op kerkelijk gebied ter hand genomen door het Centraal Register van Particuliere Archieven, onderdeel van het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage. Voorlopig richt de registratie zich op de archieven van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, de Evangelisch-Lutherse Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland, de Nederlandse Hervormde Kerk en de Remonstrantse Broederschap. Zij houdt in het verwerven van gegevens betreffende de bewaarplaats van de archieven, namen en adressen van de instanties, die de archieven beheren, en de voornaamste bestanddelen van de archieven.
Het doel van het opzetten van dit apparaat is het verkrijgen van inzicht in de huidige toestand van de archieven, zodat maatregelen genomen kunnen worden ten aanzien van het behoud, en dienstverlening aan de wetenschappelijke onderzoekers.
Met deze werkzaamheden is belast mevrouw drs. M.C. van Leeuwen-Canneman. Zij werkt nauw samen met de interkerkelijke Commissie tot registratie van de protestantse kerkelijke en semikerkelijke archieven, bestaande uit afgevaardigden van de historische- of archief-commissies van de bovengenoemde vijf kerkgenootschappen. Deze Commissie heeft enkele jaren geleden bij de rijksoverheid aangedrongen op erkenning van het wetenschappelijke en culturele belang van het kerkelijk archiefbezit. Haar stappen hebben tot het bovengeschetst resultaat geleid.
Ter toelichting bij de verwerving van de gegevens betreffende de kerkelijke archieven het volgende: Een gedeelte van de archieven berust in rijks-, gemeenteof streekarchieven (in bewaringgeving); het merendeel bevindt zich echter bij de kerken zelf. Het verkrijgen van gegevens betreffende kerkelijke archieven levert bij de overheidsarchiefdiensten minder problemen op dan bij de laatste categorie. Globaal kan worden gesteld dat van 40 procent van de archieven geheel niets bekend is, van 50 procent de voornaamste bestanddelen bekend zijn en van 10 procent een aan redelijke eisen beantwoordende inventaris bestaat. Het is voor de registrator ondoenlijk persoonlijk de archieven, die ter plaatse berusten, te bezoeken; zij kan dit slechts in incidentele gevallen doen. Daarom is zij aangewezen op de hulp van vrijwilligers. Het registratie werk wordt bij de Nederlandse Hervormde Kerk sinds een aantal jaren waargenomen door consulenten. Dit zijn soms archiefambtenaren, soms in archieven geïnteresseerden. De bedoeling is dat de consulent op geregelde tijden het hem of haar toegewezen ressort bezoekt. Hiertoe worden reeds bekende gegevens over de archieven ter beschikking gesteld. De omvang van het gebied, waarin de consulent ‘opereert’ wordt afgestemd op de tijd, die hij of zij ter beschikking heeft; het gebied ligt in principe in de onmiddellijke nabijheid van de betrokkene. De reiskosten, telefoonkosten e.d. worden vergoed.
Nu ook voor de overige vier kerkgenootschappen het registratiewerk ter hand is genomen, is de gedachte ontwikkeld de reeds bestaande consulenten te verzoeken zich te willen belasten met het bezoeken van de andere kerken en kerkelijke instellingen in hun ressort. Een onderzoek onder hen heeft uitgewezen dat het merendeel zich hiertoe bereid heeft verklaard. Gezien de uitbreiding van het werk en gezien ook het feit dat nog niet elk gebied in Nederland van een consulent kon worden voorzien, is het echter noodzakelijk dat er meer consulenten komen. Daarom wordt een dringend beroep gedaan op allen die nog tijd over hebben en voor dit werk voelen. U wordt verzocht u op te geven bij het:
Centraal register van particuliere archieven
drs. M.C. van Leeuwen-Canneman le Sweelinckstraat 2
2517 GC 's-Gravenhage
tel. 070-469437
Auteursrechtelijk beschermd
