Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 158

[p. 570]

De Rijn. Een zelfportret
Atte Jongstra

Vrij naar J.F. Helmers

Op de loer naar Katwijks duin - haar welvende huid
van zand vol zachte helmgrashaartjes wuivend in de
stijve bries van zee - zo op afstand. Och, haar verre
heuvels, daar aan te likken, doen lekken haar alsmede,
in langzaam breed vervloeien. De liefde, ach, de liefde.

Zetten we mij als Rijn in mijn monding -zaam
(behoed, lang, hand) recht overeind dan zien we aldus
losgezongen een woudreus (1233 kilometer hemelhoog)
met daarin van tak- en twijgwerk immer richting stam
stromende een sterke duinbedoeling, vol liefde. (bis)

Ligt me daar eerst nog een godvergeten wijvenbende
voor. Zo ligt gehoekt ter hoogte van de vlek Goarshausen
een regelrechte slet kirrend en goudblond met haar dikke
open leisteenreet tegen mijn stroombed aan te rijden.
Daar weet men dan met de nodige opwrijving omheen
te werken. De eerste beste niet. Voor mijn hoogste liefde

moet er eerst nog eindloos laagland doorgegaan, langs
dorpspop Lobitha met haar Maria Onbevlekt
Ontvangen-neusje en haar achterlijke koningschieten.
Van wringen hier geen sprake, met één milde wending

[p. 571]

 

glijden we zonder spil of stort richting uitmondgrond.

 

Geen geil hier dat aan de gaten dringt, alleen maar liefde

 

 

 

voor het benedenland dat ik zelf mocht maken. Wie hier

 

graaft, herkent mijn sediment vol zware mineralen, tot langs

 

al mijn takken is dit stroomgebied mijn vrucht en mijn

 

verdriet: al mijn dochters hoer geworden, kille wijven,

 

koud als ijs en het is uit glaciale vaderliefde -

 

 

 

ze hebben de daad bedreven, de daad van het afdammen,

 

het afdammen zelf, op die kunst & wijze toogsgewijs met

 

hun bolle zijde dusdanig naar mijn waterstand gaan liggen

 

dat mijn vadermacht zich tussen hun dijdijken persen moet,

 

incestprotest dat nooit en nimmer rijmen mag met liefde -

 

 

 

dat ik in mijn glorieuze stroom de ijsbeer ongenadig los

 

moet laten, vele straffe en gezweepte stoten met de beer

 

vooruit de dijkwanden in, de wal gebeukt tot heup & boezem

 

openligt, waarna sissend, bruisend, schuimend alle holle

 

polderdochterkuilen verzadigd van de nieuwste sedimenten.

 

Mijn tucht valt te vrezen als mijn stam vergeten wordt,

 

mijn vaderliefde

 

 

 

leeft van boven uit in heel mijn laaglandstam, geen

 

stroomuitval in die liefde. Waterwassing. Eigen sediment

 

ten spijt ligt elke polder voor mij open als een vrouw.

 

Vaderverdamming? In haar & haar wordt neergeplonst en

 

-geplompzakt voorbij de schaamte der olmen, wilgen en

 

riethalmen. Mijn influx slaat een kolk van ontzettende,

 

woeste diepte. Liefde, de echte, de aan de geestgrondgaten

 

dringende, blijft voor het duin. Hoe ver nog door het hoerhol

 

Holland voor ik bij haar ben, mijn liefste?

 

 

 

Zetten we mij als Rijn op mijn mond -zaam (behoed,

 

lang, hand) recht overeind dan zien we aldus

 

losgezongen een woudreus (1233 kilometer hemelhoog)

 

met daarin van tak- en twijgwerk immer richting stam

 

stromende een sterke duinbedoeling, vol liefde. (bis)

 

 

 

Dit is wat er volgt op tucht van eigen wordingsmaterialen,

 

mijn polderschending wordt mij duur vergolden. Met vuur

 

en kracht mijn stoute golven eenmaal voortgebracht, op plek

 

na plaats met ongehoord gedonder de afgrond in, getergd door

 

weerstand rotsen getrotseerd, door Duitsland heen, majesteitelijk

[p. 572]

 

langs Loreley en Lobitha, verdamming van mijn heer- en

 

meesterschap met ijzig natte tucht geslagen, en dat alles

 

hakende naar verder liefde en

 

 

 

ach! aanschouw nu mij, schone man- en vaderstroom,

 

terwijl ik langzaam nader aan dat schone duin bij Katwijk.

 

Als vuile poel, gestikt in slijk en zanden. Onedel en versmaad

 

kruip ik daar schandelijk voort, eer zich mijn drabbig schennersnat

 

aan 't eerste zand der duinen smoort in grote liefde.

 

 

 

Waar men op kan hopen in een vuile slik- en slijk- en

 

smaadtoestand: dat men op kan blijven hopen, langzaam

 

op kan werken naar die blanke top der duinen, waar dit

 

woont: recht overeind de liefde. (bis)