Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 7

[p. 64]

Rust zacht
door Stephanotis

Hoog boven de zee is de doodenakker gelegen! - Wanneer men van uit die hoogte naar beneden ziet, bemerkt men in verre diepte het hoog opspattend witte schuim der golven, wier kracht op die rotsklompen gebroken wordt. Nimmer moede, nimmer zich gewonnen gevende, stuwt de zee hare ongetemde strijders tegen de steile hoogte aan, waarop de zachtsluimerende dooden rusten, die zich door den woesten strijd daar beneden niet laten storen, even gevoelloos als de rotsklomp zelf.

Het is niet somber op die vredige plek. De marmeren en houten kruisen, duiden wel aan waar men zich bevindt, maar het geheele kleine kerkhof maakt zulk een vriendelijken indruk, dat men zich verbeeldt in een liefelijk aangelegden tuin te zijn, waar het zachte ruischen der hooge boomen zich vermengt met de klagende stem der zee. Zoo weelderig tiert en bloeit er alles; zulk een heldere hemel welft zich boven de grafsteenen, zoo vroolijk zingen de vogels er hun danklied, dat de anders sombere gedachten die altijd op een kerkhof de menschenziel bedroeven, hier, verzacht en getemperd, het geloof wakker roepen aan een nieuw schooner leven.

Dien indruk maakte het ten minste op mij, die pas kort geleden het koude Holland ontvlucht was, om de wintermaanden in het zonnig Italië door te brengen. Er zijn grootere indrukwekkender kerkhoven dan dit. Zeker! - Maar voor mijn gevoel was er geen enkele van die ik bezocht, dat mij zoo aantrok als dit; waar ik liever den laatsten slaap zou willen slapen, dan juist

[p. 65]

hier. Ver van menschengewoel en toch niet akelig eenzaam, met die heerlijke overdaad van zoetgeurende bloemen, die de zon zelfs in de wintermaanden met gulle warmte koestert; en dan die glinsterende blauwe waterspiegel met zijn fluisterende, geheimzinnige stemmen! Is het geen plekje waar men zich geheel verzoenen kan met de gedachte aan den dood?

Twee verschillende wegen voeren naar die hoogte op. De gemakkelijkste is zeker die breede, zachthellende weg, waarlangs de lijkwagens - door de daarop neêrgelegde bloemkransen bijna onzichtbaar gemaakt - hunne sombere vrachten, stapvoets grafwaarts brengen. Doch eene andere, moeielijker weg, die echter veel meer belangwekkends te zien geeft, is die, welke ons door de zoogenaamde oude stad heen voert. Waar men voortdurend moet klimmen op smalle hobbelige trappen, door wonderlijke nauwe steegjes, waar de vijf tot zeven verdiepingen hooge huizen elkander schijnen te raken. Waar de zon nooit tot beneden kan doordringen, en er dus altijd eene koele vochtige lucht heerscht.

Waar men niets bemerkt van de weelde, der bekoorlijke villa's en hôtels in de nieuwere wijken, noch van de mooie met spiegelruiten voorziene magasin's of café's. Waar kleine, in lompen gehulde kinderen met donkere ongekamde haren en groote zwarte oogen, hun spel in den modder even staken, en de bruine vuile handjes naar de vreemdelingen uitstrekken om een aalmoes te vragen; en als die vreemden, bekoord door de schalksche flikkerende kijkers, en aangetrokken door de soms allerliefste donkere kopjes, hun een paar ‘sous’ in de handjes stoppen, dan doet het beleefde kleine bedelvolkje met schrille stem hun ‘grazie Signora, grazie Signor’ hooren. Dat is de weg door de vuile oud-Italiaansche stad Nizza.

Het was aardig daar rond te dwalen. Het was of men uit eene andere wereld kwam, wanneer men uit die koele stille straatjes weêr in de nieuwe stad terugkeerde, met haar fellen zonneschijn op de gepleisterde muren, hare fraai aangelegden tuinen en plantsoenen. Vooral ook met de vele vreemdelingen die eene vroolijke drukte op rij- en wandelwegen veroorzaakten.

Dien moeielijk stijgenden weg waren wij gegaan op een heerlijken voormiddag, mijn vriendinnetje en ik. Vroolijk pratend en lachend hadden we geklommen, tot wij vermoeid en warm het breede hek van het kerkhof waren binnengegaan.

Een kreet van bewondering ontsnapte mij. Het was de eerste keer dat ik daar kwam, en hoewel al wat gewend geraakt aan mooie vèrgezichten en schilderachtige plekjes, wachtte mij hier toch weêr eene verrassing.

Uit de donkere stegen komende, lag op eens de zee, schitterend in het felle zonlicht vóór mij. Er woei een ferme bries. Den vorigen dag was de zee onstuimig geweest, en hoewel de hemel nu weêr helder was, en de zon zich in het blauwe water spiegelde, was zij nog niet zoo rustig en effen als gewoonlijk.

Het was er eenzaam en stil op dat warme middaguur. Slechts ééne eenzame ging daar door de kronkelende beschaduwde lanen. Het was eene oude dame, statig en langzaam liep ze voor ons uit; het slanke lichaam ongebogen,

[p. 66]

het grijze hoofd fier opgericht. Geheel in zwaren rouw gekleed met een langen zwarten sluier, die achterover geslagen tot op den zoom van haar kleed afhing.

Bij eene kromming van den weg, keerde ze terug, en toen zag ik in haar lief oud gelaat. Het waren fijne, aristocratische trekken die door het nog zware zilverwitte haar omlijst werden; een edel bleek gelaat, waar eene groote smart ontelbare rimpels in had gegroefd. Vooral de oogen getuigden van veel weenen over onherstelbaar verlies; alle glans was er uit verdoofd. Hoewel voor mij eene vreemde, voelde ik mij toch onwederstaanbaar tot haar aangetrokken. Er lag eene uitdrukking in die oogen, die ik nooit zal vergeten: eene stille berusting in haar lot, en ook naar het mij voorkwam, een onwrikbaar vertrouwen op een terugzien van haar doode.

Het viel me in, dat, nadat ze ons eerst vluchtig had aangezien, haar oog nu lang op het lieve gezichtje van mijn gezellinnetje bleef rusten. Wij bleven dikwijls stilstaan om de opschriften van de graven te lezen, of hier en daar eene enkele bloem te plukken. Gedurig zagen we die oude dame ons weêr tegemoet komen, en onafgebroken hare zachte oogen op háár gevestigd houden, die vroolijk keuvelend naast mij liep. Trof haar eenige gelijkenis op dat jeugdige gelaat met de dierbare doode die ze hier telkens weêr een groet kwam brengen?

Later eerst vernam ik wie ze zoo altijd betreurde. Het was hare dochter, haar eenig kind, dat hier begraven lag. Ik hoorde een smartvol verhaal van bedrogen liefde, van een verwoest jong leven, dat na veel lijden eindigde met een te vroegen dood. Maar ook van edele, zelfopofferende moederliefde, die alles had verlaten om bij haar kind te kunnen blijven; die rusteloos dag en nacht alles beproefd had, wat dat geknakte leven kon vertroosten of althans verzachten. Nu legde ze elken dag den verren, vermoeienden weg af die naar het graf van haar lieveling voerde; voor zich zelve van het leven niets meer wenschende, niets meer verlangende, dan naast haar te mogen rusten.

Vóór mijn vertrek uit Nice, bezocht ik nog eens dat kerkhof om het schoone plekje vaarwel te zeggen. Het was reeds laat en spoedig zou het hek gesloten worden; weêr zag ik daar die arme moeder neêrgeknield op den grafsteen van haar kind. Slechts eenige maanden waren er verloopen tusschen onze eerste ontmoeting en nu, en toch was het vriendelijke oude gelaat nog meer afgevallen, maar denzelfden innigen zielevrede van vroeger, vond ik er immer nog op terug. Toen ik haar voorbijging en met diepen eerbied en medelijden het hoofd groetend voor haar boog, zag ze mij aan met een weemoedigen glimlach, met een laatsten langen blik, die mij scheen te danken voor het medegevoel dat, ik was er zeker van, voor haar in mijne oogen te lezen was.

Voor het laatst zag ik om mij heen, om mij dit bekoorlijke plekje diep in het geheugen te prenten.

Gloeiend rood scheen de zon zich als in de zee weg te dompelen, begeleid door eene menigte rozige avondwolkjes, die langzaam in teeder wit overgingen. Nog een enkel vogeltje zong zijn avondlied in één der hooge boomen eer het ging slapen, en sterker geurden de bloemen op de graven der dooden. Alles

[p. 67]

gaf ook nu weêr den indruk van oneindigen vrede en groote rust, hier, waar elke strijd was uitgestreden; waar zoo menig vermoeid hoofd en hart hadden opgehouden te denken en te kloppen. Wanneer ik nog terugdenk aan die grafplaats te Nice, dan zie ik ook weêr het geduldige gelaat van die oude vrouw voor mij, zooals ik haar de laatste keer zag. Met de vriendelijke vermoeide oogen op de zee vóór haar gevestigd, het witte glinsterende haar een weinig verwaaid door den zeewind, haar eene rimpelige hand op het graf van haar kind gesteund, scheen zij zich reeds geheel t'huis te gevoelen, op die plaats waar zij spoedig rusten zou voor eeuwig!

En het geluid dat de zacht klotsende golfjes maakten, klonk mij dien dag in de ooren, als een zacht gezongen wiegelied, uitnoodigend tot rust.