, en hij kon erg terugverlangen naar hun uurtjes op den dennenheuvel, als Ellen vertelde, en hij languit op de gladde dennennaalden en het veerende mos lag, met het hoofd op haar schoot, als de boomkruinen ruischten, de wind geheimzinnig met de bloemen fluisterde, en het aroma van hars en thijm droomerig geurend door het bosch zweefde.

Maar hij dorst er niet naar vragen.

Ellen was zoo heel anders geworden. Ze zat nu veel op haar kamer en schreef lange brieven, die ze weg stopte als Wouter binnenkwam - vroeger had ze nooit iets voor hem verborgen - ze liep lachend en zingend door het huis, en als Wouter haar aarzelend vroeg wat met hem te gaan wandelen, dan stoeide ze even met hem, lachte hem uit en liep weg.

Wouter voelde zich heel treurig daaronder.

Eens zat hij aan den vijver en keek aandachtig naar een samenstel van raderen, dat hij uit hout vervaardigd had, en waardoor water uit den vijver naar de beek geleid werd. De beek was namelijk bijna droog, omdat er zoo weinig regen viel dat jaar, en nu hadden de schapen, stroomafwaarts, in de hei, niets te drinken.

[p. 114]

Toen had Wouter zijn toestel van schepraderen gemaakt, en wie het weten konden zeiden, dat 't heel vernuftig was, en dat hij bepaald een knap ingenieur zou worden.

Hij zat aan den vijver.

Hij hoorde stemmen in de verte; langzaam ruischten voetstappen nader.

‘Dat is nu Wouter, de dichter van de familie,’ hoorde hij vaag, als in een droom, Ellen zeggen tegen een heer, die naast haar liep, En ze lachte.

Wouter wist niet waarom, maar dat lachen deed hem pijn, alsof hij zich aan een mes sneed.

‘Zoo, zoo - je kleine vriendje, waarvan je me wel verteld hebt,’ antwoordde de heer, en Wouter vond zijn stem hard en antipathiek. Twee kleine vogeltjes, die in de nabijheid op een tak naar Wouter's schepraderen keken, vlogen verschrikt weg, en roef! daar krabbelde het eekhoorntje, dat anders rustig bij hem hazelnoten zat te pellen, pijlsnel tegen den dennenboom op.

Wouter nam de hand, die hem werd toegestoken, niet aan, maar balde de vuisten op den rug. Een oogenblik zag hij den indringer met vijandige oogen aan, oogen waarin haat en verachting straalden; toen keerde hij zich om en ging zwijgend heen, dieper het bosch in.

‘Wouter, Wouter....!’ hoorde hij Ellen nog roepen. Maar ook haar stem klonk vreemd en ruw door het woud, en Wouter keerde niet terug.

Hij begreep het niet. Hij begreep er niets van. Ja, Ellen was geëngageerd, zooals de menschen zeiden; ze hield de hand van dien vreemden man in de hare, en ze legde het hoofd aan zijn schouder.... Ja, dat begreep hij. Maar waarom liep ze nu met hem in het bosch, en liet ze hem al hun vertrouwelijke plekjes zien, waar vroeger nooit iemand anders geweest was, die alleen aan Ellen en Wouter behoorden? Zou ze hem nu ook sprookjes vertellen op den dennenheuvel, dien vreemden man, en zou hij op het mos liggen, met zijn hoofd op haar schoot....?

Wouter begreep het niet meer.

Had Ellen hem nu geheel verlaten - hem heelemaal alleen gelaten, voor altijd, voor altijd....?

Hij vond het leven onrechtvaardig en de menschen slecht.

IV.

Den volgenden avond gaf zijn vader een groot feest, ter eere van Ellen's verloving. Dat was in lang niet gebeurd. Het anders zoo stille huis was nu vol vroolijke, lachende, bontgekleede menschen; de zalen waren vol licht en bloemen en muziek.

Waarom waren die menschen zoo blij? Wouter begreep het niet, en voelde zich heel ongelukkig. Had men hèn nooit bedrogen en alleen gelaten?

[p. 115]

In de serre zat Ellen, onder een grooten palm. Ze waaide zich langzaam met haar waaier, haar oogen staarden droom-gelukkig in de verte.

De vreemde man was er niet.

Wouter stond aan den ingang van de stille, halfduistere serre en hield de oogen onafgewend op Ellen gericht.

‘Wat sta je daar te droomen?’ riep ze, hem bemerkend, vroolijk. ‘Kom eens hier en vertel me waarom je gisteren zoo onbeleefd was!’

Wouter nam de hand die ze naar hem uitstak, maar hij bleef staan en zweeg.

‘Nu, Wouter, geef je niets meer om me....?’

De stem klonk weer als melodie van vogels.

Wouter zag haar star aan, met groote, fluweelzwarte pupillen, zoodat Ellen even schrok.

Toen, nog steeds haar hand vasthoudend, boog hij zich voorover en drukte heftig en plotseling een zoen op haar blanken, naakten arm.

‘Wouter....!’ riep Ellen verschrikt, en ze striemde hem het gezicht met haar waaier.

Wouter ging langzaam heen.

V.

Den volgenden dag bracht Wouter Ellen en den vreemden heer naar het station. Hij was heet kalm en heel gewoon, en zelfs vrij spraakzaam. Onderweg haalden Ellen en hij allerlei herinneringen op, en 't scheen dat het andere vergeten was.

Aan het station stond Wouter nog wat bij den coupé te praten. De trein ging eerst over tien minuten.

‘Ik zal op den dennenheuvel gaan staan, dan kan ik je toewuiven,’ zei Wouter vroolijk, en nam afscheid.

Op het perron keerde hij zich nog verscheidene malen om en knikte naar Ellen. Den vreemden man groette hij niet.

Maar toen hij bij den dennenheuvel stond en de trein snuivend en stampend aanrolde, toen ging hij dwars over de rails liggen.

1898.