Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 6

[p. 331]

't Is kermis in 't dorp
door Alouiziana.

De zon met hoog wit licht aan den hemel.

De koster is zoo even uit zijn huis gekomen en begeeft zich met deftige schreden naar de kerk. Daar aangekomen beklimt hij de trap met de treden, uitgehold door de vroegere kosters en die zich zoo akelig naar boven draait. Eerst voorbij de galmgaten, waar de wind hem bijna zijn hoed van het hoofd doet vliegen, heeft hij zijn klok bereikt. Hij trekt, de doffe tonen golven uit over het stille land en het is vier uur.

Langzamerhand gaan alle deuren open en de menschen op hun Zondags komen naar buiten.

Het is namelijk kermis in de Trompetstraat, moet ge weten, en om vier uur zullen de feestelijkheden beginnen, zooals de veldwachter het van morgen op het stadhuis afgeroepen heeft. En welke feestelijkheden! Bij Lijsel zal men naar den ‘kwaden Dries’ kunnen rijden, Jooker zal laten ‘puirijden’ en beide geven niet minder dan een halven gulden! als eerste prijs!

De Trompetstraat heeft zich dan ook gaandeweg gevuld met allerlei menschen. De boerenknechts zijn 't talrijkst en ook goed te herkennen aan hunne kleurige dasjes, hoe kleuriger hoe mooier, en die ze met edelen zwier rond den zongebruinden nek geknoopt hebben. Hunne boezeroens blikkeren door de vele stijfsel evenals hun voorhoofd, dat, dank zij de vele groene zeep, glimt als een spiegel. Het is dan een eigenaardig gezicht zoo iemand met een heele hofstee op zijn hoofd te zien loopen.

De meiden zijn natuurlijk ook niet achtergebleven. Hare mooie Zondagsche mutsen op, met de prachtige helroode en gele bloemen, spreken zij over Peet en Tsjef: met Jozef zooals de schoolmeester altijd wil zeggen, ‘maor ge wêet die menschen zijn euk zeu gelêird das 't bar es.’ Alleen de notabelen laten nog op zich wachten. Eindelijk verschijnen ze. De burgemeester, een slimme boer, komt 't laatst en vlak voor hem trad onder de menschen de koster met een gezicht nog plechtiger dan wanneer hij in de kerk het miserere oprammelt.

Eerst trekt het muziekkorps ‘Kleine varkens worden grooter’ en wiens verzamelplaats der straat den naam gegeven heeft, van staminet tot staminet. Voorop natuurlijk het vaandel, dat met de ‘scheûne medaoldes’ er op flikkert in het zonlicht. Daarachter de trommelslager en dan de directeur. Met zijn bleek pokdalig gezicht loopt hij voorop, zachtkens in de eene hand zijn dirigeerstok zwaaiend. Daar verheft hij den rechterarm en 't koper barst uit. De gezichten beginnen te glanzen, zetten op en leuk kijken op sommige gezichten de roode neuzen in het rond. Iedereen loopt tot men weer aan een

[p. 332]

volgende herberg komt, waar men een pinte bier zal pakken, want ‘van blaozen krijgde dust.’ Zijn alle herbergen bezocht, dan begint het ‘puirijden.’

Den vorigen dag was er een onder het kikkergeslacht geweest, die zoo akelig gedroomd had. Hij had namelijk veel heeren in het groen gekleed, in iets ronds vol met water zien liggen. Naar den droomuitlegger was hij toen dadelijk gegaan en deze had hem verteld dat vele zijner broedren gevangen zouden worden door nijdige menschenhand. Vol angst was hij terug naar zijn vijvercollega's gezwommen en had meegedeeld, wat hun te wachten stond. Evenals Kassandra had men hem uitgelachen. Maar zijn zeggen was bewaarheid. En nu lagen vele groene, gladde lui in een emmer op de Trompetstraat. Van nu af eerde men den droomkikker en men vertelt zelfs dat hij later koning is geworden.

De kikkers lagen dus in den emmer en vele schreiden tranen en man en vrouw, in afwachting van den dood, namen teeder afscheid.

Daar komen de jongens aanzetten met de kruiwagens. Pier, de zeun van Dries den Zaoier en Jan den Akker zullen het eerst rijden. Op ieders kruiwagen worden twee kikkers gelegd en vooruit! gaat het. Eerst wint Pier, maar als hij draait, springt een van de kwakers er af; hij bukt om hem er op te leggen, maar intusschen is de andere verdwenen. Met een' goeden kwak liggen zij er eindelijk weer op. Jan is genaderd. Het begint belangwekkend

[p. 333]

te worden. En nu de omstanders aan het roepen van: Toe, Jan, leûpen! en Pier haost ou wat! Pier is nog steeds voor, maar terwijl hij zoo trots in de lucht loopt te kijken, valt hij en Jan schiet hem voorbij, onder aller gelach. Zoo gaat 't een tijd door en San (= Jan) treedt als overwinnaar uit den kamp: de halve gulden is hem.

Aan de andere zijde van het dorp doet zich van tijd tot tijd een schaterend gelach hooren, dat bijna onverzwakt tot ons doordringt. Eigenlijk moest het een bulderend gelach genoemd worden, dat uit die ruwe gorgels opdringt.



Daar maakt namelijk Kwade Dries zijne slachtoffers. ‘Den Dries’ is een houten kerel, die op een paal staat, waarom hij draaien kan. Zijn gezicht is vol niet-schranderheid, zijn armen zijn wijd uitgestrekt. In de eene hand is een gat geboord. Juist klimt de dikke Eelewaord (= Eduard) op de kar. Hij neemt den langen, puntigen stok in de hand en door Kaorle geduwd snelt hij zijn lot tegemoet. In plaats van in 't gat te steken mist hij en ontvangt met den and'ren arm een goeden ‘labedoedas’ op zen kop. En het volk aan het lachen. Meen niet, dat het alleen kijkt en lacht. Kooplui gaan rond met mastellen^*) en peren en appelen. De heele wereld eet. En

*) Een soort broodjes.

[p. 334]

als 't dan moet lachen, dan zie je al die monden, groot, wijd-open, vol eten. Voor den dorst zorgen de herbergiers en de pintjes volgen de pinten. Eindelijk is bij den kwaojen Dries de strijd beslecht. En nou gaan ze dansen.

Gao de meê Treese? vraagt Fred. Eh! bè neen'k! Toe, me zullen n'en keer 'n schêunen polka draoien! Ze laat zich overhalen.

In de herberg draaien de paren in 't rond met leven dat je hooren en zien vergaat, ‘dao'ge er zêu dêuf as de weg van zoudt worden’, meent de schaopere. De gezichten van allen blinken van het zweet; zij zijn rood van inspanning. In een hoek staat de man op de harmonika te spelen met een onbewogen gezicht. Langs den muur staan de banken en daar zitten ze m'elkander ‘paoskes’^*) te geven en daar zitten zwaarwichtige Treeze op de stevige kniëen van Fred elkaar zoete woordjes te fluisteren. Zelfs de deftige koster zingt een los liedeken.

Eindelijk komt de veldwachter zeggen, dat men moet sluiten.

Met zachtheid krijgt men de gasten de deur uit. Buiten verwondert menigeen er zich over dat de weg veel meer bochten heeft dan vroeger.

En wekenlang daarna, spreekt men nog van de ‘leute’,^†) die men gehad heeft.

*) Kusjes

†) Pleizier.