Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 144

Eric de Kuyper

Lieve Marianne,

Het zal je verbazen een brief van me te krijgen over een onderwerp dat ons geen van beiden interesseert: het Millennium. Die tirannie van de viering en van de herdenking! Het feest - het vieren - en het geheugen - de herdenking - zijn veel te kostbaar, vind ik, om zo maar weggegooid te worden aan allerlei oppervlakkige schrijfsels. Maar goed, we zijn nu eenmaal intellectuelen en kunstenaars en een van onze functies bestaat er blijkbaar in dat soort gelegenheidsproza te leveren. Zonder overtuiging dus schrijf ik je deze brief - in opdracht. ‘Het doet er niet toe wie de geadresseerde is’ vermeldde mijn opdrachtgever me nog. Gelukkig ben jij er nog! Al lees je met moeite Nederlands, ik weet dat je het me niet kwalijk zult nemen dat ik je met dit schrijven lastig val.

Weet je trouwens dat het pas zeer onlangs is dat het tot mij doordrong dat wat we met het Millennium geacht worden te vieren, duizend jaar van onze geschiedenis is? Ik ben, moet ik je toegeven, tot voor kort in de vooronderstelling geweest dat het om honderd jaar ging! Moet je vragen of de kwestie mij boeit. En nochtans heb ik ooit Latijn gestudeerd en zou ik het verschil tussen honderd en duizend moeten kennen. Nu ja, ik meen te weten waar die vergissing vandaan komt. Ik houd me meer bezig met het Fin de Siècle van vorige eeuw - dat was toen honderd - dan met het huidige.

[p. 742]

Wordt van ons verwacht dat we het nieuwe tijdperk hoopvol en met vreugde tegemoet zien? Moeten we onszelf en ons nageslacht iets toewensen? Dient er een balans opgemaakt? Ik word er kregelig van. Mijn humeur slaat plotseling op zwart. Wat moeten we in godsnaam van de politiek verwachten, in tijden waar de markteconomie het voor het zeggen heeft? Of moeten we toch alleen maar op betere wegen gokken? Minder files? Meer veiligheid op straat? Kortom wat je van een burgemeester in je dorp verwacht. Met de problemen rond de werkloosheid lijkt het ook al niet beter gesteld. Je leest heel de tijd over mooie plannen maar veel lijkt dat allemaal niet op te leveren. Zonder twijfel heeft het te maken met het feit dat arbeid geen waarde meer is (tenzij in politieke discours en verkiezingscampagnes). Hoe moet je in godsnaam aan jongeren gaan vertellen wat de waarde van arbeid is; alleen het gebrek aan arbeid spreekt tot de verbeelding. Arbeid is gewoon wat de arbeidsloosheid doet vergeten. (Heb je Viviane Forrester gelezen?) Dat brengt me rechtstreeks tot onderwijs en opvoeding, ja, wat moeten we daarmee? En denk je nog dat kunst en cultuur aan de wetten van de markt kunnen ontsnappen? We doen alsof dat nog zo is; ondertussen weten we wel dat we erg fragiel staan. Je merkt het: alleen al het idee van Millennium stemt me somber en doet bij mij akelige gedachten opkomen. Bovendien begin ik dan te zeuren...

Gelukkig zullen de kinderen van vandaag als ze volwassen zijn niets anders hebben gekend. En ik, ik ben gelukkig dat ik in de vorige eeuw heb mogen leven. Welke Franse schrijver zei ooit: ‘Gelukkig zijn de mensen die de tijden van voor de revolutie hebben gekend’? Gelukkig hoeven we de toekomst niet zo heel erg lang meer mee te maken. Er is een musical, die verder niet zo heel goed is, met een fantastische titel: Stop the world, I want to get off. Titel die mij te binnenschoot bij al dat Millenniumgedoe.

Veel liefs,

Eric

P.S.

Dank zij je goeie raad begint de tuin er nu aardig uit te zien.