Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 6

[p. 231]

‘Kort geluk.’
Door Roma.

‘La vie est brève
Un peu d'amour
Un peu de rêve
Et puis - bonjour!’

De wijzers van de groote stationsklok staan op tien minuten voor negenen. Het is ochtend, en koud en vochtig, en de menschen loopen druk heen en weer, ieder bezig met zich zelf. ‘Nog tien minuten’ zegt zij in het Fransch.

Hij knikt even zonder zijn oogen van de hare af te wenden. Hij heeft het geheele tafereel in zich opgenomen: de geopende eerste-klas coupé en daarin vaag-weg de gedaanten van haar vrienden, die haar mee zullen nemen en duidelijk, slank, vóór de coupé, haar figuurtje, eenvoudig en gedistingeerd, in het donker gekleed. Zij hebben elkaar de laatste 5 minuten onafgebroken aangezien met het wanhopige gevoel dat dit de laatste maal, onherroepelijk de laatste maal is, dat zij elkaar zien. Het moet een afscheid zijn voor eeuwig, dat weten zij beiden en het is, alsof zij het nooit zoo duidelijk gevoeld heeft als nu op dit oogenblik, en als zij ziet hoe zenuwachtig hij zich op de lippen bijt, hoe somber hartstochtelijk zijn oogen in de hare blikken, is het haar plotseling als of al het bloed wegstroomt naar haar hart, alsof een zware hand haar bij de keel grijpt en zonder dat zij het weet, komt er in haar groote grijze wonderoogen zulk een uitdrukking van wanhoopsangst, dat hij onwillekeurig met een woeste beweging haar hand grijpt.

Dat brengt haar tot bezinning.

‘Je crois qu'il faut monter en voiture’ zegt zij met vage, toonlooze stem, en vragend ziet zij naar hem op.

Zonder een woord te zeggen, helpt hij haar instijgen; de conducteur sluit het portier. Vlug laat zij het raampje zakken en reikt hem nog eens haar hand. Hij drukt die krampachtig en tracht te glimlachen. Daar fluit de locomotief en langzaam begint de trein, zwaar en krakend, zich voort te bewegen. Zij staat nog voor het portier en ziet hem na - ziet hem na... terwijl zij blij is, dat hij zijn hoed afnam, zóó zag zij nog voor het laatst ‘dien gezelligen, donkeren krullekop.’ Aan wie schreef zij dat ook weer? En hoe lang is dat al geleden? En terwijl zij nog steeds voor het portier staat, en naar buiten staart met oogen die niets zien, bedenkt zij met een vreemden glimlach, dat het pas een maand geleden kan zijn, want zij heeft hem toen pas leeren kennen. Een maand, één maand.... en dan zegt zij hardop, maar droomerig:

[p. 232]

‘Een maand is niet lang, niet waar?’

‘Veel te lang, als jij in dien tijd je hart verloren hebt, kleintje,’ klinkt de vriendelijke stem van haar vriendin, en twee armen trekken haar met zacht geweld van het portierraam weg.

Vaag glimlacht zij als antwoord.

‘Ik kan merken, dat wij van morgen vroeg moesten opstaan,’ zegt zij dan op een toon, die werkelijk vrij ongedwongen klinkt, ‘ik heb nog zoo'n slaap.’

‘Wel, lieve kind, voor dat wij in Florence zijn, heb je nog ruim tijd om je verloren nachtrust in te halen.’

Zij knikt tevreden, en zit een oogenblik later met gesloten oogen en een kalm gezichtje, alsof zij rustig sluimerde.

Maar zij slaapt niet. Wild jagen de gedachten door het gloeiend hoofdje; de groote oogen, die nu door niets in de buitenwereld afgeleid worden, staren naar binnen en zien op den zwarten achtergrond, die de oogleden vormen, steeds scherp en duidelijk de lange, slanke figuur, het donkere, schoone hoofd van hem, dien zij zoo even vaarwel heeft moeten zeggen. En dan trekt de geheele geschiedenis van de laatste maand aan haar voorbij. En zij glimlacht droevig, als zij bedenkt hoe weinig het maar is, wat er voorviel en toch...

Zij ziet zichzelf in het groote muzieksalon van hun gezellig Pension, het beste, vroolijkste, drukste Pension in geheel Rome. Het is de tweede avond, dat zij daar zijn en zij ziet vroolijk verbaasd naar alle vreemde gezichten, die het salon vullen; zij is in zulk een opgewekte stemming, dat zij ze alle sympathiek vindt. Grappig, dat zij de eenige Hollanders zijn, behalve juffrouw Verbeek.

Daar komt juffrouw Verbeek juist het salon binnen; wat kleedt zij zich toch eigenaardig voor haar leeftijd, want zij is zeker al 40 jaar, maar het is een opgewekte, tevreden ziel.

‘Neen, neen juffrouw Verbeek, niet voorbij loopen, u komt hier bij uw landgenooten zitten en u moet ons vertellen, wie iedereen is, en wie van avond muziek komen maken. Hier, ik zal dat snoezige stoeltje voor u neerzetten, dan zit u als een prinses. En vertel nu gauw.’

En juffrouw Verbeek lacht en wijst hun den slaperigen Amerikaan, die zijn vrouw laat uitgaan ‘sightseeing’ en zelf bij de kachel blijft slapen, om dan 's avonds met een gewichtig gezicht alles te onderstrepen in Baedeker, wat zijn vrouw gezien heeft; en de mooie Duitsche weduwe, die zich zoo verbazend decolleteert, en de mooiste toiletten van allen heeft, en de oude, oude Engelsche dame, die ‘Pulcinella’ gedoopt is, omdat zij zoo vlug op een bank kan springen, als zij het gas wat lager wil draaien; en het bleeke Amerikaansche meisje, dat met iedereen flirt; en de Deensche dame, die een onverstaanbaar mengelmoes van alle talen spreekt.... enz. enz. En zij heeft bij al die verhalen zitten lachen, zitten lachen, alsof er voor haar nooit verdriet bestaan kon.

‘En wie komen er nu van avond musiceeren?’ zegt zij met schitterende

[p. 233]

oogen, ‘de beroemdste artisten uit de stad? Heerlijk! En wordt er gezongen ook? Een dame met een mooie stem! Hoor je het, liefste?’ tegen haar vriendin op juichenden toon.

‘Maar het beste van alles zal je missen,’ zegt juffrouw Verbeek, ‘onze violist heeft geen tijd van avond; dat zou anders iemand wezen naar je hart: groot, donker, knap, mooie oogen, mooi haar, gedecideerd in zijn optreden en daarbij speelt hij....’

‘Hoe heet hij? Hoe heet hij? Zal hij dan de volgende week komen?’

‘Giulio Luwarà heet hij, zegt juffrouw Verbeek.

Giulo Luwarà,’ zachtjes herhaalt zij dien naam, maar voelt niet, dat die woorden eens alles voor haar zullen zijn, dat het noemen van dien naam haar zal doen trillen, haar wangen doen kleuren; dat zij het niet zal kunnen verdragen, als een ander hem noemt in haar bijzijn. Neen, nu zegt zij alleen: ‘Melodieus klinken die Italiaansche namen toch; geef hun eens een echten Hollandschen naam om uit te spreken. Zij brengen er niets van terecht.’

En dan komen de artisten en er wordt piano gespeeld en gezongen, er is een mooie mandoline en een roerend schoone cel en een van de dochters uit het Pension, sierlijk figuurtje in het wit, bespeelt haar harp en wordt meer geapplaudisseerd dan ieder ander, en dan.... en dan.... ‘Ecco, Luwarà,’ ‘Le voilà pourtant!’

Vlug en ongedwongen treedt de groote violist het salon binnen, begroet de gastvrouw, buigt even voor de gasten en begint dadelijk zijn viool te stemmen, terwijl hij met haastige woorden uitlegt, hoe hij nog tijd gevonden had, om te komen spelen. En dan speelt hij. Zijn spel is woest en wegsleepend, om dan over te gaan in zoete, smeltende smeekgeluiden. Zóó is zijn spel onweerstaanbaar: de groote, gloeiende oogen schijnen niets te zien, hij is wèg, geheel wèg - en zij staart hem onafgebroken aan, alles om zich heen vergetend, en als hij eindigt, zucht zij even, kort en hartstochtelijk. En dan opgewonden: ‘ik moet hem even voor zijn spel gaan bedanken’, en zonder eenig antwoord af te wachten treedt zij door de groote zaal naar hem toe, een slank, gedistingeerd figuurtje in het wit, met iets geels aan den hals, en stralend zien de oogen naar den violist op, als zij in het Fransch een paar woorden van dank stamelt.

Verrast rust zijn blik op haar en dan - het is geschied. Eén seconde slechts hebben de grijze en de zwarte oogen elkaar ontmoet, maar na dien blik is de wereld anders voor beiden. En als zij hem, nadat zij een paar onbeteekenende volzinnen gewisseld hebben, de hand reikt tot afscheid, drukt hij die innig, en de blanke slapen tinten zich rood, als zijn oogen nogmaals vol hartstochtelijke bewondering in de hare blikken. Zij is toen zacht neuriënd naar boven gegaan, naar haar kamer met een vreemd, licht gevoel vol verwachting.

Vier dagen daarna was de avond van de tableaux-vivants, en hij kwam vroeg en zocht háár alleen onder al die menschen en week niet van haar zijde; en hij speelde de Hongaarsche muziek, waarom zij gevraagd had, en

[p. 234]

zij hoorde hem woorden fluisteren, die zij slechts half verstond, maar die haar hart woest deden kloppen. Geëlectriseerd was ze in zijn nabijheid. En in het halfdonker, toen iedereen slechts oogen had voor het helder verlichte tooneeltje, waarop jonge meisjes met bloote armen, bevallig gegroepeerd, is hij dichter bij geschoven en heeft haar onafgewend met zijn schitterende oogen aangezien, en haar naam gevraagd en zacht heeft hij hem voortdurend herhaald, haar korten, welluidenden naam. En bij het afscheid reikte zij hem half duizelig de hand en fluisterde hij haar toe: ‘Je reviendrai pour vous seule dimanche prochain.’

En dien Zondag bleef hij maar 10 minuten, die voor haar den geheelen avond vulden en nog welsprekender waren zijn blikken en nog gepassionneerder zijn zachte fluisterwoorden.

En weer kwam hij terug, en bracht eenvoudige muziek mee, die zij begeleiden kon en samen hebben zij voor de piano gezeten, en terwijl hij haar vingers leidde over de toetsen, heeft hij haar verteld, dat hij ongelukkig was, dat hij haar te veel zag en zij heeft hem spottend, lachend, coquet geantwoord, alsof zij hem niet begreep; en zij heeft hem doen lachen om haar airtjes van lief bedorven kind, als zij niet speelde, zooals hij het wilde, totdat hij haar meevoerde in zijn heerlijk spel en zij ademloos, met hooggekleurde wangen, hem volgde, als waren piano en viool één en bij zijn verbaasd: ‘Brava, brava,’ zag zij hem aan met haar grijze sterrenoogen als of hij een god was.

Het was haar gelukkigste avond.

En den volgenden dag heeft men haar verteld, dat hij getrouwd was. De mooie Duitsche, die hem liefhad, zeide het haar en zag haar met scherpe oogen aan om met wreed genot het verbleeken van haar wang, den wanhoopsblik van haar oogen op te vangen. Maar zij lachte en verried zich niet en nooit was zij zoo opgewonden vroolijk als dien dag:

‘Als sie mir 's sagten, hab' ich laut gelacht,
Und in der Kammer darm geweint zur Nacht!’

En den volgenden dag heeft de man van haar vriendin ernstig met haar gesproken. Had zij Luwara lief, dan zouden zij dadelijk vertrekken, naar het heerlijke Florence en verder nog naar de dogenstad, naar het droomerige Venetië maar - had zij hem niet lief, was het ook háár een spel, wel, ‘dan zijn jullie aan elkaar gewaagd, zeg hem dan niets voor den laatsten dag, laat hem dan merken dat je geweten hebt dat hij getrouwd is; dat zal zijn straf zijn.’ En opgewonden stemde zij daarin toe. Hem liefhebben, wel neen, zij amuseerde zich slechts.

En hij kwam nog eenige malen en steeds zag hij bleeker en was hij stiller, zijn spel was steeds onovertrefbaar schoon; en voor haar hadden zijn oogen dien blik van hartstochtelijke vereering en eens sprak hij haar van een groot ongeluk, dat zijn leven verduisterde en dat hij reeds lang haar had moeten meedeelen; hij wilde een gelegenheid zoeken haar alléén te zien.

[p. 235]

Maar dat kon nooit gebeuren.

En voor de oogen van iedereen was zij plagend, coquet, onweerstaanbaar ondeugend in zijn bijzijn, maar hij alleen zag alles in haar oogen, wat voor hem bestemd was, en wat zij er dikwijls zelf niet in vermoedde.

En toen brak de avond aan van hun laatsten dag in Rome; hij zou weer met haar alleen spelen. Eerst praatten zij over onverschillige zaken, hij met haar en haar vrienden en midden in het gesprek zeide zij plotseling koud, wreed: ‘nous partons demain matin.’ Want hij wist het nog niet; haar vrienden hadden haar verboden het hem eerder te zeggen. En hij verbleekte en er kwam een wanhoopsuitdrukking en iets van woede in zijn oogen.

Zij kon het niet aanzien en ging naar de piano en toen hij haar daarheen volgde, fluisterde zij toonloos: ‘Vous êtes marié, n'est-ce pas?’

‘Je vous en prie, n'en parlez pas’ klonk het ruw en toen zacht en droevig: ‘Je suis toujours seul et vous connaissez mon malheur.’

En toen voor de piano fluisterde hij haar woorden toe, die zij in haar opgewondenheid half verstond, woorden van liefde en toewijding en vereering; en zij antwoordde niet en liet haar vingers over de toetsen glijden, en zag hem toen even aan, even, met een blik, die hem de tanden op elkaar deed zetten, om zich in te houden, die hem de vuisten deed ballen, om de verzoeking te weerstaan, haar in zijn armen te sluiten en mee te voeren ver, ver daarvandaan. En daarop ging zij met hem naar haar vrienden terug en zij rekten een wanhopig gesprek, terwijl beider gedachten verre waren en hij vroeg hoe laat zij vertrekken zou den volgenden morgen. En toen haar vrienden naar boven gingen, was zij even met hem alleen en zij zagen elkaar aan, en toen kuste hij haar beide handjes gepassionneerd en teeder, en hij streek haar het haar van het voorhoofd en kuste haar oogen, niet haar lippen. En zij legde beide handjes nog eens in de zijne en zag hem glimlachend aan, en toen verdween zij. En hij leunde even het hoofd tegen den muur en een korte snik ontsnapte hem.

Den volgenden morgen kwamen zij aan het station, zij met een ellendig gevoel van doodzijn in zich. Daar stond hij, bleek en moe en koud. Toen leefde zij nog even op en nu - en nu. - De trein vliegt in razende vaart; even opent zij de oogen. Haar vrienden zitten rustig te sluimeren: zij drukt het brandende hoofd tegen de koele ruiten. ‘Ik kom in Holland spelen van den zomer,’ heeft hij gezegd. Zijn het die woorden, die haar nu in het leven houden?