Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 139

[p. 353]

Roland Jooris
Gedichten

Tekening

Kan men een kras van denken trekken in de inval
van een lijn die na lang kijken plots frontaal
haar eigen diepte vindt?

Kan men het zien horen in de oogopslag van het
wit, in een vleugel die zijn schaduw raakt,
in de beschouwing die een ruit arceert?

Wie tekent bakent stilte af, bezweert de tijd,
trekt zich terug, laat weg, houdt enkel vast
wat naar essentie leidt: de stengel van een
naakt, de stugge stoel, het kruis, de man
vervreemd van zijn aanwezigheid.

Wie tekent zoekt de onthechting van het niets
in de verwondering van wat een lijn, een vlek,
een veeg tot leven brengt: het bestaan dat
uit de dingen breekt, de ziel die potlood
heet of inkt, grafiet of krijt, de hand
die dan van hoger komt

[p. 354]

De haan aan zee

Bij de gelijknamige reeks
aquarellen
van Raoul de Keyser

Alleen aan zee. Alleen tegenover de zee.
Kraait een haan zich rood als een vlek op een duintop,
in de zanderige kilte van de zon, in de zure scherpte
van de wind,

of is het wat de taal hoort in een naam, wat het oog
ziet in een metafoor,

of is het louter gure helderheid
die ons doorklieft, een werveling die zuivert in de lucht,

of is het dit in repen neergelaten licht in de kamer
op het blad: het uitzicht op het werk in de afzondering
van een winters verlaten plek aan zee, met het door de
omstandigheden gedicteerde materiaal: papier, een paar
penselen en het besmeurde afgedankte sigarenkistje waarin
de losse blokjes reeds vaak gebruikte aquarelverf;

dit vloeien en tegenstromen, dit aanspoelen en overschrijden
binnen de bakens van het mateloze: het onhoorbaar geluid
van water in kleur, van kleur in water, over de zichtbaar
gebleven belijning, een niet te stremmen kabbeling waarin
de sporen van bewegen, van af en aan, van eb en vloed, een
niet te dichten openheid waartegen hier en daar de uit het
penseel gelekte vlekken, punten en toetsen: tactiel subtiel
in de ingedijkte diepte van het transparante

[p. 355]

Metten

Een galm
koud van stof
in de oude toren

het gedempte
het dove dat in de sneeuw
de dode sporen hoort

de bedekte stem
die uit de ochtend
spreekt

de klokslag
in de tongval
van de vroegte

[p. 356]

Mondriaan: pier en oceaan

In haakse golven tegenstrijdig
evenwicht: staketsel
dat tegen beweging
stokt

verweerd
in zee: een pier
een interval, hoe zilt van lijn
een kathedraal: een fuga
die haar ruimte klaart
in het besterd heelal
van een ovaal