Eerste Druk. Jaargang 1987

[p. 61]

Debuut
Kristien Hemmerechts
Een zuil van zout

(Hadewijch, Schoten 1987)

Inhoud

Een zuil van zout is het verhaal over een turbulente periode in het leven van een jonge, onevenwichtige Belgische vrouw, Anna, die naar Amsterdam is getrokken om er te studeren maar die op een dag naar Vlaanderen terugkeert omdat haar vader is overleden. Het weerzien van het milieu waarin zij is opgegroeid, maakt allerlei oude frustraties in haar los en dat is er mede de oorzaak van dat zij tijdens de begrafenisplechtigheid plotseling wegloopt, de familie verbijsterd achterlatend. In plaats van haar vader tot aan zijn graf te begeleiden, bezoekt zij haar demente grootmoeder, die in een rusthuis verblijft.

Wanneer Anna weer in Amsterdam terug is, ontmoet zij daar een Amerikaanse globetrotter, die al gauw bij haar en haar vriendin intrekt en uiteindelijk de vader wordt van het kind dat zij verwacht. Ze besluit dan, dat haar baby in België geboren zal worden, in haar voormalig ouderlijk huis. Daar wacht zij de dingen af die komen.

Karakteristiek

Het is vooral de stijl waardoor het debuut van Kristien Hemmerechts opvalt. Ze noteert het verhaal van Anna in felrealistische bewoordingen - de dingen mogen heten zoals ze heten - die emotieloos lijken maar in feite juist die ruimte geven die de gevoelens nodig hebben. Kenmerkend is dat zij veel dialogen gebruikt.

Een zuil van zout telt 110 bladzijden.

Thematiek

Een van de belangrijkste thema's in Hemmerechts' roman is de tijd; Anna's onevenwichtigheid wordt voor een belangrijk deel

[p. 62]

bepaald door het spanningsveld dat ontstaat uit een confrontatie met verleden en toekomst. Tegenstellingen spelen toch een opvallende rol; behalve de hiervoor genoemde is er ook de oppositie hoop en leven (Anna) tegenover aftakeling en dood (grootmoeder en kind).

Een ander motief is dat van de Vatersuche: in de kranteknipsels die zij in haar ouderlijk huis vindt, probeert Anna haar vader-zoals-hij-werkelijk-was terug te vinden.

Kritiek

Hugo Bousset: ‘Wat me het meest in Kristien Hemmerechts' debuut heeft getroffen, is de ongelooflijk trefzekere, koud registrerende stijl waarmee ze diepe kwetsuren en pijnlijke emoties kan bezweren en oproepen tegelijk. Op een enkele uitzondering na - met name de wat gechargeerde en irreële geboorte-scène - heb ik de opeenvolgende tekstsegmenten van Een zuil van zout ademloos en op de punt van mijn stoel gelezen en herlezen.’ (Dietsche Warande & Belfort, juni 1987)

Jooris van Hulle: ‘Met Een zuil van zout bewijst Kristien Hemmerechts dat een jonge generatie schrijvers zich stilaan manifesteert in Vlaanderen.’ (Kreatief, juli 1987)

Paul van Aken: ‘De eerste bladzijden van deze korte roman zijn ronduit goed geschreven, (...). Maar voor wie verder leest, is Een zuil van zout een ware ontgoocheling. Het is een schraal verhaal vol overjarige ingrediënten en met personages die nooit echt tot leven komen.’ (Ons Erfdeel, september/oktober 1987)