Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 6

[p. 434]

't Was beter zoo,
door Toppy.

Onbeweeglijk zit zij voor zich uit te kijken; de groote donkere oogen strak starend in het vuur; de lange witte handen slap ineengevouwen op een stapel schriften: corrigeerwerk. En langzaam nemen hare soezerige gedachten een vorm aan, en voor haar oogen verrijst een beeld, zóó helder, zóó duidelijk, als zij het sinds jaren niet gezien heeft. Dat beeld, hetwelk zij niet meer zien wil, waarvoor zij met geweld hare oogen heeft gesloten, jaren, jaren lang.

't Stelt voor een jongen en een meisje, haast nog kinderen, die elkaar voor altijd vaarwel zeggen, omdat zij beiden gevoelen, dat er tegen het noodlot niet te kampen valt, omdat zij hebben leeren inzien en begrijpen, dat waar hij noch zij eenig fortuin bezit, een huwelijk eene onmogelijkheid, eene dwaasheid zou zijn. En zij hebben elkaar wijsgemaakt en opgedrongen te gelooven, dat eene eeuwige scheiding te verkiezen was boven een leven van eindeloos wachten, zóo lang en zóo hardnekkig, tot ze er ten slotte beiden van overtuigd waren. Zij hebben elkaar voorgepraat, dat 't maar beter zóo was, dat 't dwaasheid zou zijn de illuzies te behouden van eene vereeniging, die nimmer tot stand zou komen. Zóo hebben ze gesproken; wijs, verstandig, beredeneerd, en in stilte klampen zij zich vast aan de bijna onmogelijke mogelijkheid, dat er misschien nog iets tusschenbeide zou komen, dat zijn aanstaand vertrek zou verhinderen; zij gevoelden zich zoo diep, diep ongelukkig, maar zij toonden het niet; 't was beter zóo, veel beter zóo.

Er kwam niets tusschenbeide, en het oogenblik van scheiden was dáar, precies zóo als ze 't zich al maanden, jaren lang hadden voorgesteld. Zij deden zooals alle menschen doen wanneer zij afscheid nemen: zij gaven elkaar eene hand en zeiden niets omdat zij niets wisten te zeggen.

De boot kwam in beweging, - een gewuif met hoeden en zakdoeken aan hen die in den vreemde het geluk gingen zoeken, - snikkende moeders en schreeuwende kinderen - en dáartusschen plotseling een gil, wild wanhopig: ‘Nonnie’ - en dan niets meer....

Verder en verder gaat de boot; de man met de groote manteljas is nog slechts eene stip; de menschen zijn langzamerhand weggegaan, en nog altijd staat dáar aan den kant de kleine witte gedaante, onbeweeglijk turend naar die éene stip, met strakke, als wezenloos starende oogen....

‘Pas op juffie’, zegt een sjouwer, op eene naderende kar wijzende. Vreemd, bijna minachtend kijkt ze den man aan. ‘Dáár!’ zegt ze plotseling, hare armen naar de zee uitstrekkend, ‘dáar! dáar!’.... dan zinkt ze langzaam ineen.

't Was beter zóo, veel beter zóo.

[p. 435]

En dat alles herinnert Nonnie zich, als ze jaren, vele jaren later op haar kamertje, kinderknoeiwerk zit na te kijken. Zij is onderwijzeres geworden, met hart en ziel heeft zij zich aan hare betrekking gewijd, en niemand zal in het ernstige, bleeke meisje, de vroolijke, wilde Non van vroeger herkennen. Zij heeft Frank van Heuvel vergeten. Vergeten? Neen, maar aan hem leeren denken als aan een doode, en de wonde uit hare jeugd is langzaam, heel langzaam geheeld, totdat ze op eens van morgen.... en 't is Nonnie als hoort ze weer die hooge, heldere kinderstem vragen: ‘Compliment van juf uit de eerste klasse en of u ook een nieuw krijtje voor juf heeft?’ als ziet ze weer dat blonde kindergezichtje met de groote grijze oogen - de oogen van Frank!.... Werktuigelijk heeft zij haar het gevraagde gegeven; en de oogen van Frank hebben haar vriendelijk toegelachen met de oude hartelijke uitdrukking. God, als dat kind nu eens? en dikke tranen rollen op het schrift. Zou ze eens vragen hoe het heette, zou ze de kracht hebben om zich kalm te houden, als haar vermoeden eens bewaarheid werd? En aan wien zou ze 't vragen? Aan het kind zelf? O! ze gevoelde dat ze het niet kon, dat ze er den moed niet toe had, en toch.... o, zij zou het zoo zielsgraag weten.... ‘Morgen zal ik 't vragen’, zegt ze eensklaps hardop, en dan, huiverend, terugdeinzend bij de gedachte aan het antwoord, zegt ze zacht: ‘Neen, morgen nog niet, - maar dan overmorgen, - ja overmorgen, stellig,’ en zij glimlacht even om haar flauw tegenop-zien. Wie weet, wat eene ellende 't gegeven had, als zij met Frank getrouwd was! Ja, 't was beter zóo, veel beter zóo. Maar morgen nog niet - neen overmorgen....’ Met de schriften onder haren arm en de oude versleten mof vast tegen zich aangedrukt, gaat Nonnie den volgenden morgen naar school. Angstig kijkt ze om zich heen. - God, als ze Frank eens tegen kwam? - als hij zelf het kind eens naar school bracht?.... Neen, dat zou al wel heel toevallig wezen.... wat was ze opgewonden en zenuwachtig van daag.... flauw toch.... misschien was 't een kind van heel andere menschen.... maar die oogen.... die ernstige diep-grijze oogen?.... 't Waren toch sprekend die van Frank!

Eindelijk is zij er. ‘Juffrouw, juf, juf,’ gonst het om haar heen en een troepje meisjes omringt haar. Non is de algemeene lieveling van de schoolkinderen en voor een oogenblik worden hare gedachten afgeleid. Twee uren gaan kalm voorbij, maar toch kijkt zij telkens angstig naar de glazen deur - misschien kwam dat blondje wel eens door de gang? - Maar het kwam niet en als ze ziet dat de meisjes het opletten, krijgt ze eene kleur en kijkt op haar boek. - 't Is elf uur.

‘Juffrouw,’ zegt de hoofdonderwijzeres binnentredend, ‘zoudt u eens even de cahiers voor mij willen halen? Ik heb ze op de trap laten liggen.’

Non staat op en loopt de gang door om aan het verzoek te voldoen, hare knieën knikken, zij moet de eerste klasse voorbij. Schuw kijkt ze naar binnen; ze ziet eene verwarde massa van blonde, bruine en zwarte kopjes, maar ze kan niets onderscheiden; teleurgesteld loopt zij door; droomerig voor zich uitkijkend, starend in het niet; dan staat ze plotseling stil............

[p. 436]

Dáar op hare teenen bij het fonteintje staat het kind; de lange blonde krullen bedekken bijna geheel haar gezichtje, en 't is Nonnie alsof de grond onder haar wegzinkt; half bewusteloos sluit zij hare oogen.... als zij ze weer opent ziet zij slechts eene flauwe vage nevel.... en midden in dien nevel staat het kind - het kind met de oogen van Frank.

‘Ik kan er niet bij,’ klinkt eensklaps een helder hoog stemmetje, en het blondje strekt te vergeefs haar handje naar de kraan uit. Vragend ziet ze om.

‘Zal ik je eens helpen?’ vraagt Non eindelijk, moeite doende om kalm te blijven; en 't is alsof haar eigen stem haar vreemd klinkt. ‘Ja,’ zegt het kind en kijkt verwonderd op naar de juffrouw, die zoo vreeselijk hard praat!

In Nonnie's hart stormt het; hare wijdgeopende oogen zijn strak op het kind gevestigd; - ze kan niet besluiten en toch.... Nog even aarzelt ze, trillend over haar geheele lichaam, tweemaal opent ze te vergeefs de bleeke lippen, en dan...., dan klinkt het heesch van inspanning, terwijl groote zweetdroppels op haar voorhoofd paarlen: ‘Hoe heet je, kind?’ Het kind kijkt haar even aan.... de juffrouw deed zoo vreemd en zegt dan haastig om weg te komen:

‘Marietje, net als maatje, Marietje van Heuvel - maar pa zegt altijd Nonnie - dat vindt pa zoo mooi!’

‘Frank!’ ontsnapt half gesmoord aan de lippen der schooljuffrouw.

‘Zoo heet pa,’ zegt het kind verbaasd.